مرگ آدولف هیتلر: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسیشده] | [نسخهٔ بررسیشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
ابرابزار |
||
خط ۱:
{{مقاله برگزیده}}
[[پرونده:Stars & Stripes & Hitler Dead2.jpg|بندانگشتی
[[آدولف هیتلر]] سیاستمدار
به دنبال شکست آلمان در [[نبرد آردنن]] و ورود نیروهای [[ارتش سرخ]] به حومهٔ [[برلین]]، هیتلر در ۳۰ آوریل ۱۹۴۵ و در ''[[فورربونکر]]'' واقع در برلین، خودکشی کرد. همسر هیتلر، [[اوا براون]]، همان زمان و همراه با همسرش، با خوردن [[سیانور]]، [[خودکشی]] کرد. او پیش از آن و در سخنرانیاش در ۲۲ آوریل اعلام کرده بود که تا پایان در برلین مانده و سپس به خودش شلیک خواهد کرد.
خط ۸:
با توجه به [[وصیتنامه شخصی و سیاسی آدولف هیتلر|وصیتنامه شخصی و سیاسی]] هیتلر، اجساد آن دو همان بعدازظهر از خروجی اضطراری پناهگاه خارج شد و با استفاده از [[بنزین]]، در باغ [[صدارت عظمای رایش]] به آتش کشیده شد. مدارک موجود در بایگانیهای [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]] نشان میدهد که باقیماندهٔ اجساد سوختهٔ آن دو جمعآوری و تا سال ۱۹۴۶ در مکانی نگهداری شدهاست. در سال ۱۹۴۶، این اجساد در جعبههای چوبی قرار داده شده و تا سال ۱۹۷۰، در همان مکان نگهداری شدند. در سال ۱۹۷۰، این اجساد را نبش قبر کردند، در کوره سوزاندند و خاکسترهایشان را پراکنده کردند.
به جز نظریهٔ خودکشی با شلیک به [[گیجگاه|شقیقه]]، نظرات متفاوت دیگری هم دربارهٔ دلیل مرگ او وجود دارد. یکی از این نظریهها بیان میکند که او صرفاً بر اثر [[سم]] مرده و نظر دیگری ادعا دارد که او در هنگام گاز گرفتن کپسول [[سیانور]]، با [[گلوله]]، خودکشی کردهاست. مورخان معاصر، این نظرات را رد کردهاند و تصور میکنند که این نظریهها، یا [[پروپاگاندا]]<nowiki/>ی شورویاند یا تلاشی ازپیشبرنامهریزیشده برای انطباق نتیجهگیریهای متفاوت. یکی از شاهدان عینی، بیان کرده که [[جنازه|جسد]] هیتلر نشانههایی از شلیک در دهان داشته؛ اما مدارک خلاف این را نشان میدهد. دندانهای جسد هیتلر، با نمونهٔ [[دندان]] وی که در سال ۱۹۴۵ گرفته شده بود، مطابقت داشتند. به دلایل سیاسی، شوروی نسخههای مختلفی از سرنوشت هیتلر را معرفی کرد. در سالهای پس از [[جنگ جهانی دوم|جنگ]]، آنها فرضیهٔ زنده بودن هیتلر، فرار او و تحت پوشش قرار گرفتنش توسط [[متفقین جنگ جهانی دوم|متفقین]] را مطرح کردند.
