زبانهای هندوآریایی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: برگردانده‌شده |
به نسخهٔ 31741445 از Farzinovski (بحث) برگردانده شد: خرابکاری (توینکل) برچسب: خنثی‌سازی |
||
خط ۱:
{{Infobox language family
|name=زبانهای هندوآریایی
|altname=Indic
|region=[[آسیای جنوبی]] / مجموع سخنوران =بیش از ۱٫۵ میلیارد در ۸ کشور بومی (۲۰۲۰)
|familycolor=Indo-European
|protoname=[[زبان نیاهندوآریایی]]
|fam2=[[زبانهای هندوایرانی]]
|child1=[[زبانهای هندوآریایی مرکزی]]
|child2=[[زبانهای داردی]]
|child3=[[زبانهای هندوآریایی شرقی]]
|child4=[[زبانهای هندوآریایی شمالی]]
|child5=[[زبانهای هندوآریایی شمال غربی]]
|child6=[[زبانهای هندوآریایی جنوبی]]
|child7=[[زبانهای هندوآریایی غربی]]
|child8=[[کمربند زبان هندی]]
| iso2 = inc
| iso5 = inc
| glotto = indo1321
| glottorefname = Indo-Aryan
| lingua = ۵۹= (phylozone)
|map=Major Indo-Aryan languages.png
|mapcaption= نقشه ۱۹۷۸ پراکندگی جغرافیایی اصلی زبانهای هندوآریایی نمایش می‌دهد. ([[زبان اردو]] به عنوان بخشی از [[زبان هندوستانی]] در نظر گرفته شده‌است. [[زبان رومانی]]، [[زبان دومری]] و [[زبان لوماورن]] خارج از محدوده نقشه هستند). در مناطق نقطه دار و راه راه [[چندزبانگی]] رایج است.
{{legend|#fe933c|[[زبانهای هندوآریایی مرکزی]]}}
{{legend|#fd15ac|[[زبانهای داردی]]}}
{{legend|#effe27|[[زبانهای هندوآریایی شرقی]]}}
{{legend|#ad27fe|[[زبانهای هندوآریایی شمالی]]}}
{{legend|#274ffe|[[زبانهای هندوآریایی شمال غربی]]}}
{{legend|#3bed69|[[زبانهای هندوآریایی جنوبی]]}}
{{legend|#fe1e1e|[[زبانهای هندوآریایی غربی]]}}
}}
[[پرونده:Indo-Aryan languages alignement.png|بندانگشتی|ریشه زبانهای هندوآریایی]]
'''زبانهای هندوآریایی یا زبانهای آریایی هند''' (Indo-Aryan languages or Indic languages) زیرشاخه‌ای از زبانهای [[زبانهای هندوایرانی|هندوایرانی]] است و توسط [[مردمان هندوآریایی]] تکلم می‌شود. به عنوان شرقی‌ترین گروه در [[زبانهای هندواروپایی]]، زبانهای هندوآریایی توسط حدود ۹۰۰ میلیون نفر صحبت می‌شود (آمار سال ۲۰۰۵)<ref>https://books.google.com/books?id=fHYnGde4BS4C</ref> و در سال ۲۰۲۰ حدود ۱٫۵ میلیارد نفر تخمین زده می‌شوند. متکلمان این زبان‌ها در کشورهای [[هند]]، [[پاکستان]]، [[بنگلادش]]، [[نپال]]، و دیگر نواحی [[هیمالیا]]، و نیز، در [[سریلانکا]] جمع شده‌اند. [[خبرگزاری آناتولی]] ترکیه در اینفوگرافیکی که در ۲۹ ام ماه آوریل سال ۲۰۱۷ میلادی (اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۶ خورشیدی) به مناسبت سفر طیب اردوغان به [[هند]] تهیه کرده بود، جمعیت هند را شامل ۷۲ درصد هندوآریایی و ۲۵ درصد دراویدی برشمرده بود که بیش از ۹۵۰ میلیون نفر از مردم هند در سال ۲۰۱۷ هندوآریایی هستند.<ref>https://www.aa.com.tr/fa/info/اینفوگرافیک/5832</ref>
