وایکینگ‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Amirarsalannouhi (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{تغییرمسیر|وایکینگ}}
{{تغییرمسیر|وایکینگ}}'''وایکینگ‌ها''' دریانوردانی از جنوب [[اسکاندیناوی]] بودند که عمدتاً به [[زبان نورس باستان]] صحبت می‌کردند. آن‌ها با [[اروپای شمالی]] رابطه تجاری داشتند. این رابطه در یک منطقه وسیع شمالی، مرکزی، شرقی و غربی اروپا بین اواخر قرنسده هشتم تا یازدهم میلادی صورت می‌گرفتگرفت.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/628781/Viking Viking (people)], Encyclopædia Britannica.</ref><ref name="Roesdahl, pp. 9–22">Roesdahl, pp. 9–22.</ref>[[پرونده:Vikingshipmini.jpg|بندانگشتی|400px|چپ|کشتی وایکینگ‌ها]]
چنین بر می‌آید که [[نورس‌ها]] دسته‌ای از ژرمن‌ها بودند که نیاکانشان از دانمارک و دریاهای [[اسکاگراک]] و [[کاتگات]] سفر کرده، خود را به [[سوئد]] و [[نروژ]] رسانده و جانشین مردمان [[سلت‌ها|سلتی]] تباری شده بودند که آن‌ها نیز پیشتر خود یک تبار همخون با [[لاپ‌لند|لاپلاندی‌ها]] و [[اسکیمو]]ها را بیرون رانده و جایگزینشان شده بودند.
 
سطر ۸ ⟵ ۹:
 
=== ایسلند ===
وایکینگ‌های نروژی، [[ایسلند]] را نزدیک سال ۸۷۰ یافتند. اگر باد همسو می‌وزید دریانوردان می‌توانستند پس از یک سفر هفت روزه از [[نروژ]] به آنجا برسند. تا پیش از سال ۹۳۰ میلادی ده هزار وایکینگ در ایسلند می‌زیستند.
 
=== گرینلند ===
سطر ۲۰ ⟵ ۲۱:
=== یورش به سرزمین‌های دیگر ===
==== دلیل و پیش زمینه ====
[[مارک بلوخ]] در کتاب جامعه فئودالی برای سفرهای ماجراجویانه و تهاجم وایکینگ‌ها به سرزمین‌های دیگر سه دلیل عمده برمی‌شمارد. نخست این که افزایش جمعیت موجب بروز ازدحام در سرزمین مادری و در نتیجه کمبود منابع محدود همچون زمین جهت کشاورزی و دام‌پروری شده بود. دوم غنائم حاصل از حملات غارت گرانه به سرزمین‌های دیگر با تأمین مخارج، امکان حفظ شیوه پیشین زندگی برای حاکمان جهت اعطای هدایا به نزدیکان به سبب حیثیت آفرینی برای خود را فراهم می‌ساخت. در نهایت دلیل سوم این که برای محکومین به سنت اخراج افراد از محل سکونت خود، دیگر یافتن زمین خالی از سکنه یا پناهگاه دیگری درون سرزمین مادری جهت استقرار، سخت‌تر از قبل گشته بود.<ref dir=ltr>{{پک|Bloch|2004|ک=Feudal Society|ص=37}}</ref>
 
همین دلایل موجب بهبود بسیار زیاد طراحی قایق‌های این مردمان جهت دست یافتن به سرزمین‌های دور تر شد.<ref dir=ltr>{{پک|Bloch|2004|ک=Feudal Society|ص=37}}</ref>
 
==== یورش ====
در سال ۸۰۱ میلادی در [[یوتلاند]] و در میان وایکینگ‌ها یک قدرت مرکزی نیرومند پدید آمد. این قدرت برای دستیابی به سرزمین، بازرگانی و تاراج به سرزمین‌های بیرون از محدودهٔ خود چشم دوخت. وایکینگ‌ها یورش خود را به سرزمین‌های غربی از حوالی سال ۸۰۰ میلادی آغاز کردند و اروپا را در سایه‌ای از ترس فرو بردند. این یورش تا کرانه‌های اقیانوس اطلس و بنادر [[اسپانیا]] گسترش یافت. اروپایی‌های تهی دست و [[کشاورز]] نمی‌توانستند در برابر آن‌ها پایداری کنند چرا که در سرتاسر اروپا پادشاهی‌های کوچک سر برآورده بودند و پادشاهی نوحی تبار ها[[فرانک‌ها]] در حال گسستگی و درگیر جنگ‌های داخلی بود و شرایط اروپا با نظام فئودالی آن آمادگی مقابله با غارتگران را نداشت.
{{coord|61|00|N|45|00|W|display=title}}
<div style="float:left;background:#ffffff;margin-left:5px;padding:0.5em;border:1px solid #c8ccd1;font-size:90%;width:25em">
سطر ۸۷ ⟵ ۸۸:
وایکینگ‌ها مردمانی جهانگرد و جستجوگر بودند. کشتی‌های آن‌ها که بیشتر مانند قایق‌های باریک بزرگ بود و این توانایی را داشت که در سخت‌ترین دگرگونی‌های آب و هوایی دریا مانند باران و توفان تاب بیاورند. آن‌ها از کرانه‌های سوئد دریانوردی و ماهی‌گیری می‌کردند تا رودهای خاور اروپا که به دریای سیاه می‌رسید و همچنین سرزمین‌های خاوری‌تر مانند [[خاورمیانه]]. وجود نقش «الله» و «علی» بر روی لباس‌های ابریشمی یا انگشتر وایکینگ‌های مناطق بیرکا و گاملا در [[اوپسالا]] شواهدی قطعی از ارتباط وایکینگ‌ها با مردم [[ایران]] و [[چین]] است. نام‌های «الله و علی» به [[خط کوفی]] روی این پارچه‌ها همیشه در کنار هم قرار دارند. ممکن است بعضی از این قبرها متعلق به [[مسلمان|مسلمانان]] باشد اما به احتمال زیاد این کشفیات نشان می‌دهند که وایکینگ‌ها تحت تأثیر اندیشه [[اسلام|اسلامی]] از جمله زندگی ابدی در بهشت این لباس‌ها را به تن مرده‌های خود می‌کردند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۸ مهر ۱۳۹۶|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/world-41595755|عنوان=چرا لباس وایکینگ‌ها نقش 'الله' داشت؟}}</ref>
 