{{TOC limit|limit=۲}}
== نقش هیتلر در آلمان نازی ==
[[آدولف هیتلر]]{{آلمانی|Adolf Hitler}} ({{صدا|de-Adolf Hitler.ogg|<small>تلفظ</small>}}) (
== وضعیت آلمان در ماههای پایانی جنگ جهانی دوم ==
خط ۲۹:
تا این زمان، ارتش سرخ به [[پوتسدامر پلاتس]] رسیده و تمام شواهد حاکی از فرایند آمادهشدن این ارتش برای یورش به مقر صدارت عظمی بود. در بعدازظهر ۲۹ آوریل، هیتلر متوجه شد که متحدش، [[بنیتو موسولینی]]، نخستوزیر [[پادشاهی ایتالیا]]، توسط [[پارتیزان]]های [[مردم ایتالیا|ایتالیایی]] اعدام شدهاست. جسد موسولینی و معشوقهاش، [[کلارا پتاچی]]، از پاهایشان آویزان شدهبود. این اجساد سپس پایین آورده و به آب انداخته شدند. در آن زمان، مخالفان ایتالیایی آنان را مورد تمسخر قرار دادند. این وقایع ممکن است هیتلر را مصمم کرده باشد که اجازهٔ تبدیل شدن خود یا همسرش به یک «منظره» را ندهد؛ همچنان که وی پیش از آن در وصیتنامهاش به این موضوع اشاره کرده بود.{{یاد|name=Shirer 1131}}{{sfn|Shirer|1960|p=۱۱۳۱}}
بهدلیل شک هیتلر در مورد تأثیر کپسولهای سیانور ساختهشده توسط پزشک اساس، دکتر [[لودویگ اشتومپفگر]]، وی به دکتر هاز دستور داد تا یکی از کپسولها را روی [[بلوندی (سگ)|بلوندی]]، سگ هیتلر، آزمایش کند. بلوندی در نتیجهٔ این آزمایش مرد.{{sfn|Kershaw|2008|pp=۹۵۱–۹۵۲}} این گزارش، بههمراه خیانت هیملر، باعث شد که هیتلر آخرین تصمیمات زندگیاش را بگیرد.{{sfn|Shirer|1960|p=۱۱۹۴}} پس از نیمهشب ۲۹ آوریل، او با [[اوا براون]] در یک مراسم مختصر غیرنظامی در اتاق نقشهٔ ''فورربونکر'' ازدواج کرد.{{یاد|name=MI5-
برای کمتر از ۴۰ ساعت، هیتلر و براون در پناهگاه در کنار هم بهعنوان زن و شوهر زندگی کردند. در ۱ بامداد ۳۰ آوریل، ژنرال [[ویلهلم کایتل]] گزارش داد که تمام نیروهایی که هیتلر برای نجات برلین رویشان حساب باز کرده بود، محاصره شده یا در موضع ضعیفتر قرار گرفته بودند.{{sfn|Erickson|1983|pp=۶۰۳–۶۰۴}} در حدود ۲:۳۰ بامداد، هیتلر به راهرو آمد؛ حدود ۲۰ فرد، که عمدتاً زن بودند، در راهرو جمع شده و قصد خداحافظی داشتند. او در امتداد صف آنان قدم زد، با همهٔ آنان دست داد و سپس به اتاقش برگشت.{{sfn|Shirer|1960|p=۱۱۳۲}} اواخر صبح و هنگامی که شوروی کمتر از {{convert|500|m|ft}} تا پناهگاه فاصله داشت، هیتلر با ژنرال [[هلموت وایدلینگ]]، فرماندهٔ محدودهٔ دفاعی برلین، دیدار کرد. او به هیتلر گفت که ممکن است مهمات پادگان همان شب به پایان برسد و نبرد برلین بهناچار تا ۲۴ ساعت پس از آن به پایان خواهد رسید.{{sfn|Erickson|1983|pp=۶۰۳–۶۰۴}} وایدلینگ از هیتلر اجازهٔ حملهٔ ناگهانی به دشمن را خواست؛ این درخواست او پیش از این یک بار توسط هیتلر رد شده بود. هیتلر پاسخی نداد و وایدلینگ به مقر خود در [[بندلربلاک]] بازگشت. حدود ساعت ۱۳:۰۰، او اجازهنامهٔ هیتلر را برای انجام یک حملهٔ ناگهانی در همان شب دریافت کرد.{{sfn|Beevor|2002|p=۳۵۸}} هیتلر، دو منشی وی و آشپز شخصیاش ناهار خورده و پس از آن، هیتلر و براون با اعضای ''فورربونکر'' و دیگر افراد حاضر در محل، از جمله بورمان، گوبلس و خانوادهاش، منشیها و چندین افسر نظامی خداحافظی کردند. در حدود ۱۴:۳۰، آدولف و اوا به اتاق مطالعهٔ شخصی هیتلر رفتند.{{sfn|Beevor|2002|p=۳۵۸}}
خط ۳۵:
== خودکشی ==
[[پرونده:1945-05-01GerWW2BattlefrontAtlas.jpg|بندانگشتی|233x233پیکسل|وضعیت نیروهای متخاصم اروپایی [[جنگ جهانی دوم]] هنگام مرگ هیتلر. نواحی سفید توسط نیروهای نازی و نواحی صورتی توسط متفقین کنترل میشدند و نواحی قرمز نشاندهندهٔ پیشرویهای نیروهای متفقین از ۱۵ آوریل تا ۱ مهٔ ۱۹۴۵ میلادی هستند.]]
