بروجرد: تفاوت میان نسخه‌ها

| رشد جمعیت =−۲٫۳۵%−۲٫۳۵٪ (۵سال)

'''بُروجـِرد''' {{به لری|ووری یِرد}} مرکز [[شهرستان بروجرد]]، دومین شهر پرجمعیت [[استان لرستان]] و سی و نهمین شهر پرجمعیت [[ایران]] است. این شهر در شمال دشت حاصلخیز [[سیلاخور]] قرار گرفته و قله‌های مرتفع [[کوه گرین|گرّین]] از مجموعه رشته کوه‌های [[زاگرس]]، شمال غربی تا جنوب شرقی آن را دربر گرفته‌اند. سراب‌های دائمی متعددی که از دامنه این کوه‌ها جاری هستند، در اقتصاد منطقه و توسعه شهر بروجرد نقش داشته‌اند. بروجرد از گذشته‌های دور، دارای موقعیت ویژه ارتباطی بوده‌است و امروزه نیز قرارگیری این شهر بر سر شاهراه تهران - جنوب یکی از عوامل رونق اقتصادی آن به‌شمار می‌رود. بروجرد در اواخر دوره "«ساسانیان"» یکی از شهرهای ناحیه [[پهله]] از سرزمین [[ماد]] بود. [[حموله بن علی بروجردی|حموله]] وزیر محلی [[آل ابی دلف]] از حکمرانان [[عباسیان|عباسی]] بین سال‌های ۲۱۰ تا ۲۵۸ هجری قمری در عمران بروجرد کوشید و در آن منبری برپا کرد.<ref name=Hazin/><ref name=masalek/> [[محمدتقی حسام‌السلطنه|حسام‌السلطنه]] شاهزاده [[قاجار]] و حاکم ولایت بروجرد و مضافات، در سال ۱۲۴۲ ه‍.ق حکومت ولایت لرستان و ولایت خوزستان را نیز به دست آورد و شهر بروجرد را حاکم‌نشین [[حکمرانی بروجرد، لرستان و خوزستان]] کرد.<ref name=etz>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= اعتضادالسلطنه |نام= |کتاب=اکسیرالتواریخ: تاریخ قاجاریه از آغاز تا سال ۱۲۵۹ ه‍.ق | ناشر= چاپ جمشید کیان‌فر|سال=۱۳۷۰}}</ref>{{سخ}}جمعیت شهر بروجرد بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ خورشیدی مرکز آمار ایران، ۲۳۴٬۹۹۷ نفر گزارش شده‌است. گویش رایج مردم این شهر، [[گویش بروجردی|بروجردی]] است و شهرستان بروجرد، یکی از مراکز گویش‌وران [[زبان لری]] است.<ref name="lori-language-ii"/> به دلیل فعالیت شرکت‌های مختلف [[پویانمایی رایانه‌ای]] در این شهر، بروجرد در سال ۱۳۸۹ به عنوان «پایتخت انیمیشن ایران» تحت نظارت انتخاب شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.irna.ir/fa/News/2000476098/سینما_و_تئاتر/دبیرخانه_ˈ_بروجرد_پایتخت_انیمیشن_ایرانˈ_فعالیت_خود_را_آغاز_کرد |عنوان=دبیرخانه بروجرد پایتخت انیمیشن ایرانˈ فعالیت خود را آغاز کرد |ناشر=ایرنا |تاریخ=۱۸ دی ۱۳۸۹ |تاریخ بازبینی=۱۳۹۳/۶/۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304121947/http://www.irna.ir/fa/News/2000476098/سینما_و_تئاتر/دبیرخانه_ˈ_بروجرد_پایتخت_انیمیشن_ایرانˈ_فعالیت_خود_را_آغاز_کرد |archivedate=۴ مارس ۲۰۱۶ |dead-url=yes}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= |عنوان=انتخاب بروجرد به عنوان پایتخت انیمیشن ایران | ناشر =ایسنا |تاریخ = ۲۹ خرداد ۱۳۸۹ |تاریخ بازبینی=۱۳۹۳/۶/۱۹}}</ref> با توجه به وجود تعداد زیادی واحدهای تولیدی و صنعتی و عرضه محصولات آن‌ها در بازار داخلی و خارجی، بروجرد قطب صنعتی استان لرستان محسوب می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.lorestankhabar.com/بخش-اقتصادی-4/66816-بروجرد-قطب-صنعت-لرستان-میزبان-واحدهای-صنعتی-استان |عنوان=بروجرد قطب صنعت لرستان میزبان واحدهای صنعتی استان | ناشر =لرستان خبر |تاریخ =۸ خرداد ۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی=۱۳۹۳/۶/۲۲}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.shabanews.net/News/No/18338 |عنوان=رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان لرستان گفت: شهرستان بروجرد قطب صنعتی لرستان است |ناشر=شبکه اخبار بنگاه و بازار ایران |تاریخ=۲۴ اسفند ۱۳۹۰ |تاریخ بازبینی=۱۳۹۳/۶/۲۲ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140913110422/http://www.shabanews.net/News/No/18338 |archivedate=۱۳ سپتامبر ۲۰۱۴ |dead-url=yes}}</ref> صنایع دستی متنوعی در بروجرد تولید می‌شوند و بروجرد به‌عنوان یکی از مهمترین مراکز تولید صنایع‌دستی در کشور و استان شناخته می‌شود. دو رشته ورشوسازی و حرمی‌بافی به عنوان رشته‌های منحصربه‌فرد این شهر شناخته می شوندمی‌شوند. در سال ۱۳۹۸ [[سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری|سازمان میراث فرهنگی]] این شهر را به عنوان '''شهر ملی ورشو''' به ثبت رساند.<ref name="times9805">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://borujerdtimes.ir/1398/05/بروجرد-به-عنوان-شهر-ملی-ورشو-انتخاب-شد/ |عنوان=بروجرد به عنوان شهر ملی ورشو انتخاب شد | ناشر =روزهای بروجرد |تاریخ =۱۳۹۸/۰۵/۱۵ |تاریخ بازبینی=۱۳۹۸/۰۶/۰۵}}</ref><ref name="mehr9805">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= |عنوان=بروجرد شهر ملی «ورشو» شد | ناشر =خبرگزاری مهر |تاریخ =۱۳۹۸/۰۴/۳۱ |تاریخ بازبینی=۱۳۹۸/۰۶/۰۵}}</ref>

