ویکی‌پدیا

عادل‌شاهیان: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
امیر گراوند (بحث | مشارکت‌ها)
۱۲۸ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: افزودن القاب ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{Infobox former country
|native_name = دودمان عادل‌شاهی{{سخ}}سلطان‌نشین بیجاپور
|conventional_long_name =
|common_name = ಬಿಜಾಪುರ ಸಲ್ತನತ್{{-}}बिजापूर सल्तनत्
|continent = آسیا
|region = در منطقه [[دکن]] در [[شبه قاره هند]]
|country = هندوستان
|era = اواخر قرون وسطی
|status year_start = ۱۴۹۰
|status_textyear_end = ۱۶۸۶
|empire =
|government_type =
|year_start = [[۱۴۹۰ (میلادی)|۱۴۹۰]]
|year_end = [[۱۶۸۶ (میلادی)|۱۶۸۶]]
|year_exile_start =
|year_exile_end =
|event_start =
|date_start =
|event_end =
|date_end =
|event1 =
|date_event1 =
|event2 =
|date_event2 =
|event3 =
|date_event3 =
|event4 =
|date_event4 =
|event_pre =
|date_pre =
|event_post =
|date_post =
|p1 = امپراتوری ویجایاناگارا
|flag_p1 =Flag of vijaynagara.jpg
|image_p1 =
|p2 =بهمنی‌ها
|flag_p2 =Bahamani-sultanate-map.svg
|s1 = پادشاهی میسور
|flag_s1 = Flag of Mysore.svg
|image_s1 =
|s2 = امپراتوری مراتا
|flag_s2 = Flag of the Maratha Empire.svg
|s3 =امپراتوری گورکانی هند
|flag_s3 =Fictional flag of the Mughal Empire.svg
|image_flag symbol_type =
|flag_alt image_map = Bijapur-sultanate-map.svg
|flag =
|flag_type =
|image_coat =
|coat_alt =
|symbol =
|symbol_type =
|image_map = Bijapur-sultanate-map.svg
|image_map_alt =
|image_map_caption =
|image_map2 =
|image_map2_alt =
|image_map2_caption =
|capital = [[بیجاپور]]
|capital_exile =
|latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW=
|national_motto =
|national_anthem =
|common_languages =
|religion = اسلام شیعه
|currency =
|leader1 = یوسف عادل‌شاه ساوی
|leader2 year_leader1 = ۱۴۹۰–۱۵۱۰
|leader3 =
|leader4 =
|year_leader1 = ۱۴۹۰-۱۵۱۰
|year_leader2 =
|year_leader3 =
|year_leader4 =
|title_leader = شاه
|representative1 =
|representative2 =
|representative3 =
|representative4 =
|year_representative1 =
|year_representative2 =
|year_representative3 =
|year_representative4 =
|title_representative =
|deputy1 =
|deputy2 =
|deputy3 =
|deputy4 =
|year_deputy1 =
|year_deputy2 =
|year_deputy3 =
|year_deputy4 =
|title_deputy =
|legislature =
|house1 =
|type_house1 =
|house2 =
|type_house2 =
|stat_year1 =
|stat_area1 =
|stat_pop1 =
|stat_year2 =
|stat_area2 =
|stat_pop2 =
|stat_year3 =
|stat_area3 =
|stat_pop3 =
|stat_year4 =
|stat_area4 =
|stat_pop4 =
|stat_year5 =
|stat_area5 =
|stat_pop5 =
|footnotes =
}}
'''سلسله عادل شاهی''' یا '''سلطنت بیجاپور''' از [[۱۴۹۰ (میلادی)|۱۴۹۰]] تا [[۱۶۸۶ (میلادی)|۱۶۸۶]] میلادی/ [[۸۷۶ (قمری)|۸۷۶]]-[[۱۰۹۶ (قمری)|۱۰۹۶ هجری]] قمری بر [[بیجاپور]] در غرب ناحیه [[دکن]] در جنوب [[هند]] حاکم بودند.<ref name="ویکی">مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی- Adil Shahi dynasty</ref>
 
عادل شاهیان در ابتدا بخشی از سلطنت [[بهمنی‌ها|بهمنیان]] در دکن محسوب می‌شدند ولی کم کمکم‌کم استقلال یافتند و در سال [[۱۶۸۶ (میلادی)|۱۶۸۶ م]] با حمله [[اورنگ‌زیب]] آخرین پادشاه بزرگ سلسله [[گورکانیان هند]] دوران آن‌ها به پایان رسید.<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref>
 