پس از آن، چندین شاهد گزارش دادند که صدای بلند شلیک یک گلوله را در حدود ۱۵:۳۰ شنیدهاند.{{یاد|name=MI5-
نظریههایی در مورد انجامشدن خودکشی با سیانور{{یاد|name=Erickson
گونشه اتاق مطالعه را ترک کرده و اعلام میکند که هیتلر مردهاست.{{sfn|Joachimsthaler|1999|p=۱۵۶}} با توجه به دستورالعملهای شفاهی و کتبی پیشین هیتلر، دو جسد از خروجی اضطراری پناهگاه به باغ پشت [[صدارت عظمای رایش]] برده شده و با بنزین سوزانده شدند.{{sfn|Kershaw|2008|pp=954, 956}}{{sfn|Linge|2009|pp=۱۹۹, ۲۰۰}} میش، مرگ هیتلر را به [[فرانتس شدله]] گزارش داد و به باجهٔ تلفن رفت. مدتی بعد، او از همانجا با شخصی تماس گرفته و با فریاد گفت که جسد هیتلر در حال سوختن است.{{sfn|Rosenberg|2009}}{{sfn|Misch|2014|p=۱۷۳}} پس از جواب ندادن نخستین تلاش برای آتشزدن با بنزین، لینگه به داخل پناهگاه رفته و با یک دستهٔ ضخیم کاغذ بازگشت. بورمان کاغذها را آتش زده و روی جسدها انداخت. همزمان با شعلهور شدن دو جسد، گروهی شامل بورمان، گونشه، لینگه، گوبلس، [[اریش کمپکا]]، [[پتر هوگل]]، [[اوالد لیندلف]] و هانس ریسر، همانطور که در درگاه پناهگاه ایستاده بودند، دستانشان را به نشانهٔ درود فرستادن بلند کردند.{{sfn|Linge|2009|p=200}}{{sfn|Joachimsthaler|1999|pp=۱۹۷, ۱۹۸}}
خط ۴۸:
{{multiple image|image1=Bundesarchiv Bild 183-V04744, Berlin, Garten der zerstörte Reichskanzlei.jpg|width1=250|caption1=نمای بیرونی ''فورربونکر'' اندکی پیش از نابودی. جسد هیتلر و ایوا براون در دهانهٔ یک بمب، بیرون از خروجی اضطراری (سمت چپ) سوخت.|image2=Bundesarchiv Bild 183-M1204-319, Berlin, Reichskanzlei, gesprengter Führerbunker.jpg|width2=230|caption2=''فورربونکر'' نابودشده (۱۹۴۷)}}
نخستین گزارش به دنیای بیرون دربارهٔ مرگ هیتلر، از سوی خود آلمانها منتشر شد. در ۱ مه، ایستگاه رادیویی ''[[نوردوستدویچ راندفانک|رایشاساساندر هامبورگ]]'' برنامههای معمولش را بههم زد تا خبر مرگ هیتلر در بعدازظهر{{یاد| name = Shirer
ژنرال آلمانی [[هانس کربس]] با ژنرال شوروی، [[واسیلی چویکف]]، اندکی قبل از ۰۴:۰۰ در ۱ مهٔ ملاقات کرد و خبر مرگ هیتلر را، در حالی که برای برقراری آتشبس و شروع «مذاکرات صلح» تلاش میکرد، به او داد.{{sfn|Beevor|2002|pp=367–368}}{{sfn|Eberle|Uhl|2005|pp=۲۸۰, ۲۸۱}} [[ژوزف استالین]] در حدود ۰۴:۰۵ به وقت برلین، ۱۳ ساعت پس از واقعه، از خودکشی هیتلر مطلع شد.{{sfn|Beevor|2002|p=368}}{{sfn|Eberle|Uhl|2005|p=۲۸۰}} او [[تسلیم بیقیدوشرط]] را طلب کرد که از اختیارات کربس خارج بود.{{sfn|Ryan|1994|p=364}}{{sfn|Misch|2014|p=۱۷۵}} استالین درخواست تأیید مرگ هیتلر را داشت و به نیروهای [[اسمرش]] ارتش سرخ دستور پیداکردن اجساد را داد.{{sfn|Eberle|Uhl|2005|p=۲۸۱}} در صبح زود ۲ مه، نیروهای شوروی صدارت عظمای رایش را تسخیر کردند.{{sfn|Beevor|2002|pp=۳۸۷, ۳۸۸}} ژنرال کربس و ژنرال [[ویلهلم بورگدورف]]، در ''فورربونکر'' با شلیک گلوله به سر اقدام به خودکشی کردند.{{sfn|Beevor|2002|p=۳۸۷}}
