طاعون ژوستینین: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Iranianson (بحث | مشارکتها) |
Sialkgraph (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶:
شیوع این طاعون همزمان بود با [[جنگ لازی]] بین روم شرقی و [[شاهنشاهی ساسانی]] و باعث شد که سپاهیان [[خسرو انوشیروان]] پیشروی خود را متوقف کنند و به خاک ایرانشهر عقب‌نشینی کنند. ژوستینین از این اتفاق بهره برد و به ایرانشهر حمله کرد، ولی این اردوکشی در نهایت شکست خورد.
دگرگونی آب‌وهوایی در سده ششم میلادی و پیدایش عصر یخ‌بندان کوچک، موجب بهینه شدن چرخه زادوولد موش‌ها و پیدایش و گسترش پاندمیک [[طاعون خیارکی]] شد که در تاریخ از آن به نام طاعون یوستینیانوس (۴۵۱ – ۵۴۴ میلادی) یاد شده است. این نخستین شیوع پاندمیک بیماری طاعون است که در تاریخ نگاشته شده است. طاعون یوستینیانوس هر ۹ تا ۱۲ سال بروز می‌کرد و تا فروپاشی [[امویان]] به درازا کشید. پیشرفت پرشتاب سپاه ساسانی در نخستین دهه‌های سده هفتم میلادی می‌تواند ناشی از پیامدهای این بیماری در آناتولی و [[سوریه]] باشد. در برابر آن همه‌گیری این بیماری در آذربایجان، می‌تواند عامل کوتاهی و فروپاشی ساسانیان از پشتیبانی این استان کلیدی در هنگام یورش غافلگیرانه [[هراکلیوس]] باشد. گمان می‌رود موجی قدرتمند از این اپیدمی به همراه سربازان ایرانی به قلمرو ساسانیان وارد شد. [[تئوفانس]] از دچار شدن [[خسروپرویز]] به اسهال در هنگام دستگیری به دست شورشیان گزارش می‌دهد و [[محمد بن جریر طبری|طبری]] نیز اسهال شدید [[شهروراز]] را بیان می‌کند که از مهم‌ترین نشانه‌های این بیماری است. دست‌کم از دو اپیدمی مشخص بیماری طاعون در زمان جانشینان خسروپرویز آگاه هستیم. نخستین آنها [[طاعون شیرویه]] است که نام خود را از [[قباد دوم]] گرفته است. این طاعون در ۶۲۷ – ۶۲۸ میلادی در [[تیسفون]] رخ داد و شیرویه به گمانی در اثر این بیماری در ۶۲۹ میلادی درگذشت. [[سیوطی]] نیز از واگیر طاعون یزدگردی، در بین سال‌های ۶۳۴ – ۶۴۲ میلادی گزارش می‌دهد، یعنی زمانی که مهم‌ترین نبردهای دولت ساسانی با سپاه تازیان در [[نبرد قادسیه|قادسیه]] (۶۳۶ میلادی)، [[نبرد جلولا|جلولا]] (۶۳۷ میلادی) و [[نبرد نهاوند|نهاوند]] (۶۴۲ میلادی) رخ داد.<ref>{{یادکرد ژورنال |عنوان=دگرگونی‌های آب‌وهوایی و نقش آن در تاریخ ساسانیان |نویسنده=دکتر اسماعیل مطلوب‌کاری |ژورنال=ماهنامه خبری و فرهنگی امرداد |تاریخ=۲۰ اسفند ۱۳۹۸|شماره=۴۲۴ |صفحات=6 }}</ref>
== علت ==
| |||