ویکی‌پدیا

فریدون‌شهر: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
به نسخهٔ 31683489 از Γεωργός (بحث) برگردانده شد (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
←‏مردم: ابرابزار
خط ۱۲۸:
 
== مردم ==
[[پرونده:ფერეიდნელი ქართველები ნოდარ ბერიძრსთან.jpg|بندانگشتی|]]
[[پرونده:Georgian alphabet in Fereydunshahr.jpg|بندانگشتی|نوشته‌ای به [[زبان گرجی|زبان]] و [[الفبای گرجی]] (امری مرسوم و متداول<ref>[http://www.parsine.com/fa/news/68033/گرجی-ها-قومی-ناشناخته-در-فریدن-اصفهان-عکس گرجی‌ها، قومی ناشناخته در فریدن اصفهان + عکس]</ref><ref>[http://www.versia.ge/index.php/2013-07-31-11-23-15/item/1500-მარტოობის-ოთხასი-წელი-ანუ-ქართული-სისხლის-ყივილი-ფერეიდანში چهارصد سال تنهایی در فریدن]</ref><ref>[http://www.ambebi.ge/sazogadoeba/52477-giorgi-lobzhanidze-qfereidanshi-uamravi-qarthuli-tsartseraa-quchashi-qarthuli-ismisq.html گیورگی لوبژانیدزه:نوشته‌های گرجی در کوچه و خیابان‌های فریدن]</ref> بین گرجی‌های فریدون‌شهر){{سخ}}* ترجمه: (بالا:) فقط خدا (پائین:) وطن]]▼
 
[[پرونده:Shirinisaraie didar.jpg|بندانگشتی|نوشته‌هایی به [[زبان فارسی]] نوشته شده با [[خط گرجی|الفبای گرجی]] روی جعبهٔ شیرینی]]▼
 
بیش از ۹۰ درصد مردم فریدون‌شهر را گرجی زبانان تشکیل داده<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940131000009 فریدونشهر نامزد امن‌ترین شهر دنیا]</ref> و اکثر آن‌ها نوادگان [[گرجی‌های ایران|گرجی‌هایی]] هستند که توسط [[شاه عباس اول]] (در جنگ [[امپراتوری صفویه|امپراتوری صفویان]] با استقلال طلبان گرجستان صفوی یعنی [[کاختی]] و [[کارتلی]]) از [[گرجستان]] به [[ایران]] تبعید شدند.<ref>مدخل [http://www.iranicaonline.org/articles/isfahan-xxi-provincial-dialects Isfahan xxi. PROVINCIAL DIALECTS] در [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]</ref><ref>مولیانی، جایگاه گرجی‌ها در تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران، ۲۳۰.</ref>
 
سطر ۱۴۲ ⟵ ۱۳۹:
در سال ۱۳۳۵، روستای آخوره علیا با جمعیت ۴۸۴۲ نفر تبدیل به شهر فریدون‌شهر شد.
 
محلهٔ وحدت آباد فریدون‌شهر امروزی در سال ۱۳۳۵ با عنوان روستای آخوره سفلی در قالب یک روستای مستقل از فریدون‌شهر جمعیتی برابر با ۱۶۸۷ نفر داشت.<ref>[https://lib.sci.org.ir/DIGLIB/GetFile.aspx?FileId=10740 نتایج سرشماری ۱۳۳۵ شهرستان فریدن]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
 
در سال ۱۳۴۵، جمعیت فریدون‌شهر برابر با ۵۲۱۱ نفر بوده‌است. در این سال روستای آخوره پائین همچنان مستقل از فریدونشهر بوده و ۱۷۵۶ نفر جمعیت داشته‌است.<ref>[https://lib.sci.org.ir/DIGLIB/getfile.aspx?fileid=10522 نتایج سرشماری ۱۳۴۵ شهرستان فریدن]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
 
در سال ۱۳۵۵، جمعیت فریدون‌شهر به ۶۱۱۶ نفر رسید.
روستای آخورپائین نیز همچنان مستقل از فریدون‌شهر جمعیتی برابر با ۱۹۲۳ نفر داشت.<ref>[https://lib.sci.org.ir/DIGLIB/getfile.aspx?fileid=9260 نتایج سرشماری سال ۱۳۵۵ شهرستان فریدن]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
 