در ۴ مه، اجساد کاملاً سوختهٔ هیتلر، براون و دو سگ، که تصور میشود بلوندی و جفت مادهاش، وولف باشند، توسط فرماندهٔ اسمرش، ایوان کلیمنکو، در دهانهٔ یک بمب کشف شدند.{{sfn|Erickson|1983|p=۴۳۵}} روز بعد، آنها نبش قبر شده و مخفیانه به بخش ضدجاسوسی اسمرش در ارتش تهاجمی سوم مستقر در [[بوخ (برلین)|بوخ]] تحویل داده شدند.{{sfn|Vinogradov et al.|2005|p=۱۱۰}} استالین خبر مرگ هیتلر را بهسادگی نپذیرفت و انتشار خبر را ممنوع کرد.{{sfn|Kershaw|2001|pp=۱۰۳۸, ۱۰۳۹}} تا ۱۱ مه، بخشی از یک فک پایین و قطعات دندان توسط دستیار [[هوگو بلاشکه|دندانپزشک هیتلر]]، کیث هوسرمان،{{یادچپ|Käthe Heusermann}} و یکی از متخصصان دندانپزشکی با نام فریتس اچمان{{یادچپ|Fritz Echtmann}} شناسایی شده و متعلق به هیتلر و براون شناخته شدند.{{sfn|Kershaw|2008|p=۹۵۸}}{{یاد|name=Joachimsthaler
در اوایل ژوئن ۱۹۴۵، جسدهای هیتلر، براون، جوزف و [[ماگدا گوبلس]]، [[فرزندان گوبلس|شش فرزند]] گوبلس، کربس، بلوندی و یک سگ دیگر، از بوخ به فینو منتقل شدند؛ محلی که دفنکنندگان هیتلر هویت جسدش را بازتأیید کردند.{{sfn|Trevor-Roper|1992|pp=31, 34}}{{efn|name=Trevor-Roper 34}} در ۳ ژوئن، اجساد در جنگلی واقع در [[براندنبورگ]] دفن شده و در نهایت، نبش قبر شده و به مرکز تازهٔ نیروهای اسمرش در [[ماگدبورگ]] منتقل شدند.{{یاد|name=Kershaw
در ۲۹ دسامبر ۱۹۴۹، پروندهای محرمانه به استالین ارائه شد که بر پایهٔ بازجوییهای تماموکمال از نازیهای حاضر در ''فورربونکر''، و از جمله گونشه و لینگه، به دست آمده بود.{{sfn|Eberle|Uhl|2005|p=xxvi}} مورخان غربی از سال ۱۹۹۱ به بایگانیهای اتحاد جماهیر شوروی پیشین دست یافتند، اما این پرونده بهمدت ۱۲ سال یافت نشد. در سال ۲۰۰۵، پرونده در ''[[کتاب هیتلر]]'' منتشر شد.{{sfn|Eberle|Uhl|2005|p=xxvi}}
خط ۶۵:
با وجود باور عمومی مبنی بر مرگ هیتلر و اوا براون در ''فورربونکر''، فرضیاتی مبنی بر زندهبودن و فرار آنان از برلین، آلمان و اروپا وجود دارد. علیرغم بازتاب این فرضیهها در فرهنگ عامه، مورخان و دانشمندان آنها را رد و مرگ آن دو را تأیید کردهاند.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/adolf-hitler-debunked-escaped-south-america-skull-fragment-woman-teeth-jawbone-scientific-study-a8360356.html|title=Adolf Hitler really is dead: scientific study debunks conspiracy theories that he escaped to South America|work=[[The Independent]]|last=Lusher|first=Adam|date=20 May 2018|accessdate=11 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180912120536/https://www.independent.co.uk/news/world/europe/adolf-hitler-debunked-escaped-south-america-skull-fragment-woman-teeth-jawbone-scientific-study-a8360356.html|archivedate=12 سپتامبر 2018|dead-url=no}}</ref>