بروجرد به دلیل داشتن محله هامحله‌ها و خانه هایخانه‌های تاریخی متعدد، با عنوان '''دیار خانه هایخانه‌های تاریخی''' هم شناخته می شودمی‌شود. <ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/07/10/517151/%D8%A8%DB%8Cبی-%D8%B3%D8%B1%D9%BE%D9%86%D8%A7%D9%87%DB%8Cسرپناهی-%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1دیار-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87خانه-%D9%87%D8%A7%DB%8Cهای-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8Cتاریخی |عنوان=بی‌سرپناهی دیار خانه‌های تاریخی

| ناشر =خبرگزاری تسنیم |تاریخ =۱۰ مهر ۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی=۲۴ فروردین ۱۴۰۰ }}</ref> همچنین با توجه معرفی چهره هایچهره‌های سرشناس مذهبی، ادبی، علمی و هنری در دهه هایدهه‌های اخیر، از این شهر با عنوان '''زادگاه فرزانگان''' نیز یاد می شودمی‌شود. <ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://borujerdtimes.ir/1397/07/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8Cماجرای-%D9%86%D8%A7%D9%85%C2%9D%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8Cنامگذاری-%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AFبروجرد-%D8%A8%D9%87به-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87زادگاه-%D9%81%D8%B1%D8%B2فرز/ |عنوان=ماجرای نام گذاری بروجرد به “زادگاه فرزانگان”

| ناشر =روزهای بروجرد |تاریخ =۱۱ مهر ۱۳۹۷ |تاریخ بازبینی=۲۴ فروردین ۱۴۰۰ }}</ref>

