تاریخ‌نگاری قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

پژوهش‌های دهه هفتاد میلادی باعث تسریع در مطالعات قرآن از دهه ۱۹۹۰ می‌شود. تا ابتدای قرن بیست و یکم، پژوهشگران بر اهمیت تأثیر یهودیت بر قرآن متمرکز بودند، اما از سال ۲۰۰۰ به بعد، برخی پژوهشگران متوجه شدند که حضور مسیحیتِ زبانِ سریانی بسیار مهم‌تر است. امروزه مشخص است که برخی از اساسی‌ترین مفاهیمِ قرآن، از جمله کلمه قرآن (از qoryana به معنی کتابِ دعا) سوره، آیه، صلاة، زکات و … از ادبیاتِ مسیحتِ سریانی وارد عربی شده‌اند. کلماتی مانند حج و عمره نیز از ادبیاتِ دینی یهودیت وارد شده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Mohammad Ali Amir-Moezzi, " Le Coran: comment a-t-il été écrit ?» , L'Histoire, juin 2020, p. 32-45, p.34}}</ref> همچنین با اکتشافات و پژوهش‌های مختلف، امروز برای پژوهشگران مشخص است که برخلاف آنچه که به شکل متاخر نوشته‌های مسلمانان ابراز داشتند، در سرزمین اعراب قبل از اسلام ملقب به «[[جاهلیت|دوران جاهلیت]]»، نه هرج و مرج و بت پرستی بود، و نه اسلام آغاز یکتاپرستی عربی بود؛ در مقابل، در این سرزمین، ادیان مختلف یکتاپرست، از یهودیت و مسیحیِ سریانی وجود داشته‌اند.<ref name=":03">{{یادکرد کتاب|عنوان=M. Amir-Moezzi, " Le shi’isme et le Coran ", in Le Coran des historiens, T1, Cerf, Paris, 2019, p. 946}}</ref> به گفته [[کریستیان ژولین روبَن|کریستیان روبَن]]، باستان‌شناس، کتیبه‌شناس و متخصص تاریخ اعراب قبل از اسلام، از قرن چهارمِ بعد از میلادِ مسیح، هیچ نشانهٔ باستانی از حضور سنت‌های بت‌پرستی در این سرزمین یافت نمی‌شود؛ در مقابل سنگ‌نبشته‌های یهودی و مسیحی فراوان است، به‌ویژه در جنوب سرزمین عربستان و در دوران‌هایی از [[ابرهة بن صباح]] و [[حمیر]] که حضور این ادیان را در سطح بالای مفهومی قابل مشاهده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Christian Robin , " Le Coran: comment a-t-il été écrit ?» , L'Histoire, juin 2020, p.46}}</ref> پژوهشگری مانند گونتر لولینگ، با بررسی برخی از سروده‌های مسیحیِ سریانی، این فرضیه را مطرح کرد که بخشی از متن قرآن برآمده از سروده‌های مسیحیتِ سریانی هستند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.cairn.info/revue-etudes-2008-12-page-643.htm|عنوان=Origines et fixation du texte coranique}}</ref> پس از وی، برخی پژوهش‌های زبانی از پژوهش‌گرانی همچون [[کریستف لوکزنبرگ]]، تأثیر زیادِ مسیحتِ زبانِ سریانی بر روی نوشتار قرآن را نشان دادند. لوکزنبرگ در بررسی زبانی-تاریخی خودش این مسئله را مطرح می‌کند که بخش نخستین قرآن، یعنی مکی، برآمده از سروده‌های مسیحی است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Aux origines du Coran - Comment est né le texte sacré de l'islam - Herodote.net|نشانی=https://www.herodote.net/Comment_est_ne_le_texte_sacre_de_l_islam-synthese-1739.php|وبگاه=www.herodote.net|بازبینی=2021-03-04}}</ref> به عنوان مثال، چندین پژوهش زبانی و قرآنی - که امیرمعزّی آنها را «بسیار مستند» می‌داند - بر این نظر هستند که سوره قدر برآمده با تغییرات جزئی از سرودهٔ ''شبِ قدر/ولادت مسیحِ'' [[افرایم سوری]] است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Mohammad-Ali Amir-Moezzi, " " La Nuit du Qadr " (Coran, sourate 97) dans le Shi’isme ancien ", MIDÉO, 31 {{!}} 2016, 181-204.}}</ref>

==== نگرش پیشینه‌گرابیشینه‌گرا ====