تغذیه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ذاتی خوب نیست و باید کلمه طبیعی استفاده شود
تمیزکاری
خط ۵:
تغذیه صحیح [[رشد]] را میسر می‌سازد، به تندرستی و [[طول عمر]] می‌انجامد و با تأثیر بر روی [[مغز]] و [[روان]] سبب رشد فکری می‌گردد.
 
غذای [[انسان]] باید شامل [[پروتئینپروتئین‌ها در رژیم غذایی|پروتئینها]‌ها، [[چربی]]‌ها، [[کربوهیدرات]]‌ها، [[مواد معدنی]]، [[ویتامین]] و [[آب]] باشد تا رشد و سلامت یاخته‌های بدن تأمین شود. این مواد با تغییراتی که در [[لوله گوارش]] حاصل می‌کنند قابل جذب می‌شوند و برای تأمین نیازهای حیاتی مورد استفاده [[یاخته]]‌های بدن قرار می‌گیرند؛ و ضامن بقا هستند.
 
== توصیه‌های عمومی غذا خوردن در جهت حفظ سلامت بدن ==
خط ۲۴:
پیرشدن و سالخوردگی با کاهش تدریجی فعالیت‌های فیزیکی و افزایش بیماری‌های مزمن همراه می‌شود و به نظر می‌رسد که بهبود تغذیه تا حد زیادی قادر است از این مشکلات پیشگیری کند یا آن‌ها را تخفیف دهد. به همین دلیل یکی از مسائل مهم سالمندان، مسائل پزشکی و بهداشتی از جمله وضعیت تغذیه آنهاست. با افزایش سن، نیاز آن‌ها به انرژی کاهش یافته و تمایل به مصرف غذا کمتر می‌شود. در این حال اگر انتخاب غذا درست صورت نگیرد، میزان دریافت مواد مغذی ضروری در آن‌ها پایین‌تر از حد مطلوب خواهد بود. عوامل مؤثر در ایجاد مشکلات تغذیه‌ای سالمندان بدین شرح می‌باشند:
# عوامل جسمانی: مانند کاهش کل انرژی مورد نیاز، بیماری‌های مزمن، بی‌اشتهایی، تغییر حس [[چشایی]]، خرابی دندان‌ها، بی‌تحرکی، ناتوانی جسمی، مشکلات گوارشی، تداخلات دارویی یا تداخل غذا و داروها
# مشکلات روحی و روانی: [[افسردگی (حالت)|افسردگی،]] تنهایی، از دست دادن همسر
# مشکلات اقتصادی: درآمد کم، کمبود امکانات برای تهیه و طبخ غذای مناسب و زندگی در [[مؤسسه خیریه کهریزک|آسایشگاه]]
 
نیازهای تغذیه‌ای سالمندان میزان انرژی مورد نیاز:با افزایش سن میزان نیاز به انرژی کاهش می‌یابد که می‌تواند به دلیل کاهش فعالیت جسمی، کاهش توده عضلانی و فعال بدن باشد. در صورت دریافت مازاد بر نیاز انرژی مشکلات و عوارضی مانند چاقی، [[فشارخون]]، [[بیماری قلبی-عروقی|بیماری‌های قلبی‌عروقی]] برای سالمند ایجاد می‌شود. میزان نیاز به انرژی برای هر سالمند متفاوت بوده و براساس وزن، قد، شرایط فیزیکی و سلامتی وی محاسبه می‌شود.
نیازهای تغذیه‌ای سالمندان
میزان انرژی مورد نیاز:
با افزایش سن میزان نیاز به انرژی کاهش می‌یابد که می‌تواند به دلیل کاهش فعالیت جسمی، کاهش توده عضلانی و فعال بدن باشد. در صورت دریافت مازاد بر نیاز انرژی مشکلات و عوارضی مانند چاقی، [[فشارخون]]، بیماری‌های قلبی‌عروقی برای سالمند ایجاد می‌شود. میزان نیاز به انرژی برای هر سالمند متفاوت بوده و براساس وزن، قد، شرایط فیزیکی و سلامتی وی محاسبه می‌شود.
 