بر اساس قانون تقسیمات کشوری مصوب ۱۶ آبان ۱۳۱۶، بروجرد در کنار مناطق دیگر از جمله همدان، ملایر، لرستان، خوزستان و کوه گیلویه، یکی از ۱۲ شهرستان «استان غرب» را تشکیل می‌داد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.dastour.ir/brows/?lid=%20%20%20%20%2024519 |عنوان=صورت ضمیمه تقسیمات کشور | ناشر =روزنامه‌های رسمی ۱۳۱۶ در پایگاه اطلاعات قوانین و مقررات کشور |تاریخ =۱۳۱۶ |تاریخ بازبینی=۱۳۹۷/۱/۵}}</ref> اما پس از تغییر قانون در تاریخ ۳ بهمن ۱۳۱۶ تعداد [[استان‌های ایران]] از شش استان به ده استان تغییر یافت و بروجرد در کنار شهرهایی مانند خرم‌آباد، [[اهواز]]، [[دزفول]] و [[آبادان]] در [[استان ششم]] قرار گرفت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=3749 |عنوان =تقسیمات کشوری | ناشر =دانشنامه جهان اسلام |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۶ مه ۲۰۱۳}}</ref> بروجرد براساس قانون تقسیمات کشوری مصوب ۱۳۲۶ ه‍.ش به عنوان یکی از شهرستان‌ها در استان ششم کشور قرار گرفت که در سال ۱۳۲۸ ه‍.ش به شهرستان ارتقاء یافت.<ref>http://www.dastour.ir/Brows/?lid=24595</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://alihme.wikispaces.com/file/view/divisions.pdf |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=24 ژوئیه 2014 |archive-date=24 ژانویه 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140124010352/http://alihme.wikispaces.com/file/view/divisions.pdf }}</ref> اداره بلدیه (شهرداری) در سال ۱۳۱۴ در بروجرد تأسیس شد و محمدعلی احتشامی نخستین شهردار بروجرد شد.

* [[پل قلعه حاتم ]]

* [[قلعه یزدگرد ]] از دوره ساسانی

{{شعر}}{{ب|گرچه سپاهان بهشت روی زمین است|لیک نیرزد به یک بهار بروجرد<ref>{{یادکرد وب | عنوان=فرمانداری ویژه شهرستان بروجرد | وبگاه=فرمانداری ویژه شهرستان بروجرد | پیوند=http://borujerd-gov.ir/Index.aspx?page_=form&lang=1&sub=2&tempname=BooroojerdMain&PageID=1052 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2016-12-09 }}{{پیوند مرده|date=فوریه 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>}}{{پایان شعر}}