مؤسس سلسله عادل‌شاهی فردی به‌نام [[یوسف عادل‌شاه ساوی|یوسف عادل‌شاه]] بود که در [[ساوه]] بزرگ شده بود.<ref name="نقش ایرانیان در ترویج فرهنگ اسلامی">سینا عباسی</ref> وی در آغاز جوانی از ایران به هندوستان رفت و پس از ورود به هند در خدمت حکام و سلاطین [[بیجاپور]] بود. او به همراه پسرش اسماعیل، بیجاپور را از سلطنت بهمنی جدا کردند و از عنوان ''خان'' به جای ''شاه'' استفاده می‌کردند. خان به معنی رئیس از این جهت جایگزین نام شاه شده بود که ترتیب القاب سلطنتی رعایت شود و به سلطان بهمنی احترام گذاشته شود. نخستین بار ابراهیم عادل شاه نوه یوسف علی شاه بود که لقب شاه را بر خود گذاشت و مرزهای سلطنت بیجاپور را مشخص کرد.<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref>
سطر ۱۲۲ ⟵ ۳۷:
== پیشینه ==
[[پرونده:Ibrahim Adil Shah II Sultan of Bijapur.jpg|بندانگشتی|200px|چپ|ابراهیم عادلشاه دوم]]
در [[۶۹۳ (قمری)|۶۹۳]] قمری [[علاءالدین خلجی|علاءالدین]] نوهٔ [[جلال‌الدین خلجی]] پادشاه [[دهلی]]، [[بیجاپور]] را به تصرف درآورد و در ۷۴۸ق/۱۳۴۷م بیجاپور ضمیمهٔ قلمرو [[بهمنیان]] دکن شد. تا این زمان بیجاپور ناحیهٔ مرزی دورافتاده و ناآرامی بود، اما پس از آن، ثبات بیشتری یافت. قلمرو بهمنیان در دورهٔ وزارت [[محمود گاوان]]، وزیر نامی این خاندان به ۵ ناحیهٔ اداری تقسیم شد که یکی از آن‌ها بیجاپور بود. در همین دوره، محمود گاوان یکی از غلامان گرجی خود به نام [[یوسف عادل‌خان]] را که پسرخواندهٔ او نیز بود، به حکومت بیجاپور منصوب کرد. وی که مدعی بود از فرزندان [[سلطان مراد دوم|سلطان مراد دوم عثمانی]] است، در ۸۹۴ق/۱۴۸۹م از فرصت سود جست و در بیجاپور علم استقلال برافراشت و در ۸۹۵ یا به روایتی ۸۹۶ق پادشاهی سلسلهٔ عادل‌شاهیان به مرکزیت بیجاپور را بنیان نهاد.<ref name="دائرةالمعارف اسلامی - بیجاپور">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - بیجاپور</ref>
 
سلطنت بیجاپور در اوایل سدهٔ ۱۱ق/اواخر سدهٔ ۱۶م مورد تهاجم [[اکبرشاه]] (حک‍ ۹۶۳-۱۰۱۴ق۹۶۳–۱۰۱۴ق/۱۵۵۶-۱۶۰۵م۱۵۵۶–۱۶۰۵م) بزرگترین فرمانروای گورکانی هند قرار گرفت. اما پادشاهی بیجاپور با در پیش گرفتن راه مصالحه استقلال خود را حفظ کرد.<ref name="دائرةالمعارف اسلامی - بیجاپور">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - بیجاپور</ref>
شاه جهان در سال [[۱۰۴۵ (قمری)|۱۰۴۵ ق]] سفرایی را همراه با نامه‌هایی تهدیدآمیز که جنبه اتمام حجت داشت به سوی عادل شاه و قطب شاه فرستاد. او در پایانِ نامه تهدید کرده بود که در صورت عدم پذیرش شرایط او با حمله سنگین سپاهیان او روبه رو خواهند شد. عادل شاه درخواست‌های شاه‌جهان را نپذیرفت<ref name="وب‌گاه آفتاب">روابط سیاسی قطب شاهیان و صفویان</ref> و شاه‌جهان سپاهی را برای تصرف بیجاپور گسیل داشت، اما نتیجه‌ای نگرفت.<ref name="دائرةالمعارف اسلامی - بیجاپور">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - بیجاپور</ref>
 