میزان پروتئین مورد نیاز سالمندان: با افزایش سن علاوه بر کاهش توده عضلانی، ذخیره پروتئینی بدن نیز کاهش می‌یابد و میزان نیاز به پروتئین با افزایش سن نه تنها کاهش نیافته بلکه ثابت مانده یا افزایش می‌یابد. به ویژه در صورت ابتلا به بیماری‌ها یا عفونت‌ها که این مسئله بسیار مهم می‌باشد. توصیه می‌شود چهل تا شصت درصد از انرژی دریافتی روزانه سالمندان از پروتئین‌ها به ویژه پروتئین‌های با کیفیت بالا تأمین شود.
سطر ۳۵ ⟵ ۳۳:
== تغذیه کودکان و نوجوانان ==
[[پرونده:تغذیه کودک child nutrition 13.jpg|جایگزین=غذا خوردن کودک|بندانگشتی|220x220پیکسل|غذا خوردن کودک]]
از دو سالگی به بعد، اصول تغذیه برای کودکان با اصول تغذیه برای افراد بالغ مشابه است، کودک همانند افراد بالغ نیاز به میزان معینی درشت‌مغذی شامل [[کربوهیدرات]]، [[پروتئین]] و [[چربی]] و میزان معینی ریزمغذی شامل [[مواد معدنی]] و [[ویتامین]] دارد. این میزان بر حسب میزان کالری مورد نیاز کودک با توجه به سن، قد، وزن و جنسیت او قابل محاسبه است. عدم دریافت کافی هر کدام از مواد مغذی لازم ممکن است اختلالات و مشکلاتی را ایجاد کند که با مصرف مواد مغذی دیگر جبران نمی‌شود؛ بنابراین پدران، مادران و مراکز آموزشی باید با[[هرم غذایی|گروه‌های غذایی اصلی]]<sup>[۴]</sup> میزان مورد نیاز روزانه آشنایی داشته باشند و تا حدی آنها را به کودکان هم در عمل و هم در گفتار یاد بدهند. روش‌های درست تغذیه باید هر چه زودتر به کودکان آموخته شود تا به رشد و سلامت آن‌ها کمک نماید و انرژی لازم برای فعالیت‌های علمی و هنری و ورزش‌های مورد علاقه‌شان را به داشته باشند.
 
=== پایش رشد کودکان ===
از سال ۱۹۷۷ پزشکان اطفال و پیراپزشکان از نمودارهای رشد استفاده می‌کنند. نمودارهای رشد برای دختران و پسران و برای سنین صفر تا دو سال و دو سال به بالا بر حسب قد، وزن، پیرامون سر و همچنین نمایه توده بدنی استفاده می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Growth Charts - Homepage|نشانی=https://www.cdc.gov/growthcharts/index.htm|وبگاه=www.cdc.gov|تاریخ=2019-01-31|بازبینی=2019-07-11|کد زبان=en-us}}</ref> این نمودارها ترکیبی از منحنی‌های بر حسب درصد توزیع فراوانی هستند که نشان می‌دهد کودک در سن مشخص نسبت به دیگر بچه‌ها در همان سن چه وضعیتی دارد. اینکه کودک روی کدام منحنی درصد قرار دارد از اهمیت کمتری برخوردار است نسبت یهبه اینکه روند رشد کودک چگونه است؛ لذا از بدو تولد پزشک اطفال، والدین یا مراکز آموزشی باید اطلاعات قد و وزن کودک را در سنین مختلف پایش کنند تا از روند طبیعی رشد همواره مطلع باشند. امروزه برخی نرم‌افزارهای اینترنتی این امکان را ایجاد کرده‌اند تا به راحتی و با دقت بتوان کار پایش را انجام داد.
 