استان زاگرس یا لرستان شرقی طرح پیشنهادی برای تشکیل استانی جدید در شرق [[استان لرستان]] به مرکزیت بروجرد است.<ref name=farsnews>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=8906151105| عنوان = تقلایی برای اختلاف افکنی دربارهٔ استان زاگرس| تاریخ بازدید =۱۲ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۵ شهریور ۱۳۸۹| ناشر =خبرگزاری فارس| زبان = فارسی| نشانی بایگانی =http://archive.is/5nAo| تاریخ بایگانی =۱۲ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref name=khabaronline>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.khabaronline.ir/print/86944/politics/parliament| عنوان =درخواست تأسیس استان زاگرس از سوی نماینده بروجرد| تاریخ بازدید =۱۲ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲ شهریور ۱۳۸۹| ناشر =خبرآنلاین| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://archive.today/20140912094258/http://www.khabaronline.ir/print/86944/politics/parliament| تاریخ بایگانی =۱۲ سپتامبر ۲۰۱۴| dead-url =no}}</ref><ref name=ibnanews>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.ibnanews.ir/vdci.va5ct1aprbc2t.html| عنوان =زمزمه‌های تشکیل استان زاگرس در پی یک اختلاف قدیمی| تاریخ بازدید =۱۲ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲۷ تیر ۱۳۸۹| ناشر =ایبنانیوز| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://archive.today/20130426151734/http://www.ibnanews.ir/vdci.va5ct1aprbc2t.html| تاریخ بایگانی =۲۶ آوریل ۲۰۱۳| dead-url =yes}}</ref><ref name=tabnak>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=109531| عنوان =استان زاگرس پس از استان البرز| تاریخ بازدید =۱۲ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲۷ تیر ۱۳۸۹| ناشر =تابناک| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://archive.today/20130430133816/http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=109531| تاریخ بایگانی =۳۰ آوریل ۲۰۱۳| dead-url =yes}}</ref> این استان گاه با نام‌های دیگر مانند استان بوستان، استان بروجرد یا استان لرستان شرقی هم نام برده شده‌است. طرح اولیه تشکیل استان زاگرس در سال ۱۳۷۵ به هنگام سفر [[رئیس‌جمهور]] وقت [[حکومت جمهوری اسلامی]] [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] به بروجرد از سوی نمایندگان مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی ارائه شد. سپس در سال ۱۳۷۹، نمایندگان بروجرد،ملایربروجرد، ملایر و نهاوند تشکیل استانی جدید با مشارکت سه شهرستان فوق را با نامه‌ای رسمی از وزارت کشور خواستار شدند.{{سخ}}در دومین دوره ریاست جمهوری [[سید محمد خاتمی]]، زمزمه‌های استقلال اداری بروجرد و تشکیل استان زاگرس شدت گرفت اما تا چندین سال بعد تحرک جدی در این زمینه دیده نشد. در سال ۱۳۸۹، به دنبال تأسیس [[استان البرز]] به مرکزیت [[کرج]]، [[علاءالدین بروجردی]] و [[هادی مقدسی]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=8907030786| عنوان =جدیدترین جزئیات از طرح پیشنهادی استان زاگرس با مرکزیت بروجرد| تاریخ بازدید =۱۲ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۵ شهریور ۱۳۸۹| ناشر =خبرگزاری فارس| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://archive.today/20130629042724/http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8907030786| تاریخ بایگانی =۲۹ ژوئن ۲۰۱۳| dead-url =no}}</ref> نمایندگان بروجرد در [[مجلس شورای اسلامی]]، ضمن ایراد سخنرانی، از رئیس‌جمهور ''([[محمود احمدی‌نژاد]])'' تقاضای تأسیس استان زاگرس به مرکزیت بروجرد را نمودند.<ref name=khabaronline/><ref name=ibnanews/><ref name=tabnak/>

طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ مرکز آمار ایران، جمعیت شهر بروجرد برابر با ۲۴۰٬۶۵۴ نفر گزارش شده‌است که رتبه سی و سوم را در شهرهای ایران داشت. این شهر در سال ۱۳۸۵ جمعیتی برابر با ۲۲۴٬۵۴۷ نفر داشت. تعداد خانوارهای این شهر در همین سال ۵۹٫۴۳۱ خانواده بود.<ref name="آمار">{{یادکرد وب |url=http://www.amar.org.ir/portal/faces/public/census85/census85.natayej/census85.informationfile/ |title=پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران |accessdate=۲۹ ژوئن ۲۰۰۷ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090418055657/http://www.amar.org.ir/portal/faces/public/census85/census85.natayej/census85.informationfile/ |archivedate=۱۸ آوریل ۲۰۰۹ |dead-url=yes}}</ref> جمعیت این شهر در سال‌های ۱۳۶۵، ۱۳۷۰ و ۱۳۷۵ به ترتیب ۱۸۶، ۲۰۱ و ۲۱۷هزار نفر بوده‌است.<ref>[https://archive.is/20130428141816/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=gamelan&dat=200&geo=-106&srt=pnan&col=aohdqcfbeimg&va=&pt=a جمعیت شهرهای ایران در World Gazetteer] بازدید ۱۰/۲/۱۳۸۶</ref>