== پر گویش‌ترین زبانهای هندوآریایی ==
جمعیت گویش وران ده زبان اول پرگویش این گروه زبانی به میلیون نفر به شرح زیر می‌باشد:<ref>{{cite book|author1= Edwin Francis Bryant|author2= Laurie L. Patton|title= The Indo-Aryan Controversy: Evidence and Inference in Indian History|url= https://books.google.com/books?id=fHYnGde4BS4C |year= 2005|publisher= Routledge|isbn= 978-0-7007-1463-6|pages= 246–247}}</ref>
{|class="wikitable sortable" style="text-align:center"
|-
!ردیف !! نام !! جمعیت (۲۰۲۰)
|- style="background:#9acdff;"
|-
!۱
|align="right" |[[زبان هندوستانی]] / [[زبان اردو]]|| ۱۰۰۰+
|-
!۲
|align="right" |[[زبان بنگالی]]|| ۲۵۰
|-
!۳
|align="right" |[[زبان پنجابی]]|| ۱۲۵
|-
!۴
|align="right" |[[زبان مراتی]]|| ۱۱۵
|-
!۵
|align="right" |[[زبان گجراتی]]|| ۶۰
|-
!۶
|align="right" |[[زبان راجستانی]]|| ۵۵
|-
!۷
|align="right" |[[زبان بوجپوری]]|| ۵۰
|-
!۸
|align="right" |[[زبان اوریه]]|| ۳۵
|-
!۹
|align="right" |[[زبان مایتهیلی]]|| ۳۵
|-
!۱۰
|align="right" |[[زبان سندی]]|| ۲۵
|-
!سایر
| align="right" |سایر زبانهای هندوآریایی|| نامشخص
|- style="background:#9acdff;"
!کل
|align="right" |زبانهای هندوآریایی|| ۱۵۰۰+
|}
== پیشینه ==
تاریخ پیدایش و گسترش زبانهای هندوآریایی را دانشمندان به سه مرحله به‌صورت زیر تقسیم کرده‌اند:
# هندوآریایی کهن، که از حدود ۱۵۰۰ قبل از میلاد شروع شده، و تا حوالی ۶۰۰ قبل از میلاد ادامه پیدا کرده‌است.
# هندوآریایی میانه.
# هندوآریایی نو مانند زبان‌هایی مثل [[زبان هندی|هندی]]، [[زبان بنگالی|بنگالی]]، [[زبان سرائیکی]] و [[زبان مراتی|مراتی]] که در طی این مرحله هویت‌های متمایز به‌خود گرفته‌اند.<ref>The World's Major Languages, p. ۴۷۰</ref>
== طبقه‌بندی ==
هیچ طبقه‌بندی قطعی از زبانهای هندوآریایی وجود ندارد زیرا لهجه‌های آن‌ها در یکدیگر ادغام شده‌اند. عمده این موارد در اینجا نشان داده شده‌است. برای جزئیات بیشتر، به مقالات اختصاصی مراجعه کنید.
== جستارهای وابسته ==
* [[زبانهای هندوایرانی]]
* [[زبانهای هندواروپایی]]
* [[فهرست زبانهای هندواروپایی]]
== پانویس ==
{{پانویس}}
== منابع ==
{{چپ‌چین}}
* Comrie, Bernard (ed), ''The World's Major Languages'', Oxford University Press, 1990. {{ISBN|0-19-506511-5|en}}
{{پایان چپ‌چین}}
{{زبانهای هندوایرانی}}
{{زبانهای جنوب آسیا}}
{{زبانهای هندوآریایی}}
{{زبانهای هندوآریایی قدیم و میانه}}
{{آریایی‌ها}}
{{هندواروپایی‌ها}}
{{زبانهای هند}}
{{زبانهای پاکستان}}
{{زبانهای بنگلادش}}
{{زبانهای نپال}}
{{زبانهای سریلانکا}}
{{زبانهای میانمار}}
{{زبانهای مالدیو}}
{{زبانهای بوتان}}
{{زبانهای یهودی}}
[[رده:زبانهای هندوآریایی|زبانهای هندوآریایی]]
[[رده:زبانهای هند]]
| |||