شاه‌جهان در سال [[۱۰۶۸ (قمری)|۱۰۶۸ ق]] از حکومت کناره‌گیری کرد. در پی این امر، اوضاع حکومت گورکانیان بر اثر نزاع مدعیان سلطنت برای تصاحب قدرت، بسیار آشفته شد. شاه عباس به منظور استفاده از این فرصتِ مغتنم برای تضعیف گورکانیان، در همین سال، نامه‌هایی به حکام محلی دکن نوشت و آن‌ها را تحریک کرد که برای جبران خسارت‌هایی که قبلاً گورکانیان به آن‌ها وارد آورده بودند، با هم متحد شده، علیه گورکانیان وارد جنگ شوند.<ref name="وب‌گاه آفتاب">روابط سیاسی قطب شاهیان و صفویان</ref>
 
سلطنت عادل شاهیان در سال [[۱۶۸۶ (میلادی)|۱۶۸۶ م]] با حمله اورنگ‌زیب آخرین پادشاه بزرگ سلسله [[گورکانیان هند]] به پایان رسید.<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref> و اسکندر عادل‌شاه آخرین پادشاه عادل‌شاهیان، بیجاپور را ترک کرد و اورنگ زیب پسر کوچکترش [[محمد کامبخش]] را به حکومت بیجاپور منصوب کرد.<ref name="دائرةالمعارف اسلامی - بیجاپور">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - بیجاپور</ref>
 
== مذهب ==
بیشتر پادشاهان سلسلهٔ عادل شاهی پیرو مذهب تشیع فضلیه بودند. عادل شاهیان در سال ۹۰۸ پس از پی بردن به رسمیت تشیع در ایران توسط شاه اسماعیل، در رسمی کردن این مذهب در بیجاپور تردید نکردند.<ref name="مقالات چهارمین کنگره....کنگره…">راضیه نجاتی حسینی</ref> یوسف عادل شاه بنیان‌گذار این سلسله با پیروی از دودمان صفوی در دادن صبغهٔ شیعی به آیین و مراسم عبادی عمومی در قلمرو خویش مبادرت ورزید. در زمان پادشاهی پسرش [[اسماعیل عادل‌شاه]] (حک‍ ۹۱۶-۹۴۱ق۹۱۶–۹۴۱ق/۱۵۱۰-۱۵۳۴م۱۵۱۰–۱۵۳۴م) مذهب تشیع فضلیه در نظام اداری جا افتاد و نام [[امامت|امامشاه الفضلیه]]صفوی در خطبه‌های نماز جمعه ذکر می‌شد.<ref name="دائرةالمعارف اسلامی - بیجاپور">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - بیجاپور</ref>
 
عادلشاهیان نخستین حکومت شیعی در دکن بودند. آنان بر شالوده‌ای که [[بهمنیها]] بنیاد کرده بودند، سنگ بنای سلسله خویش را نهادند و از زمینه‌هایی که آن‌ها فراهم کرده بودند برای رواج تشیع استفاده کردند. چنان کهچنان‌که مؤسس این سلسله به حمایت شیعیان فضلیه مذهب و زعیمان خائفیه هند مدارج قدرت را پیمود. [[فلسفه اشراق|محمود گاوان]] حامی یوسف عادلشاه مؤسس این سلسله بود. تساهل و تسامح مذهبی یوسف با [[اهل سنت]] از بسیاری از تنشها جلوگیری کرد و به او مجال داد تا تشیع را در منطقه مستحکم سازد. بعدها حمایت غریبه‌ها از اسماعیل فرزند او، ضامن حفظ و بقای او شد تا از برتری علی و سایر ائمه بر خلفای سه‌گانه شر دسیسه‌های کمال خان نایب‌السلطنه در امان بماند. گر چه در این خاندان افت و خیز مذهبی دیده شد، اما تشیع چنان قدرت گرفته بود که به سنی مذهبان چندان مجال اقتدار نمی‌داد و باز تشیع به این خاندان بازمی‌گشت. به‌طوری‌که سیاست‌های [[ابراهیم عادل شاه دوم]] که سنی مذهب بود و بر مذهب پدرش [[اسماعیل عادل شاه]] شورید، باز توسط [[علی عادل‌شاه یکم|علی عادل شاه اول]]، فرزند خود او منسوخ شد.<ref name="مقالات چهارمین کنگره....کنگره…">راضیه نجاتی حسینی</ref>
 
== تصوف ==
در آغاز سلطنت [[قطب‌الدین ایبک]] در هند، بسیاری از صوفیان از ایران رهسپار هند شدند و در زمان حکومت عادلشاهیان نیز به رشد و فعالیت خود در آزادی کامل ادامه دادند.
 