* [[محمدابراهیم جعفری|محمدابراهیم جعفری]] نقاش نوگرا،شاعرنوگرا، شاعر و عضو رسمی هیئت علمی دانشگاه هنر تهران

* پروفسور [[احمد ساعتچی]] پدر علم خوردگی ایران

{{سخ}}[[گل مالی|خَرّه‌گیری]] از دیگر مراسم عزاداری محرم است. صبح عاشورا در محل تجمع هر یک از دسته‌های عزادار، دیگ‌های مسی برای جوشاندن گِل و آماده‌سازی خَرّه تدارک دیده می‌شود. عزاداران قدری از خَرّه را به لباس، ریش، مو و گونه خود می‌مالند. دسته‌های عزادار از ابتدای صبح در کوچه و خیابان‌ها روانه مجالس عزاداری می‌شوند و در هر مجلس سینه زنی می‌کنند. به نوشته کتاب «تذکره حسین حزین»، گل گیرندگان که به آن‌ها خَرّه گیر گفته می‌شود به‌طور عمده پیرمردان و سالمندان بوده‌اند که در دسته‌های سینه زنی در جلوی هیئت قرار می‌گرفته‌اند و خره گیران بی‌ریاترین سینه‌زنان بوده‌اند.<ref name=Hazin/> [[چهل منبر]]، [[شبیه‌خوانی]]، [[تعزیه دو طفلان مسلم]]، [[کتل‌گیری]]، ، [[سینه‌زنی]]، [[زنجیرزنی]]، [[روضه‌خوانی]] و [[شام غریبان]] از دیگر مراسم گذشته و حال عزاداری [[حسین بن علی]] در محرم و صفر در بروجرد به‌شمار می‌آیند.<ref name=Virug/>

مراکز ورزشی عمده بروجرد شامل مجتمع‌های ورزشی ولایت، تختی، کارگران شهرداری، استادیوم علی بیات و سالن ورزشی طالقانی می‌شود. همچنین [[کارخانجات نساجی بروجرد]] دارای مجتمع ورزشی مجهزی است که عمدتاً به عنوان [[کمپ]] ورزشی مورد استفاده تیم‌های مختلف کشور قرار می‌گیرد. پیش از [[جام جهانی فوتبال ۱۹۹۸]]، تیم ملی ایران در این ورزشگاه اردو برگزار کرد. ورزش‌های مطرح در بروجرد شامل [[بوکس]]، [[کشتی (ورزش)]]، [[ورزشهای رزمی]] و [[دو و میدانی]] است. [[احسان مهاجرشجاعی]]، [[احسان روزبهانی]]، [[آروین معظمی گودرزی]]،محمدرضا، رحیمیمحمدرضا ،رحیمی، سجاد مهرابی و ولی‌الله صالح نیا از چهره‌های ورزشی مطرح بروجرد هستند. در گذشته نیز چهره‌هایی مانند ماشاءالله فرخ منش (کاپیتان تیم ملی والیبال) و پرویز صیفوریان، رضا فهیمی، ناصر فهیمی، رضا هدایتی و حسین خراطی نیز از قهرمانان اسبق بروجرد محسوب می‌شده‌اند.

