تأثیرات و مآثر بهرام بیضایی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏سینما: زودتر برای اینها هم منبع بگذارید. بهتر است ویکی‌پدیا را خراب نکنیم
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵:
فیلم‌های بیضایی، همچون فیلم‌های کمابیش همهٔ فیلم‌سازانِ غیرامریکاییِ هم‌نسلش، در زمانِ زندگیِ خودش تماشاکُنانِ بین‌المللی چندانی نیافت؛ بر خلافِ کارهای هم‌نسلانِ نامدارِ فیلم‌سازیش در [[امریکا]] چون اغلبِ اصحابِ [[هالیوود نو]] و چند فیلم‌سازِ غیر-امریکایی از این نسل مثلِ [[جان وو]] و [[تری گیلیام]] و [[مایک لی]] و چند سال دیرتر [[مصطفی عقّاد]] و چند سال زودتر [[برناردو برتولوچی]]. با این همه، سینماگرانی، به قولی فراوان<ref>{{پک|قوکاسیان|۱۳۷۱|ف=مجموعهٔ مقالات در نقد و معرفی آثار بهرام بیضایی|ص=۱۰}}</ref> و به قولی نه چندان فراوان،<ref>{{پک|آغداشلو|۱۳۹۱|ف=از دور و نزدیک|ص=۲۲۴}}</ref> تحتِ تأثیرِ کارِ بیضایی واقع شده‌اند. یکی از تواناترین فیلم‌سازانی که − دستِ کم به واسطهٔ دستیاریِ بیضایی در کارگردانیِ چندین فیلم − از کارِ سینمایی بیضایی الهام گرفته و فیلم‌های برجسته‌ای ساخته [[واروژ کریم‌مسیحی]] بوده‌است.<ref>{{پک|−|۲۰۱۶|ص=|ک=سینماروزان|ف=تازه‌ترین اظهارات واروژ کریم‌مسیحی}}</ref> [[امیر نادری]] و [[تینا پاکروان]] نیز از فیلم‌سازانی بوده‌اند که خود را شاگردِ بیضایی می‌دانسته‌اند.
 
با این همه، تأثیرِ سینمای بیضایی در فیلم‌سازی و فیلم‌بینیِ ایرانیان و غیرایرانیان در دورانِ زندگی خودش تا حدّی تحتِ شعاعِ سینمای «جاهلی» و «ملّی» و «جشنواره‌ای» و «عرفانی» و «اخلاقی» و «دفاع مقدّس» و عامّه‌پسند واقع شده و این‌ها از نفوذش کاسته است. مثلاً گرایشِ [[ضد روشنفکری|ضدّروشنفکرانه]]ٔ [[داریوش مهرجویی]]<ref>{{پک|اسلامی|۱۳۷۱|ف=هامون و گربه‌های آقای دبیری|ص=۱۰۴}}</ref> و گرایشِ [[لُمپنی]]ِ [[مسعود کیمیایی]] به داشتنِ هوادارانِ انحصاریِ فراوان معروف بوده‌اند و [[سبک سینمایی عباس کیارستمی|شیوهٔ]] کمینه‌گرا و فستیوال‌پسندِ [[عبّاس کیارستمی]] نزدِ فیلم‌سازانِ جوان محبوبیت داشته است.<ref>{{پک|کیمیایی|روحانی|۱۳۷۸|ف=بازجویی سعید امامی از کیمیایی و بیضایی|ص=۱۱}}</ref> ساخته‌های فیلم‌سازانی چون [[ساموئل خاچیکیان]] و [[ایرج قادری]] و [[مسعود ده‌نمکی]] نیز تماشاکُنانِ بیشتری از کارهای بیضایی داشته است. ولی در اغلبِ رأی‌گیری‌های سینمایی در ایران بیضایی در دورانِ زندگی خود اوّل شده است.<ref>{{مدرکپک|جعفری‌نژاد|۱۳۹۸|ف=از «گاو» تا «گوزن‌ها»، از «ریوبراوو» تا «سرگیجه»|ص=۱۱–۱۰}}</ref>
 
بیضایی در فیلم‌های فیلم‌سازان دیگر نیز همکاری‌هایی داشته است. همچنین بر اساسِ نوشته‌های او فیلم‌هایی ساخته شده، از جمله ''[[خط قرمز (فیلم)|خطِّ قرمز]]'' بر اساس فیلمنامهٔ ''[[شب سمور]]''، ''[[سایه به سایه]]'' بر اساس فیلمنامهٔ ''[[آوازهای ننه آرسو]]'' و ''[[روز واقعه (فیلم)|روز واقعه]]'' بر اساس [[روز واقعه (فیلمنامه)|فیلمنامه‌ای به همین نام]]. بیضایی بیشترِ این فیلم‌ها را نپسندیده.{{مدرک}}
خط ۵۱:
* {{یادکرد کتاب|نام ویراستار=امیر|نام خانوادگی ویراستار=اسماعیلی|عنوان=چهره در چهره: مصاحبه با هنرمندان تئاتر و سینمای ایران|سال=۱۳۷۷|ناشر=[[انتشارات مروارید]]|مکان=[[تهران]]|شابک =964-6026-23-0}}
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=امجد|نام=حمید|پیوند نویسنده=حمید امجد|نام خانوادگی2=احمدی|نام2=بابک|ژورنال=[[اعتماد (روزنامه)|اعتماد]]|عنوان=محدودیت قادر به حذف فرهنگ ماندگار نیست|شماره=۴۸۲۵|تاریخ=۶ دی ۱۳۹۹|صفحه=۱۴-۱۵}}
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=جعفری‌نژاد|نام=شهرام|پیوند نویسنده=شهرام جعفری‌نژاد|ژورنال=[[فیلم (نشریه)|فیلم]]|عنوان=از «گاو» تا «گوزن‌ها»، از «ریوبراوو» تا «سرگیجه»: نتایج سه دورهٔ پیشین در یک نگاه|شماره=۵۵۸|تاریخ=خرداد ۱۳۹۸|صفحه=۱۱-۱۰}}
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=چرم‌شیر|نام=محمّد|پیوند نویسنده=محمد چرم‌شیر|ژورنال=سیمیا|عنوان=بیضایی ناشناخته|شماره=۲|سال=۱۳۸۶|صفحه=۶۵-۶۹}}
* {{یادکرد کتاب | نام=اکبر| نام خانوادگی=رادی| پیوند نویسنده= اکبر رادی | نام۲=مهدی| نام خانوادگی۲=مظفری ساوجی| پیوند نویسنده۲=مهدی مظفری ساوجی | عنوان=[[پشت صحنهٔ آبی: گفت‌وگو با اکبر رادی]]| ناشر=[[انتشارات مروارید]] | مکان=[[تهران]] | سال=۱۳۸۸ | شابک=۹۷۸-۹۶۴-۱۹۱-۰۷۵-۶}}