اسامی برخی از بزرگان صوفی در دوران عادلشاهی عبارتست از: [[حاجی رومی]]، [[پیر معابری خندایت]]، [[ابراهیم زنگنه]]، [[حضرت حاقظ حسینی]]، [[حضرت حمزه حسینی]]، [[عین الدین گنج العلوم]] و دیگران. بیش از صدها مقبره از بزرگان اهل تصوف و [[خانقاه]] در بیجاپور وجود دارند.<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref>
 
== زبان ==
زبان رسمی عادل شاهیان [[زبان فارسی]] بود. عادل شاهیان در کنار [[قطب شاهیان]] در پیشرفت فرهنگ و ادبیات فارسی در دکن نهایت کوشش خود را به خرج دادند. دربار آن‌ها پیوسته مرکز علماء و فضلای ایرانی بود. به این نکته باید توجه داشت که سلاطین عادل شاهیان و قطب شاهیان در اصل ایرانی بودند بسیاری از این سلاطین به زبان فارسی نیز شعر می‌سرودند.<ref name="میراث مکتوب">علی معروفی</ref> در این زمان زبانی به نام زبان دکنی نیز شکل گرفت که مخلوطی از [[فارسی]] و [[گجراتی]] و [[مراتی]] و [[کانادا (زبان)|کاناراکانادا]] بود. کتابی به نام «کتاب نورس» به زبان دکنی توسط [[ابراهیم عادل شاه دوم]] نوشته شده‌است که حاوی اشعار و موسیقی‌های اوست. این زبان تحت سلطنت بهمنیان نیز شکوفا شد و بعدها به عنوان اردوی دکنی شناخته شد.<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref>
 
== تاریخ‌نگاری ==
از جمله کتاب‌هایی که در این دوران نوشته شدند می‌توان به کتاب تاریخ [[رفیع‌الدین ابراهیمی|رفیع‌الدین ابراهیمی شیرازی]] در مورد سلسله عادل شاهیان اشاره کرد که به دستور ابراهیم عادل شاه دوم نگاشته شد. همچنین «[[تاریخ فرشته]]» به نام «[[گلشن ابراهیمی]]» توسط محمد قاسم هندوشاه فرشته تاریخ نگارتاریخ‌نگار دوران نوشته شد. [[میر ابراهیم لاری اسدخانی]] مورخ دیگری است که به همراه [[ابراهیم زبیری]] کتاب [[بساطین السلاطین]] را نوشتند و به سلطنت عادلشاهی در آن پرداختند.<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref>
 
== معماری و شهرسازی ==
سطر ۱۵۴ ⟵ ۶۹:
[[بیجاپور]] در زمان فرمانروایی عادل شاهیان به اوج شکوفایی خود رسید.<ref name="دائرةالمعارف اسلامی - بیجاپور">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - بیجاپور</ref> بیچاپور تحت سلطنت عادلشاهیان یکی از بزرگترین و شکوفاترین شهرها و زیباترین پایتختهای زمان خودش بود که بسیاری از بناها و سدهای آن‌ها تا امروز باقی است.<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref>
 
در دورهٔ فرمانروایی عادل شاهیان بناهای پرشکوهی در بیجاپور ساخته شد. بنابر برخی گزارشها در سدهٔ ۱۱ق/۱۷م بیجاپور دارای بیش از ۱۰۰هزار واحد مسکونی و ۱۶۰۰ مسجد <ref name="دائرةالمعارف اسلامی - بیجاپور">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - بیجاپور</ref> برای جمعیت یک میلیونی بیجاپور در آن زمان<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref> بوده‌است.
 
مهم‌ترین بناهای به جای مانده از این دوران عبارت‌اند از: بنای تاریخی [[گل گمبذ]] (گل گنبد) که گنبد آن یکی از بزرگ‌ترین گنبدهای جهان به‌شمار می‌رود، و در واقع مقبرهٔ [[محمد عادل‌شاه]]، هفتمین فرمانروای عادل‌شاهیان است که احداث بنای آن را ۱۰۶۶ق/۱۶۵۶م دانسته‌اند؛ [[ابراهیم روضه]] که مزار [[ابراهیم عادل‌شاه دوم]] و خانواده‌اش در آنجاست. این بنا که شاید بزرگ‌ترین کار معماری دوران عادل‌شاهی باشد، توسط معماری ایرانی برپا گردیده‌است. بنای زیبا و پرشکوه [[مسجد جامع بیجاپور]]، [[مسجد بخارا]]، [[مسجد ملک‌جهان]]، [[آثار محل]]، [[مهتر محل]]، [[گگن محل|گَگَن محل]] و [[ملک میدان]]<ref name="دائرةالمعارف اسلامی - بیجاپور">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - بیجاپور</ref> علی راضا، چاند بادی، و بسیاری از جاههاجاه‌ها و اماکن عمومی دیگر<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref> از دیگر بناهای به جای مانده از دورهٔ عادل شاهیان در بیجاپور به‌شمار می‌رود.
 