صنایع بروجرد در ۲۰ رده مختلف قرار می‌گیرند.<ref name=Mehrnews-93-6/> پارچه و منسوجات، داروهای انسانی و حیوانی، خودرو، کاشی و سنگ‌های ساختمانی از مهم‌ترین محصولات صنایع بروجرد به حساب می‌آیند. [[زاگرس خودرو]]، [[کارخانجات نساجی بروجرد]] و [[سامان کاشی]] از کارخانجات تولیدی فعال شهرستان بروجرد هستند. همچنین این شهر از مراکز تولید [[دارو]] در کشور است و دو شرکت بزرگ [[شرکت داروسازی اکسیر|اکسیر]] و [[شرکت داروسازی زاگرس فارمد پارس]] آن به ترتیب در زمینه تولید داروهای انسانی و دامی فعالند. زاگرس فارمد پارس با نام قبلی [[شرکت داروسازی داملران رازک|داملران رازک]] بزرگترین تولیدکننده داروهای دامی در ایران است و به تنهایی ۹۰درصد صادارات داروهای دامی کشور را در اختیار دارد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.borujerdtimes.ir/akhbar/90-drsd-sadrat-darvhay-damy-kshvr-tvlyd-karkhanh-damdaran-razk-brvjrd-ast.aspx|عنوان= 90 درصد صادرات داروهای دامی کشور در کارخانه داروسازی داملران رازک بروجرد بوده‌است|ناشر= روزهای بروجرد|تاریخ= ۶ شهریور ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی= ۷ شهریور ۱۳۹۲|archiveurl= https://web.archive.org/web/20130901011635/http://www.borujerdtimes.ir/akhbar/90-drsd-sadrat-darvhay-damy-kshvr-tvlyd-karkhanh-damdaran-razk-brvjrd-ast.aspx|archivedate= ۱ سپتامبر ۲۰۱۳|dead-url= yes}}</ref> داروسازی اکسیر نیز بزرگترین صادرکننده داروی کشور (۵۰ درصد صادرات داروی ایران) و بزرگترین شرکت صادرکننده محصولات در [[استان لرستان]] است.<ref name="lorestan.isna.ir"/> با توجه به وجود کارخانجات نساجی بروجرد در این شهر، در سال‌های اخیر صنایع تولید پوشاک نیز در بروجرد گسترش یافته‌اند که از این میان زاگرس پوش [https://web.archive.org/web/20140913080051/http://fa.zagrospoosh.ir/] با اشتغال ۴۵۰ نفر<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.mehrnews.com/detail/News/2228374 |عنوان=450 نفر در زاگرس پوش بروجرد مشغول به کار هستند | ناشر =خبرگزاری مهر |تاریخ =۱۴ بهمن ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۱۳۹۳/۶/۱۴}}</ref> و مروارید بهامین پوش با اشتغال ۱۵۰ نفر<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www7.khorramabad.irna.ir/fa/News/81291008/صنعت_و_معدن/دومین_کارخانه_تولید_پوشاک_بروجرد_به_بهره_برداری_رسید |عنوان=دومین کارخانه تولید پوشاک بروجرد به بهره‌برداری رسید |ناشر=ایرنا لرستان |تاریخ=۶ شهریور ۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی=۱۳۹۳/۶/۱۴ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161030204633/http://www7.khorramabad.irna.ir/fa/News/81291008/صنعت_و_معدن/دومین_کارخانه_تولید_پوشاک_بروجرد_به_بهره_برداری_رسید |archivedate=۳۰ اکتبر ۲۰۱۶ |dead-url=yes}}</ref> دو واحد بزرگی هستند به تولید انواع لباس مردانه و زنانه می‌پردازند.

شهر بروجرد، به عنوان مرکز اصلی [[ ورشوسازی]] و قلمزنی ورشو در ایران شناخته می‌شود و تنها شهری است که هنوز تعدادی کارگاه، موزه و هنرمندان فعال در این زمینه دارد. سابقه ورشوسازی در بروجرد به دوره قاجار می‌رسد که تا آن زمان، مسگری و قلمزنی روی برنج در این شهر رواج بیشتری داشته‌است. با ورود ورق‌های ورشو به ایران و مزایایی که این فلز نسبت به برنج داشت، تولید محصولات ورشوئی در بروجرد گسترش یافت و تعداد زیادی کارگاه ورشوسازی و قلمزنی ورشو در این شهر برپا شد.[۳] خانه تاریخی بیرجندی بروجرد به منظور احداث نخستین موزه ورشو اختصاص یافته‌است.[۲]