در سال ۱۳۶۵، جمعیت فریدون‌شهر برابر با ۸۶۵۲ نفر بوده‌است. روستای آخوره پائین نیز همچنان مستقل از فریدون‌شهر جمعیتی برابر ۳۰۸۲ نفر داشته‌است.<ref>{{یادکرد وب |url=https://lib.sci.org.ir/diglibGuest/webui/TreeBrowse.aspx?lang=fa&_HideMenu=1&_NV=01%2F01%2F03%2F01%2F04%2F04&_NVT=code#HandleRequest.aspx?ReqId=8&_nodeValue=1254&TreeId=0&THC=01/01/03/01/04/04&ResultKind=0&_isLeaf=true&_showFull=true |title=نتایج سرشماری سال ۱۳۶۵ شهرستان فریدون‌شهر |accessdate=۲۵ اکتبر ۲۰۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151117073806/http://lib.sci.org.ir/DiglibGuest/WebUI/TreeBrowse.aspx?lang=fa#HandleRequest.aspx?ReqId=8&_nodeValue=1254&TreeId=0&THC=01/01/03/01/04/04&ResultKind=0&_isLeaf=true&_showFull=true |archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۵ |dead-url=yes }}</ref>
 
در سال ۱۳۷۵، با انضمام روستای ۳۰۰۰ نفری آخوره پایین به فریدون‌شهر با عنوان محلهٔ وحدت آباد، جمعیت فریدون‌شهر به ۱۳۵۹۲ نفر رسید.<ref>{{یادکرد وب |url=https://lib.sci.org.ir/diglibGuest/webui/TreeBrowse.aspx?lang=fa&_HideMenu=1&_NV=01%2F01%2F03%2F01%2F05%2F05&_NVT=code#HandleRequest.aspx?ReqId=8&_nodeValue=6226&TreeId=0&THC=01/01/03/01/05/05&ResultKind=0&_isLeaf=true&_showFull=true |title=نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵ شهرستان فریدون‌شهر |accessdate=۲۵ اکتبر ۲۰۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151117073806/http://lib.sci.org.ir/DiglibGuest/WebUI/TreeBrowse.aspx?lang=fa#HandleRequest.aspx?ReqId=8&_nodeValue=6226&TreeId=0&THC=01/01/03/01/05/05&ResultKind=0&_isLeaf=true&_showFull=true |archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۵ |dead-url=yes }}</ref>
 
جمعیت فریدون‌شهر در سال ۱۳۸۵، ۱۳٬۴۷۵ نفر،<ref>[https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1385/results/all/10.xls نتایج سرشماری ۱۳۸۵ استان اصفهان]</ref> و در سال ۱۳۹۰، برابر با ۱۴۰۰۷ نفر بوده‌است.<ref>[https://www.amar.org.ir/Portals/0/sarshomari90/Files/ABADY-90/os10.xls مرکز ملی آمار ایران، نتایج سرشماری ۱۳۹۰ استان اصفهان (فایل اکسل)]</ref>
 
=== زبان ===
[[پرونده:Esteqlal.jpg|بندانگشتی|میدان اصلی فریدونشهر]]
▲[[پرونده:Georgian alphabet in Fereydunshahr.jpg|بندانگشتی|نوشته‌ای به [[زبان گرجی|زبان]] و [[الفبای گرجی]] (امری مرسوم و متداول<ref>[http://www.parsine.com/fa/news/68033/گرجی-ها-قومی-ناشناخته-در-فریدن-اصفهان-عکس گرجی‌ها، قومی ناشناخته در فریدن اصفهان + عکس]</ref><ref>[http://www.versia.ge/index.php/2013-07-31-11-23-15/item/1500-მარტოობის-ოთხასი-წელი-ანუ-ქართული-სისხლის-ყივილი-ფერეიდანში چهارصد سال تنهایی در فریدن]</ref><ref>[http://www.ambebi.ge/sazogadoeba/52477-giorgi-lobzhanidze-qfereidanshi-uamravi-qarthuli-tsartseraa-quchashi-qarthuli-ismisq.html گیورگی لوبژانیدزه:نوشته‌های گرجی در کوچه و خیابان‌های فریدن]</ref> بین گرجی‌های فریدون‌شهر){{سخ}}* ترجمه: (بالا:) فقط خدا (پائین:) وطن]]
 