علاوه برآثار اسلامی چندین معبد کهن هندی در بیجاپور وجود دارد که مشهورترین آن‌ها [[معبد پاپاناتها]] نام دارد.<ref name="دائرةالمعارف اسلامی - بیجاپور">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - بیجاپور</ref>
 
باغها و پارکهای ایجاد شده توسط سلطنت عادلشاهی بی‌نظیر بودند. باغهایی مانند علی باغ، کشور خان باغ، نگین باغ، نوروز باغ، ابراهیم باغ و...و… از میان صدها باغ باقی ماندند و کاروانسراها و هتلهایی مخصوص مسافرین بنا شد.<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref>
 
== سیستم آبرسانی ==
سلطنت عادلشاهیان سیستم‌های آبرسانی فوق‌العاده برای بیجاپور ساختند که سدها و لوله کشی‌هایلوله‌کشی‌های آنان برای تمام مردم ناحیه بیجاپور آب فراهم می‌کرد. این لوله‌کشی‌ها تا دورترین مناطق مانند شاه‌پور می‌رسید. سدهای تروی و افضل پور را احداث کردند. دریاچه‌های متعددی از جمله دریاچه جهان بیگم و بیش از ۱۰۰۰ چاه از جمله تالاب رنگرز و تالاب قاسم و تالاب الله پور را احداث نمودند.<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref>
 
== تعلیم و تربیت ==
سیستم آموزشی، اسلامی و به زبان فارسی بود و دروس شامل منطق، شعر و ادبیات، قرآن و حدیث، علوم و دستور زبان می‌شد. بیشتر معلمان، صوفیان و دانشمندان عرب و ایرانی بودند.<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref>
 
== شعر و ادبیات ==
سطر ۱۷۲ ⟵ ۸۷:
 
== هنر ==
ریشه‌های غیرهندی و گرایشهای شیعی پادشاهان بیجاپور به ویژه یوسف‌عادل‌شاه سردودمان این خاندان که تا دوران جوانی در ایران پرورش یافته بود، به خدمت گرفتن هنرمندان ایرانی را ترغیب می‌کرد.<ref name="دائرةالمعارف اسلامی - بیجاپور">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - بیجاپور</ref> [[موسیقی]] جایگاه ویژه‌ای برای سلاطین عادلشاهی داشت و آهنگ سازان و ساز نوازان زیادی در دربار آن‌ها ساکن بودند. همچنین هنرهایی مانند [[نقاشی]] و [[رقص]] بسیار شکوفا و مورد توجه بودند. [[تئاتر|تئاترها]]ها و برنامه‌های تفریحی زیادی برای دربار ترتیب داده می‌شد.<ref name="پارس">سلطنت عادل شاهیان</ref>
 
کتابخانهٔ سلطنتی بیجاپور که متعلق به اوج گسترش فرهنگ اسلامی در این شهر است، امروزه مجموعه‌ای ارزشمند از آثار خطی و چاپی را در خود جای داده‌است. [[مینیاتور|مینیاتورهای]]های باارزش به جای مانده در این شهر بیانگر نفوذ هر چه بیشتر فرهنگ و هنر ایرانی در بیجاپور است.<ref name="دائرةالمعارف اسلامی - بیجاپور">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - بیجاپور</ref>
 
== پزشکی ==
سطر ۱۸۰ ⟵ ۹۵:
 
== فهرست شاهان عادلشاهی ==
سلسله عادل شاهیان یا سلطنت بیجاپور در جنوب هند از [[۱۴۹۰ (میلادی)|۱۴۹۰]] - [[۱۶۸۶ (میلادی)|۱۶۸۶]] میلادی حکومت کردند. اسامی پادشاهان به این قرارند:<ref name="ویکی">مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی- Adil Shahi dynasty</ref>
 