چنین فرضیههایی بهعنوان بخشی از تلاشهای [[شوروی]] در جهت [[گمراهسازی]] در خصوص مرگ هیتلر شناخته میشوند.{{sfn|Eberle|Uhl|2005|p=288}}{{sfn|Kershaw|2001|p=۱۰۳۷}} مارشال [[گئورگی ژوکوف]] نخستین بار در یک نشست خبری در ۹ ژوئن ۱۹۴۵ به دستور [[ژوزف استالین]] چنین مسئلهای را مطرح کرد.{{sfn|Joachimsthaler|1999|pp=۲۲, ۲۳}} استالین در [[کنفرانس پوتسدام]] در ژوئیهٔ ۱۹۴۵ گفت که هیتلر «در [[اسپانیا]] یا [[آرژانتین]]» زندگی میکند.{{sfn|Beschloss|2002}} با وجود توافق نظر مورخان و نتیجهگیری متفقین مبنی بر خودکشی هیتلر، چندین [[تئوری توطئه]] پیرامون مرگ او به وجود آمدهاست.{{sfn|Joachimsthaler|1999|pp=160–182}}{{sfn|Kershaw|2008|p=
[[File:Adolf_Schrïttelmayor.png|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Adolf_Schrïttelmayor.png|بندانگشتی|219x219پیکسل|تصویر مورد ادعای سرباز خودخواندهٔ اساس؛ از یک سند سیا]]
به دلایلی آمیخته با سیاست، شوروی نسخههای مختلفی از سرنوشت هیتلر را منتشر کرد.{{sfn|Eberle|Uhl|2005|p=288}}{{sfn|Kershaw|2001|p=۱۰۳۷}} زمانی که در ژوئیه ۱۹۴۵ از استالین دربارهٔ نحوهٔ مرگ هیتلر پرسیده شد، او پاسخ داد که هیتلر «در اسپانیا یا آرژانتین» زندگی میکردهاست.{{sfn|Beschloss|2002}} در نوامبر ۱۹۴۵، [[دیک وایت]]، رئیس وقت ضدجاسوسی در بخش بریتانیای برلین، مأمور هاف ترور-روپر{{یادچپ|Hugh Trevor-Roper}} را برای تحقیق و رد ادعاهای شوروی فرستاد. گزارش وی در سال ۱۹۴۷ و با عنوان ''آخرین روزهای هیتلر'' منتشر شد.{{sfn|MI5 staff|2011}} در سالهای پس از جنگ، شوروی ادعا کرد که هیتلر نمرده، بلکه فرار کرده و توسط متفقین سابق پناه داده شدهاست.{{sfn|Eberle|Uhl|2005|p=۲۸۸}}
در ۳۰ مهٔ ۱۹۴۶، مأموران [[وزارت امور داخلی روسیه]]، دو تکه از جمجمهای یافتشده در محل دفن هیتلر را پیدا کردند. [[استخوان آهیانه]] چپ با شلیک گلوله آسیب دیده بود.{{sfn|Eberle|Uhl|2005|pp=۲۸۷, ۲۸۸}} این تکه تا سال ۱۹۷۵ ثبت نشد{{sfn|Brisard|Parshina|2018|pp=۲۹, ۳۰, ۳۲}} و در سال ۱۹۹۳ در بایگانیهای روسیه پیدا شد.{{sfn|Isachenkov|1993}} در سال ۲۰۰۹، آزمایشهای ژنی و قانونی روی قطعهای کوچک که از یک تکه جمجمه که مقامات شوروی آن را متعلق به هیتلر میدانستند{{sfn|Brisard|Parshina|2018|pp=۱۸–۲۲}} انجام شد. با توجه به گزارشهای محققان آمریکایی، در آزمایشهای آنان مشخص شده که این جمجمه، متعلق به یک زن بوده و بررسی [[مفصل رشتهای|مفاصل رشتهای]] وی نشانگر عمر کمتر از ۴۰ سال این زن بود.{{sfn|Goñi|2009}}{{sfn|CNN staff|2009}}{{efn|name=Lusher
در اواخر دههٔ ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ میلادی، [[اداره تحقیقات فدرال|افبیآی]] و [[سیا]] مدارک فراوانی از حالتهای احتمالی زنده بودن هیتلر جمعآوری کردند، اما هیچکدام از این منابع معتبر نبودند.{{sfn|CIA Chief of Station, Caracas|1955}} از اوایل دههٔ ۲۰۱۰، این مدارک تحت [[کارگروه درونسازمانی گزارشهای جرایم جنگی رژیم نازی و دولت پادشاهی ژاپن|سند افشای جرایم جنگی نازیها]] بهمرور و بهصورت برخط منتشر میشوند.