کاربر:Shobhe/کارگاه1: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
||
خط ۲:
== اصطلاحات لغوی ==
«غیب» واژهای عربی است که به پیشگویی ترجمه شدهاست. کتب لغت همچون [[لغتنامه دهخدا|دهخدا]] و [[فرهنگ فارسی معین|معین]] در تعریف این لغت آوردهاند که غیبگویی، عمل و کار شخص پیشگو است و منظور از پیشگویی، اخبار از آینده است و مترادف آن کهانت میباشد.<ref>{{پک|دهخدا|۱۳۴۲|ک=فرهنگ لغت دهخدا|ص=تحت عنوان پیشگویی}}</ref> [[مجید معارف]] در تعریف لغوی غیب و غیبگویی معتقد است که غیب به معنای پنهان و پنهان شدن به کار میرود و معنای اصطلاحی آن، در مقابل شهاده حضور قرار دارد؛ خواه این حضور مکانی باشد یا حضور نزد حواس ظاهری یا نزد علم یا حضور نزد بصیرت انسانی.<ref name=":0">{{پک|معارف|۱۳۹۲|ک=نقد شبهه تعارض آیات غیبی|ص=۳۱–۵۰}}</ref> [[سید محمدحسین طباطبایی|سید محمدحسین طباطبائی]] در تعریف غیب مینویسد: کلمه غیب، بر خلاف شهادت است و منظور از آن، چیزی است که تحت حس و درک آدمی قرار ندارد.<ref>{{پک|طباطبائی|۱۳۶۳|ک=تفسیر المیزان|ص=۷۲|ج=۱}}</ref> عبدالحسین امینی در اینباره مینویسد: «هرگاه کسی از حوادث کنونی یا آینده که فعلاً قابل رؤیت نیستند تنها از رهگذر دانائی که از سرچشمه غیب و شهادت خبر میدهد آگاهی حاصل کند یا از طریق دانش و خرد مطلع گردد چنین علمی نیز از علم غیب بهشمار میرود و هیچ مانعی از تحقق آن وجود ندارد.»<ref>{{پک|امینی|۱۴۱۶|ک=الغدیر|ص=۸۲|ج=۵}}</ref> غنیمان، منظور اصطلاحی از غیب را، آنچه تو از آن بی خبری ولی خدا آگاه است میداند.<ref>{{پک|غنیمان|۱۴۲۵|ک=علم الغیب|ص=۲۲}}</ref>
== غیبگویی پیامبران ==
بر اساس تعالیم [[دین ابراهیمی|ادیان ابراهیمی،]] پیامبران به واسطه ارتباط با خداوند، از علم غیب با خبر بوده و از إخبار غیبی برای اثبات نبوتشان استفاده میکردند. در [[قرآن]] در اینباره آمدهاست: «{{متن قرآن|عالِمُ الْغَیْبِ فَلا یُظْهِرُ عَلی غَیْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضی مِنْ رَسُولٍ|ترجمه=خدا عالم به غیب است و کسی را بر غیبش آگاه نمیکند مگر پیامبری را که پسندیدهاست.|سوره=جن|آیه=۲۶و۲۷}} » در این آیه، خداوند علم غیب را از حوزه دانش بشر خارج میداند اما اطلاع برخی از پیامبران از غیب را استثناء میکند.<ref>{{پک|طبرسی|۱۴۱۵|ک=مجمع البیان|ص=۱۵۵|ج=۱۰}}</ref> آیات دیگری که بر علم غیب پیامبران اشاره دارد، عبارتند از: آیه ۱۷۹ سوره آل عمران، آیه ۱۲ یس و آیه ۸۹ سوره نحل.<ref>{{پک|نمازی شاهرودی|۱۳۹۳|ک=علم غیب|ص=۳۱-۴۴ و ۶۳}}</ref> بیضاوی، مفسر سنی مذهب، تصریح میکند که این علم و آگاهی رسولان از غیب، به عنوان یک معجزه و کرامت رخ میدهد.<ref>{{پک|بیضاوی|۱۴۲۰|ک=انوار التنزیل|ص=۴۰۲|ج=۵}}</ref>
از جمله مواردی که از غیبگویی پیامبران در کتب دینی گزارش شدهاست، میتوان به خبر دادن [[عیسی]] از آنچه در خانه امتش بود، بشارتهای فراوان [[تورات]]، [[انجیل برنابا|انجیل]] و [[زبور]] دربارهٔ پیامبر آخرالزمان، خبر [[یوسف]] به اصحابش از آینده و تعبیر خواب حاکم و آنچه بر [[موسی]] گذشت در اثبات نبوتش و… اشاره کرد.<ref>{{پک|امینی|۱۴۱۶|ک=الغدیر|ص=۸۷|ج=۵}}</ref>
خط ۷۵:
== دیدگاهها ==
=== شیعه ===
به عقیده شیعیان، این غیبگوییها، یکی از مواهب الهی است که به پیامبر داده شدهاست و اهل بیت پیامبر اسلام نیز از آن بهره بردهاند.<ref>{{پک|Bayhom-Daou|2009|ف=DJA FARIYYA|ک=Encyclopaedia of Islam|زبان=en}}</ref> هشام بن حکم -از شاگردان جعفر صادق- بر این باور است که ارتباط پیامبران با وحی و غیب، سبب میشود تا معصومیت برایشان ضروری نباشد، اما در خصوص امامان به جهت عدم ارتباط با غیب، وجود عصمت، ضروری است.<ref>{{پک|اسعدی|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=هشام بن حکم}}</ref> بر اساس روایات متعددی از پیامبر اسلام که توسط منابع شیعی گزارش شده، خدا به ائمه پس از محمد، فهم و علم محمد را عطاء کردهاست.<ref>{{پک|نمازی شاهرودی|۱۳۹۳|ک=علم غیب|ص=۹۵}}</ref> شیعیان بر این باورند که آگاهی پیامبران و امامان از علم غیب، ذاتی نیست و به تعلیم الهی است. برخی از غلاة شیعه، علم غیب امامان را ذاتی و بدون تعلیم دانستهاند. به عقیده شیعیان امامیه، این باور غلاة مستلزم شرک است.<ref>{{پک|سبحانی|۱۳۸۶|ک=علم غیب (آگاهی سوم)|ص=۶۳}}</ref>