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f8f9fa; border: 1px #a2a9b1 solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;"
سطر ۱۸۶ ⟵ ۱۰۱:
! colspan="6" style="background:#FFD700;"|'''سلاطین عادل‌شاهی'''
|- bgcolor="#b3ccff" align="center"
!
! نام سلطان
! حکومت
|-
| ۱ || [[یوسف عادل‌شاه]] || ۱۴۹۰ - ۱۵۱۰۱۴۹۰–۱۵۱۰
|-
|۲ || [[اسماعیل عادل‌شاه]] || ۱۵۱۰-۱۵۳۴۱۵۱۰–۱۵۳۴
|-
| ۳ || [[ملو عادل‌شاه]] || ۱۵۳۴
|-
| ۴ || [[ابراهیم عادل‌شاه یکم]] || ۱۵۳۴-۱۵۵۸۱۵۳۴–۱۵۵۸
|-
| ۵ || [[علی عادل‌شاه یکم]] || ۱۵۵۸-۱۵۸۰۱۵۵۸–۱۵۸۰
|-
| ۶ || [[ابراهیم عادل‌شاه دوم]] || ۱۵۸۰-۱۶۲۷۱۵۸۰–۱۶۲۷
|-
| ۷ || [[محمد عادل‌شاه]] || ۱۶۲۷-۱۶۵۷۱۶۲۷–۱۶۵۷
|-
| ۸ || [[علی عادل‌شاه دوم]] || ۱۶۵۷-۱۶۷۲۱۶۵۷–۱۶۷۲
|-
| ۹ || [[اسکندر عادل‌شاه]] || ۱۶۷۲- ۱۶۸۶۱۶۷۲–۱۶۸۶
|}
 
سطر ۲۱۹ ⟵ ۱۳۴:
* {{یادکرد ویکی|عنوان =Adil Shahi dynasty |پیوند = http://en.wikipedia.org/wiki/Bijapur_Sultanate |زبان = | بازیابی = ۴ آذر ۱۳۸۹}}
* {{یادکرد وب|نویسنده = پرویز امین|نشانی = http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=5341|عنوان = بیجاپور|ناشر = مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|تاریخ = |تاریخ بازدید = ۴ آذر ۱۳۸۹|archiveurl = https://web.archive.org/web/20101217081258/http://cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=5341|archivedate = ۱۷ دسامبر ۲۰۱۰|dead-url = yes}}
* {{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://parshistory.blogfa.com/8902.aspx |عنوان = سلطنت عادل شاهیان| ناشر = وب‌گاهوبگاه پارس|تاریخ = |تاریخ بازدید = ۴ آذر ۱۳۸۹}}
* {{یادکرد وب |نویسنده = سینا عباسی |نشانی = http://farhang.sch.ir/HSchool/T.aspx?Subject=&TID=4D2A457A255C545F214568422D447853&Lang=F&TIndex=1&GEName=+group&GFName=گـروه+زبان+فارسی+1 |عنوان = نقش ایرانیان در ترویج فرهنگ اسلامی |ناشر = |تاریخ = آبان ۱۳۸۶ |تاریخ بازدید = ۴ آذر ۱۳۸۹ }}{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}
* {{یادکرد وب|نویسنده = راضیه نجاتی حسینی|نشانی = http://cresg.ir/iciwg.ir/iciwg2010_files/PersianArticles/50.pdf|عنوان = عوامل گسترش اسلام و تشیع در شبه قاره هند در قرون وسطی|ناشر = مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین‌المللی جغرافیدانان جهان اسلام(۲۰۱۰ ICIWG)|تاریخ = فروردین ۱۳۸۹|تاریخ بازدید = ۴ آبان ۱۳۸۹}}{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}
* {{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.aftab.ir/articles/applied_sciences/geograohy_history/c12c1186057921p1.php |عنوان = روابط سیاسی قطب شاهیان و صفویان| ناشر = وب‌گاهوبگاه آفتاب|تاریخ = ۱۱ مرداد ۱۳۸۶ |تاریخ بازدید = ۴ آذر ۱۳۸۹}}
* {{یادکرد وب|نویسنده = علی معروفی|نشانی = http://www.mirasmaktoob.ir/modules.php?name=news_miras&id=277|عنوان = زبان و ادبیات فارسی در شبه قاره هند|ناشر = |تاریخ = مرکز پژوهشی میراث مکتوب|تاریخ بازدید = |archiveurl = https://web.archive.org/web/20100925022901/http://mirasmaktoob.ir/modules.php?name=news_miras|archivedate = ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۰|dead-url = yes}}
 
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/عادل‌شاهیان»