== تغذیه افراد بالغ ==
دوره رشد نرمال فیزیکی انسان در حدود ۱۸ تا ۲۰ سالگی کامل می‌شود. پس از آن، هر فرد با توجه به سوخت و ساز ([[متابولیسم]]) و میزان فعالیت بدنی روزانه‌ای که دارد انرژی می‌سوزاند. انرژی مورد نیاز بدن از مصرف مواد غذایی (تغذیه) تأمین می‌شود. اگر میزان انرژی دریافتی از غذاها با میزان انرژی مصرفی تعادل نداشته باشد، به مرور منجر به [[شاخص توده بدنی|اضافه وزن یا کاهش وزن]] می‌شود؛ بنابراین یکی از اصول اصلی سلامت و تناسب اندام ایجاد تعادل در انرژی دریافتی و انرژی مصرفی است. یکی دیگر از اصول تغذیه مفهوم «[[هرم غذایی]]» است. از سال ۱۹۱۶ سازمان غذا و داروی آمریکا ایدهٔ گروه‌بندی خوراکی‌ها را مطرح کرد. در گذر زمان و با دانش جدید و به منظور ساده کردن درک آن برای همه، مباحثی مانند هرم غذایی شکل گرفت و اخیراً جای خود را به «[[بشقاب من]]» یا My PLate داده‌است؛ ولی مفهوم کلی همیشه یکی بوده‌است؛ قرار دادن خوراکی‌های مشابه در یک گروه و تعیین میزان مناسبی که یک فرد باید در روز یا هفته از هر کدام مصرف کند.
 
سوخت و ساز بدن هر فرد با دقت قابل قبولی بر حسب قد، وزن، سن و جنسیت او قابل محاسبه است و [[انرژی کل مصرفی]] (Total Energy Expenditure) نامیده می‌شود. میزان انرژی مورد نیاز بدن باید حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد از منابع کربوهیدراتی، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از منابع پروتئین و ۲۵ تا ۳۰ درصد از منابع چربی‌های خوب و مفید تأمین شود.
سطر ۴۸ ⟵ ۴۶:
[[پرونده:Percentage population undernourished world map.PNG|بندانگشتی|250px|سوءتغذیه در جهان]]
{{اصلی|سوءتغذیه}}
'''سوءتغذیه''' نوعی [[بیماری]] است که به علت مصرف ناکافی یا بیش از اندازهً یک یا چند مادهٔ غذایی بروز می‌کند.در بسیاری از [[کشورهای در حال توسعه]] یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مربوط به تغذیه [[قحطی]] و کمبود مواد غذایی لازم برای [[سوخت‌وساز]] بدن است. با این وجود، سوءتغذیه در همهٔ کشورهای جهان با نمودهای گوناگون چون [[چاقی (بیماری)|چاقی]]، [[بدخوری]] یا [[کم‌خوری]] دیده می‌شود.بر پایه آمار [[سازمان بهداشت جهانی]]، سوءتغذیه بزرگ‌ترین عامل [[مرگ‌ومیر کودکان]] است.
در بسیاری از [[کشورهای در حال توسعه]] یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مربوط به تغذیه [[قحطی]] و کمبود مواد غذایی لازم برای [[سوخت‌وساز]] بدن است. با این وجود، سوءتغذیه در همهٔ کشورهای جهان با نمودهای گوناگون چون [[چاقی (بیماری)|چاقی]]، [[بدخوری]] یا [[کم‌خوری]] دیده می‌شود.
بر پایه آمار [[سازمان بهداشت جهانی]]، سوءتغذیه بزرگ‌ترین عامل [[مرگ‌ومیر کودکان]] است.
 
از مهم‌ترین دلایل سوءتغذیه در جهان می‌توان کمبود مواد غذایی و کیفیت نامناسب آن‌ها را نام برد. قحطی‌ها، [[آب#کمبود آب|کمبود آب]] و خشکی، جنگ‌ها و [[آفت|آفات]] محصولات کشاورزی موجب تشدید این دو مورد می‌شوند. [[افزایش جمعیت]]، گسترش [[بیابان]]‌ها، [[فقر]] و [[رژیم غذایی]] نادرست به علت نبود اطلاعات و دانش کافی نیز نقش ایفا می‌کنند.