=== اهل سنت ===
به گفته شعراوی در کتابش الغیب، علم غیب از علوم خداوند است و خدا بخشی از اخبار غیبی را به برخی از پیامبران از جمله محمد، آموزش دادهاست. از همین رو محمد از مطالبی خبر میدهد که نشانگر اطلاع وی از علم غیب است.<ref>{{پک|شعراوی|۲۰۰۴|ک=الغیب|ص=۱۱و۱۴}}</ref> غنیمان، آگاهی محمد از غیب و اخبار غیبی او را به سه دسته تقسیم میکند: اخبار از آنچه قبل از او رخ دادهاست، اخبار از آنچه بعد از او رخ میدهد و اخبار از وقایع قبل از قیامت. غنیمان این موارد از جمله معجزات محمد میداند و تعداد این اخبار را «کثیر» و زیاد گزارش میکند. وی برای اثبات مدعای خویش، به آیات متعددی از قرآن استناد میکند. بر اساس گزارش وی، آیه ۵۰ سوره انعام که بر اساس آن محمد دستور دارد به دیگران ابلاغ کند که از علم غیب آگاهی ندارد؛ در تفاسیر مختلف توجیه شدهاست. ابن کثیر در این خصوص مینویسد: «به دیگران نگو که من از علم غیب مطلع هستم، که علم غیب از علم الهی است و کسی از آن آگاهی ندارد مگر آنچه که از غیب به تو اطلاع داده میشود.» آلوسی در اینباره معتقد است که خداوند قصد دارد با این انکار محمد، دیگران را از تصرف محمد در مقدورات منصرف سازد.<ref>{{پک|غنیمان|۱۴۲۵|ک=علم الغیب|ص=۳۲۹ و ۲۹۶-۲۹۷}}</ref>
=== صوفیه ===
به گزارش غنیمان، اهل تصوف باور به غیب را از مسلمات مذهب خود میدانند. در این خصوص حلاج معتقد است که اگر بنده، در مقام معرفت و شناخت به مقام خلوص برسد، بر او وحی میشود و آگاهی خواهد یافت. رفاعی از صوفیان شناخته شده، بر این باور است که خداوند بر برخی بندگان خود ، چهار نعمت ارزانی میکند و اگر این چهار نعمت در فرد جمع شود، چهار نعمت دیگر به وی ارزانی میشود از جمله، ملاقات با ملائکه، گفت و گو با مردگان و شناخت بندگان صالح از غیر صالح.<ref>{{پک|غنیمان|۱۴۲۵|ک=علم الغیب|ص=۴۱۲-۴۱۳}}</ref>
== کتابشناسی ==
سطر ۱۰۷ ⟵ ۱۱۳:
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=ابن کثیر|نام=حافظ|عنوان=معجزات النبی|سال=۱۴۱۴|مکان=بیروت|ناشر=مکتبة التوفیقیة|پیوند نویسنده=ابن کثیر|پیوند=https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/3293|کوشش=ابراهیم امین محمد}}
*{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=ابوشباب|نام=احمد عوض|عنوان=الخبر الیقین فی معجزات النبی الامین|سال=۱۴۲۹|مکان=بیروت|ناشر=مکتبة العصریه|پیوند نویسنده=|پیوند=https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/66099|کوشش=}}
*{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=سبحانی|نام=جعفر|عنوان=علم غیب (آگاهی سوم)|سال=۱۳۸۶|مکان=قم|ناشر=موسسه امام صادق علیه السلام|پیوند نویسنده=جعفر سبحانی|پیوند=https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/37104}}
*{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=شعراوی|نام=محمد متولی|عنوان=الغیب|سال=۲۰۰۴|مکان=مصر|ناشر=اخبار الیوم|پیوند=https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/61760}}
*{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=غنیمان|نام=احمد بن عبدالله|عنوان=علم الغیب فی الشریعه الاسلامیه|سال=۱۴۲۵|مکان=مدینه|ناشر=الجامعه الاسلامه|پیوند=https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/72458}}
*{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=نمازی شاهرودی|نام=علی|عنوان=علم غیب|سال=۱۳۹۳|مکان=مشهد|ناشر=انتشارات ولایت|پیوند نویسنده=علی نمازی شاهرودی|پیوند=https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30613|کوشش=مرتضی اعدادی خراسانی|شابک=۹۷۸-۹۶۴-۶۱۷۲-۴۳-۲}}
'''انگلیسی'''
|