محمدعلی امیرمعزی: تفاوت میان نسخه‌ها

علاوه بر آثاری در حوزۀ شیعیان نخستین و تفسیرِ تاریخ‌های قرآنی، او سرویراستار و مدیر اثرِ جمعیِ ''فرهنگ قرآن'' به زبان فرانسوی (Le dictionnaire du Coran) است که توسط [[انتشارات روبر لافون]] در ۲۰۰۷ میلادی منتشر شد. امیرمعزّی همچنین پدیدآورنده، مدیر و یکی از ۳۰ نویسنده‌ی مجموعه‌ی چهار جلدیِ '''قرآنِ مورخان''' (Le Coran des historiens) (چاپ شده در نوامبر ۲۰۱۹ / آبان ١٣٩٨) است.<ref name=":1" />

محمد علی امیرمعزّی در تهران به تاریخِ ۵ بهمن ١٣٣۴ خورشیدی و در خانواده ای فرهنگی با تمایلات و تعلّقات دینی به دنیا آمد. پس از تحصیلات ابتدایی، او دورانتحصیلاتِ دبیرستانابتدای خود را در [[دبیرستان رازی|دبیرستان فرانسوی‌زبان رازی]] گذراند. با توجه به علاقه دینیِ خانواده‌اش، نظر معزّی به مباحث دینی و الاهیاتی جلب شد. درسال آخر دبیرستان، اووی توانست با [[هانری کوربن|هانری کُربن]] دیدار کند؛ دیداری که منجر به تشویق او به آمدن به فرانسه و ادامه تحصیل در رشته اسلام‌شناسی در پاریس شد. پس از گرفتن دیپلم در سال 1974، تحصیلات خودش را در [[مدرسه عملی پژوهش‌های عالی|دانشسرای عملی پژوهش‌های عالی]] (سوربن) شروع کرد و به مدت دوسال در درس‌های کُربن شرکت و تشویق به شیعه‌پژوهی، به‌ویژه بررسی متون اولیه و نخستین آن شد. او در کنار تحصیل در حوزه اسلام پژوهی شروع به یادگیری زبان عرب در انستیتوی زبان‌های شرقی کرده و زبان پهلوی، یونانی و لاتین هم کمی آموخت و توانست فارغ‌التحصیل زبان عربی از ''انجمن ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی'' شود. امیرمعزی دکتری خاورشناسی و مطالعات ادیان را در سال ۱۹۹۱ میلادی / ١٣٧٠ خورشیدی از [[سوربن (دانشگاه)|دانشگاه سوربن]] پاریس گرفت. پایان‌نامه‌ی دکتری او '''«تفسیر و الهیات اسلام شیعی»''' {{به فرانسوی|Exégèse et théologie de l’islam shi’ite}} بوده که نخستین پایان‌نامه‌ی دانشگاهی درباره‌ی شیعه در دانشگاه‌های غرب محسوب می‌شود.<ref name=":0" /> او در سال ۱۹۸۸ پس از بازنشستگی استادش، نخست استادیار و سپس در سال ۱۹۹۴ جانشین استادِ خود در همان کرسی هانری کربن می شود.<ref name=":2">{{یادکرد وب|عنوان=معرفی دیدگاه‌های محمدعلی امیرمعزّی, فصلنامه نقد دینی|نشانی=https://www.naqdedini.org/139909-06/|وبگاه=فصلنامه نقد دینی|بازبینی=2021-03-05|کد زبان=fa-IR}}</ref>

محور مرکزی پژوهش‌های معزّی، بررسی نقّادانۀ تشیّع در بستر تاریخ، و به ویژه دوران تکوین این دین در سه قرن نخست است؛ تشیعی که از نظر او، بیش از همه چهره امام ستون فقرات باورهای آن را شکل می‌دهد. از این رو، وی امام-محوری (Imamo-centrisme) را هسته های سخت اعتقادات ایندیانت شاخه از اسلامتشیع می‌داند. در دوران پسا خاتمیت نیز، برای این گروه، کار امام آشکار کردن پیام باطنی و جنبه‌های نهفتۀ دین به‌ویژه باطن قرآن بوده‌است.<ref name=":2" />

بخش دیگر از پژوهش‌های امیر معزّی، در بابِ [[تاریخ‌نگاری قرآن|تاریخ قرآن]] و مُصحف قرآنی، به‌ویژه از نظر شیعیان نخستین است. او در بسیاری از پژوهش های خود به این مسئله در بابِ قرآن و معمّای تاریخ این متن پرداخته است و جنبه‌های مسئله‌انگیز (Problématique) کتاب مقدّس مسلمانان را در طول تاریخ نشان داده‌است. وی در [[روش تاریخی-انتقادی|پژوهش‌های تاریخی-انتقادیِ]] خود، به نکاتی از جمله بازخوانی گفته‌های شیعیانِ نخستین و اهمیت جنگ و خشونتِ صدر اسلام در شکل‌گیری نسخهٔ رسمی قرآن اشاره می‌کند. به گفته امیرمعزّی، یک تحقیق تاریخی که فقط بر اساس نوشته‌های اهل سنت انجام شده باشد، معیارهای تحقیق علمی را برآورده نمی‌کند؛ منابع شیعه گرچه درون‌مایه‌ای ایدئولوژیک (مانند نوشته‌های اولیه اهل سنت) دارند، اما با تحقیقات تاریخی-انتقادی سازگارتر هستند؛ متونی که کمتر از منابع اهل سنت شناخته شده‌اند و کمتر نیز مورد تحقیقِ پژوهشگران قرار گرفته‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=M.A Amir Moezzi, Le Coran silencieux et le Coran parlant, p. 19-27}}</ref> معزّی، در ادامۀ پژوهش‌های [[پُل کازانوا]]، و همزان با پژوهشگرانی همچون [[استفان شومِیکر]]، وجه [[آخرالزمان|آخرالزمانی]]ِ پیام محمّد را بسیارپیامی مهمآخرالزمانی می‌داند. از نظر او مجموعه اتفاق‌های مهم در تاریخ صدر اسلام برای فهمِ شکل‌گیری قرآن بسیار مهم است؛ از جمله پیام آخرالزمانی محمد، انتخاب علی به عنوان جانشین، سیمای مسیحایی علی بر اساسِ گواه تعدادِ بسیار زیادی از متون، نوعی کودتا علیه علی، کشتن علی و عدم وقوع آخرالزمان، خشونت و دعواهای سیاسیِ فزاینده میان اعراب، کشتن فرزندان علی (حسن و حسین)، فتوحات بسیار سریع اعراب و در نهایت آغاز تلاش‌های [[عبدالملک بن مروان]] برای ایجاد یک «حافظه جدید جمعی» به قصد مشروعیت بخشی سیاسی، و با بازخوانی و زدودن ویژگی‌های مسیحایی موجود از پیام محمدمحمد، و ایجاد یک قرآن رسمی همچون کتابِ مقدسی مستقل از ادیانِ دیگر.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Amir-Moezzi M. «Le shi’isme et le Coran ", Le Coran des Historiens, t.1, 2019, p.950-4}}</ref> معزّی در پژوهش‌های خودش، واکنش شیعیان به این رویدادها، به‌ویژه انتقاد آنها از قرآن رسمی، و اهمیت این واکنش‌ها را در شکل‌گیری باورهای شیعیان، از جمله تاکید بر وجه آخرالزمان نزد آنها را بررسی می‌کند.<ref name=":2" />