▲[[پرونده:Shirinisaraie didar.jpg|بندانگشتی|نوشته‌هایی به [[زبان فارسی]] نوشته شده با [[خط گرجی|الفبای گرجی]] روی جعبهٔ شیرینی]]
گرجی‌های فریدون‌شهر به [[گویش پریدنولی]] [[زبان گرجی]] صحبت می‌کنند که حاصل دگرگونی زبانی است که چهارصد سال پیش و در زمان تبعید آن‌ها به این منطقه بدان گویش می‌شده و با زبان گرجی معاصر (زبان رسمی جمهوری [[گرجستان]]) اندکی متفاوت است.<ref>مدخل [http://www.iranicaonline.org/articles/isfahan-xxi-provincial-dialects Isfahan xxi. PROVINCIAL DIALECTS] در [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]</ref>
 
در پاییز سال ۱۳۹۳ اِلِمانی متشکل از حروف کلمهٔ الله در [[زبان گرجی]] و [[نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران]]، توسط شهرداری فریدون‌شهر ساخته شد تا در میدان اصلی فریدون‌شهر (تصویر زیر) نصب شود، اما به دلیل بروز مخالفت‌هایی نصب نشد و برای چند ماه در شهرداری فریدون‌شهر نگهداری می‌شد.<ref>{{یادکرد وب|url=http://isfahanpress.ir/fa/news/5747|title=اصفهان پرس: مخالفت با نصب تندیس "الله " به زبان گرجی در فریدون‌شهر+عکس|accessdate=۱۵ آوریل ۲۰۱۵|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150415221055/http://isfahanpress.ir/fa/news/5747|archivedate=۱۵ آوریل ۲۰۱۵|dead-url=yes}}</ref> در ۲۵ اسفند ۱۳۹۳، این المان در میدان نصب شد ولی عده‌ای با تخریب اموال دولتی (همچون شکستن شیشه ساختمان فرمانداری) تجمع غیرقانونی، آتش زدن لاستیک در مقابل ارگان دولتی، توهین به مأموران دولتی و تحریک مردم برای به آشوب کشیدن شهر، با آن به مخالفت پرداختند<ref>{{یادکرد وب|url=http://vibna.ir/?p=10027|title=ویبنا: از کمیسیون قضایی تا اِلمان الله؛ مصاحبه تفصیلی فارس با اسفنانی|accessdate=۲۵ آوریل ۲۰۱۵|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150429000841/http://vibna.ir/?p=10027|archivedate=۲۹ آوریل ۲۰۱۵|dead-url=yes}}</ref> و نهایتاً چند ساعت بعد، نیمه شب، اِلِمان از جا برداشته شده و از شهر خارج شد.<ref>{{یادکرد وب|url=http://isfahanpress.ir/fa/news/6409|title=اصفهان پرس: درگیری موافقان و مخالفان نصب تندیس در فریدون‌شهر/تشکیل شورای تأمین استان اصفهان|accessdate=۱۵ آوریل ۲۰۱۵|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170206141157/http://isfahanpress.ir/fa/news/6409|archivedate=۶ فوریه ۲۰۱۷|dead-url=yes}}</ref>[[پرونده:Esteqlal.jpg|بندانگشتی|320x320px|میدان اصلی فریدونشهر|]]
 
=== نام هاینام‌های خانوادگی ===
اکثر نام‌های خانوادگی موجود در فریدون‌شهر برگرفته از کلمات [[زبان گرجی]] هستند که عبارت اند از: اَسپَنانی (Aspanani)، اُنیکادزِ (Onikadze)، باتوانی (Batuani)، تَوازیانی (Tavaziani)، خودسیانی (Khudsiani)، دارچیانی (Darchiani)، سِپیانی (Sepiani)، قَلانی (Ghalani)، گوگوچانی (Gogochani)، گوگونانی (Gugunani)، لاچینانی (Lachinani)، مَستانی (Mastani)، میکِلانی (Mikelani)، مولیانی (Muliani)، ناگِلیانی (Nageliani)، یُسِلیانی (Yoseliani).
 
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/فریدون‌شهر»