پیوند مردمان نوحی[[ژرمن تبار]] و جهان ایرانی میان تیره‌های شمالی ژرمن‌ها، وایکینگ‌ها، به گونه ویژه‌ای در دوران [[ایران پس از اسلام]] پابرجا بود. شمشیر نامی وایکینگ «اولفبرت» به‌راستی با ایران در پیوند است. فردریک کارپنتیر لیونگ کویست از [[دانشگاه استکهلم]] [[سوئد]] که دربارهدربارهٔ راه بازرگانی [[رود ولگا]] پژوهش کرده استکرده‌است از کشتی‌رانی وایکینگ‌ها از دریچه مالاران سوئد به بندرهای شمالی ایران در سال‌های ۸۰۰ تا میانه ۱۰۰۰ میلادی چنین یاد می‌کند: «بسیار گمان می‌رود که پولاد به‌کاررفته در شمشیرهای اولفبرت از ایران آمده باشد، من می‌پندارم که آنها این پولاد ایرانی را با پیوندهای دوستانه بازرگانی و دادن پوست خز و دیگر کالاهای شمالی گرفته و با کشتی‌های کوچک رودخانه‌ای برده‌اند». <ref>{{یادکرد ژورنال |عنوان=میراث یکسان ایران باستان و اروپا |نویسنده=علی آذرداد |ژورنال=ماهنامه خبری و فرهنگی امرداد |تاریخ=۲۰ اسفند ۱۳۹۸|شماره=۴۲۴ |صفحات=۵ }}</ref>
 
هنگامی‌که ایران ساسانی با تازش [[تازیان]] در حال فروپاشی بود (سده ۷ میلادی)، پایداری در برابر تازیان در شمال ایران همچنان ادامه یافت و فناوری [[متالوژی]] در این پایداری کارساز بود که برای وایکینگ‌های بازرگان که از راه رود ولگا به شمال ایران می‌رفتند سودمند بود، البته این وایکینگ‌ها پیش از این در روزگار [[ساسانیان]] نیز با ایران در پیوند بودند. گویا در سال‌های پایانی ساسانیان وایکینگ‌ها استفاده از کلاه‌خودهای چندتکه را آغاز کردند. همانند کلاه‌خود [[خسروپرویز]] آن‌چنان‌که در سنگ‌نگاره [[تاق بستان]] [[کرمانشاه]] سوار بر اسب بر گستوان پوشیده خود، [[شبدیز]]، دیده می‌شود. آن‌گونه که پیتر کاکس یادآوری می‌کند، «همانندی بسیار درخور توجهی میان کلاه‌خود شاه سراپا زره‌پوش ساسانی، خسروپرویز در سنگ‌نگاره تاق بستان با کلاه‌خود سنگ‌نگاره‌های [[اسکاندیناوی]] آرامگاه‌های وندل و والزگارد در سوئد دیده می‌شود».<ref>{{یادکرد ژورنال |عنوان=میراث یکسان ایران باستان و اروپا |نویسنده=علی آذرداد |ژورنال=ماهنامه خبری و فرهنگی امرداد |تاریخ=۲۰ اسفند ۱۳۹۸|شماره=۴۲۴ |صفحات=۵ }}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ایران اشکانی-ساسانی، دشمنان روم|نام خانوادگی=کاکس|نام=پیتر|ناشر=اسپری|سال=۱۹۹۹|صفحه=۴۷}}</ref>
 
شاید چشمگیرترین یافته، یافته‌های نوین از [[ابریشم]] ایرانی در کشتی‌های بازرگانی وایکینگ‌ها باشد. ماریان ودلر دانشیار موزه تاریخ فرهنگ وابسته به [[دانشگاه اسلو]] در [[نروژ]] می‌گوید که میزان ابریشم وارداتی نروژ از ایران با توجه به میزان ابریشم یافت شده در کشتی‌های بازرگانی وایکینگ‌ها بسیار بیشتر از واردات این کالا از [[قسطنطنیه|کنستانتینپول]] بوده استبوده‌است. بسیاری از ابریشم‌های یافت شده از وایکینگ‌ها دارای نقش‌مایه‌های شاهنشاهی ایران هستند. پارچه‌ای ابریشمی که به روش پیشرفته «سامیتا» بافته شده استشده‌است دارای نگاره‌های دینی ایران پیش از اسلام است.<ref>{{یادکرد ژورنال |عنوان=میراث یکسان ایران باستان و اروپا |نویسنده=علی آذرداد |ژورنال=ماهنامه خبری و فرهنگی امرداد |تاریخ=۲۰ اسفند ۱۳۹۸|شماره=۴۲۴ |صفحات=۵ }}</ref>
 
== آیین ==
سطر ۱۳۲ ⟵ ۱۳۳:
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
== منابع ==