{{sfn|CIA staff|2013}}{{sfn|Federal Bureau of Investigation|2011}} محرمانهبودن این تحقیقات، آغازگر چندین [[توهم توطئه درباره مرگ آدولف هیتلر|تئوری توطئه]] بودهاست.{{sfn|Anderson|2015}} اسناد منتشرشدهٔ افبیآی حاوی فرضیاتی پیرامون فرار هیتلر و مشاهدهٔ او توسط دیگران است؛ هرچند افبیآی این اسناد را تأییدناپذیر دانستهاست.<ref name="fbi">{{cite web|url=http://vault.fbi.gov/adolf-hitler/adolf-hitler-part-01-of-04/view|title=FBI — Adolf Hitler Part 01 of 04 - File No 105-410|publisher=vault.fbi.gov|accessdate=3 September 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140823114526/http://vault.fbi.gov/adolf-hitler/adolf-hitler-part-01-of-04/view|archivedate=23 اوت 2014|dead-url=no}}</ref>
خط ۸۶:
| colwidth = 30em
| notes =
{{یاد|name=Fischer
{{یاد|name=Kershaw
{{یاد|name=MI5-
{{یاد|name=Beevor
{{یاد|name=Kershaw
{{یاد|name=Beevor 431a|«در ۱۹۷۰، کرملین در نهایت تصمیم گرفت تا جسد را در خفای کامل منتقل کند… جسد، که در یک زمین رژهٔ شوروی در ماگدوبرگ پنهان شده بود، شبانه نبش قبر شده و سوخت.» {{harv|زبان=en|Beevor|2002|p=۴۳۱}}.}}
{{یاد|name=Erickson
{{یاد|name=O'Donnell 1978, pp. 322–323|«… ما یک پاسخ مناسب داریم … برای نسخهٔ … نویسندهٔ روسی، لو بزیمنسکی … هیتلر به خودش شلیک کرد و کپسول سیانور را گاز گرفت … همانطور که پروفسور هاز مکرراً و بهوضوح گفتهبود …» {{harv|زبان=en|O'Donnell|2001|pp=۳۲۲–۳۲۳}}.}}
{{یاد|name=Eberle and Uhl 288|«نسخهٔ جدیدی از سرنوشت هیتلر توسط شوروی و با توجه به نیازهای سیاسی آن زمان، معرفی شدهاست.» {{harv|زبان=en|Eberle|Uhl|2005|p=۲۸۸}}.}}
{{یاد|name=Kershaw
{{یاد|name=Fest
{{یاد|name=Joachimsthaler
{{یاد|name=Joachimsthaler
{{یاد|name=Joachimsthaler
{{یاد| name = MI5-
{{یاد| name = MI5-Beevor|با استفاده از منابع موجود نزد ترور-روپر (یکی از مأموران امآی۵ در جریان جنگ جهانی دوم و مورخ/نویسندهٔ ''آخرین روزهای هیتلر'')، امآی۵ ثبت کرده که مراسم ازدواج ''پس از'' دیکتهکردن آخرین وصیتنامه توسط هیتلر صورت گرفتهاست. {{harv|MI5 staff|2011}}؛ اما {{harvnb|Beevor|2002|p=۳۴۳}} اشاره میکند که مراسم ازدواج ''پیش از'' دیکتهکردن آخرین وصیتنامه توسط هیتلر صورت گرفتهاست.}}
{{یاد| name = Shirer
{{یاد| name = Linge
{{یاد| name = Shirer
{{یاد| name = Brisard and Parshina 224|در ۲۰۱۷، فیلیپ چارلیر، آسیبشناس قانونی، دندانی روی یک قطعه استخوان فک پیدا کرد که «تطابق کاملی» با اکس-ری هیتلر در سال ۱۹۴۴ داشت. {{harv|Brisard|Parshina|2018|pp=۲۲۴, ۲۷۳–۲۷۴}}.}}
{{یاد| name = Trevor-Roper 34| «… ساختار چهره کاملاً قابلشناسایی باقی مانده بود. یک سوراخ گلوله در یک شقیقه بود، اما فک بالایی و پایینی سالم بودند.» {{harv|Trevor-Roper|1992|p=۳۴}}.}}
{{یاد| name = Beevor 431c| بیور گفته که «… خاکسترها به سامانهٔ فاضلاب شهر [ماگدبورگ] ریخته شدند.» {{harv|Beevor|2002|p=۴۳۱}}.}}
{{یاد| name = Lusher
{{یاد|name=panahgah|به معنی پناهگاه پیشوا}}
}}
|