هنر قلمزنی روی ورشو بروجرد در سال 1398۱۳۹۸ توسط میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان یک هنر اختصاصی ویژه بروجرد به ثبت ملی رسید. همچنین پرونده ثبت جهانی شهر بروجرد به عنوان مرکز ورشوسازی به یونسکو ارسال شده‌است. در تیرماه سال ۱۳۹۱، «مهارت و فن روی ورشو» به شماره ۱۰۶۱ و در اسفند ۱۳۹۶، «قلمزنی روی ورشو در شهر بروجرد» به شماره ۱۵۶۰ در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رسیده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=https://lorestan.ichto.ir/notices/news/ID/262/نهایی-شد؛-بروجرد-شهر-ملی-ورشو |عنوان=نهایی شد، بروجرد شهر ملی ورشو |ناشر=سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان لرستان |تاریخ=۱۳۹۸/۰۵/۱۸ |تاریخ بازبینی=۱۳۹۸/۰۶/۰۵}}{{پیوند مرده|date=دسامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref> پرونده ثبت بروجرد به عنوان '''شهر ملی ورشو''' در سال ۱۳۹۸ مطرح و به تصویب رسید.<ref name=times9805/><ref name=mehr9805/>

موزه مفاخر و اسناد آموزش و پرورش بروجرد در محل دبیرستان پهلوی بروجرد دایر شده استشده‌است.

* سراب هایسراب‌های ونایی

* روستا و سراب هایسراب‌های کیوره

شهر بروجرد با احتساب باغ‌های اطراف، دارای شش و نیم میلیون متر مربع فضای سبز است که سه میلیون متر مربع آن را باغ‌های حاشیه شهر تشکیل می‌دهند. سرانه فضای سبز در این شهر ۴٫۱۶ متر مربع است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.borujerdtimes.ir/akhbar/sranh-fzay-sbz-hrshhrvnd-brvjrdy-4-16-mtr-mrba-ast.aspx |عنوان=سرانه فضای سبز هر شهروند بروجردی 4.16 متر مربع است |ناشر=روزهای بروجرد |تاریخ=۳۱ خرداد ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۳۱ مرداد ۱۳۹۲ |archive-date=27 ژوئن 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130627015737/http://www.borujerdtimes.ir/akhbar/sranh-fzay-sbz-hrshhrvnd-brvjrdy-4-16-mtr-mrba-ast.aspx }}</ref> در بروجرد بیش از یکصد پارک شهری و محله‌ای وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

'''موزه مردم شناسیمردم‌شناسی بروجرد''' در [[خانه کمال‌الدین نبوی طباطبائی|خانه فرهنگ]] این شهر قرار دارد و حاوی صدها شی و سند تاریخی است. <ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.irna.ir/news/81551494/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87موزه-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85مردم-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8Cشناسی-%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AFبروجرد-%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87مجموعه-%D8%A7%DB%8Cای-%D8%A7%D8%B2از-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AFفرهنگ-%D9%88و-%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86تمدن |عنوان=موزه مردم شناسیمردم‌شناسی بروجرد، مجموعه ای از فرهنگ و تمدن

| ناشر =ایرنا |تاریخ =۶ فروردین ۱۳۹۴ |تاریخ بازبینی=۲۴ فروردین ۱۴۰۰ }}</ref> همچنین، با توجه به سابقه طولانی آموزش و پرورش در بروجرد، '''موزه اسناد و مدارک آموزش و پرورش بروجرد''' در اسفند ۱۳۹۹ در [[دبیرستان پهلوی بروجرد|دبیرستان پهلوی]] افتتاح شد. <ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.irna.ir/news/84264654/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87موزه-%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AFاسناد-%D9%88و-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%A9مدارک-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4آموزش-%D9%88و-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4پرورش-%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AFبروجرد-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AA%D8%A7%D8%ADافتتاح-%D8%B4%D8%AFشد |عنوان=موزه اسناد و مدارک آموزش و پرورش بروجرد افتتاح شد | ناشر =ایرنا |تاریخ =۲۵ اسفند ۱۳۹۹ |تاریخ بازبینی=۲۴ فروردین ۱۴۰۰ }}</ref>

* [http://www.havairan.com/weather/Luristan/Borūjerd هواشناسی بروجرد]{{پیوند مرده|date=فوریه 2021 |bot=InternetArchiveBot }}