ویکی‌پدیا

اسحاق: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
افزودن توضیح
خط ۴۲:
== دیدگاه تاریخی-انتقادی ==
{{وابسته|روش تاریخی-انتقادی}}
محققان اسحاق را «شخصیتی افسانه‌ای» یا شخصیتینمادین که نمادبرای «دوران زندگی قبیله‌ای» یا «رهبری نیمه‌عشایری» بوده، توصیف کرده‌اند.<ref name="EoC1-Isaac">{{cite encyclopedia|publisher=Eerdmans|last3=Bromiley|isbn=978-0-8028-2416-5|year=2005|last5=Mbiti|first5=John|last4=Barrett|first4=David B.|first3=Geoffrey William|encyclopedia=Encyclopedia of Christianity|last2=Lochman|first2=Jan Milic|last1=Fahlbusch|first1=Erwin|page=744|title=Isaac|url=https://books.google.com/books?id=sCY4sAjTGIYC}}</ref> در کل اعتقاد بر این است که داستان اسحاق، مانند قصه‌های دیگر شه‌پدران [[سفر پیدایش]]، ریشه در داستان‌های عامیانه یا سنت شفاهی مربوط به دوران [[دامداری]] عبرانیان دارد<ref name="EoCol-Isaac">{{cite encyclopedia|encyclopedia=Columbia Encyclopedia|title=Isaac|publisher=Columbia University Press|year=1935|pages=3,200|edition=6th}}</ref> و از [[منبع پی]] وارد کتاب مقدس شده‌است و بین زمان گردآوری آن‌ها و داستان‌های موجود در کتاب، قرن‌ها فاصله است.<ref name=ToolAutoGenRef2/> قصه شه‌پدران کتاب مقدس در کتاب The Cambridge Companion to the Bible این‌گونه توصیف شده‌است:
{{Quote|با وجود تفاوت‌هایی که میان دوران این داستان‌ها و دورانِ زمان مکتوب شدن آن‌ها وجود دارد، این قصه‌ها شرایط سیاسی ادوار بعدی را بازتاب می‌دهند. بسیاری از روایات بر رابطه نیاکان و مردمی که در زمان آغاز روند مکتوب شدن این داستان‌ها (قرن ۸ قبل از میلاد) بخشی از جهان سیاسی اسرائیل هستند، تمرکز دارد. [[لوط]] نیای مردمان [[موأب]] و [[عمون]] در فرااردن است و مردمان عشایری که در شمال عربستان ساکن بودند در اسماعیل تجلی یافته‌اند. عیسو تجلی [[پادشاهی ادوم|ادوم]] و لابان تجلی ممالک آرامی شمال اسرائیل است. یکی از مضامین پر رنگ داستان، تفاوت بین اجداد و مردم محلی کنعان است… در واقع، مضمون تفاوت‌ها میان [[پادشاهی یهودا|یهودا]] و اسرائیل (که هر کدام در جد خود تجلی پیدا کرده‌اند) با همسایگان دوره پادشاهی به خوبی در دیدگاه دینی قرار گرفته تا تصمیم خدای یهودا و اسرائیل در برکت دادن به همه مردمان نشان داده شود.<ref>{{cite book |title=The Cambridge Companion to the Bible: Containing the Structure, Growth and … |page=[https://archive.org/details/cambridgecompan00lumbgoog/page/n75 59] |url=https://archive.org/details/cambridgecompan00lumbgoog |first=Joseph Rawson |last=Lumby |year=1893 |publisher=[[Cambridge University Press]] |editor-first=Bruce |editor-last=Chilton |editor2-first=Howard Clark |editor2-last=Kee |editor3-first=Eric M. |editor3-last=Meyers |editor4-first=John |editor4-last=Rogerson |editor5-first=Amy-Jill |editor5-last=Levine |editor6-first=Anthony J. |editor6-last=Saldarini |isbn=978-1-139-16737-6 |doi=10.1017/CBO9781139167376}}</ref>}}
 
در داستان، عیسو (ادوم) تابع یعقوب (اسرائیل) می‌شود که یادآور روایتی مربوط به پادشاهی [[داوود]] است که در آن، داوود سرزمین ادوم را تابع اسرائیل می‌کند.<ref name=ToolAutoGenRef6>Ramsey, George W. , ''The Biblical World'', "Israel's Ancestors", p. 180.</ref> به گفته مارتین نوث، پژوهشگر [[تنخ]]، داستان اسحاق نسبت به داستان یعقوب، به دورهدورۀ فرهنگی قدیمی‌تری تعلق دارد.<ref name="EoC1-Isaac"/> در آن زمان، قبایل [[بنی‌اسرائیل]] هنوز یکجانشین نشده بودند. آنان زمانی که به دنبال چراگاه بودند، با مردمان یکجانشین حاشیه جنوب فلیسطیه مواجه شدند.<ref name="EoC1-Isaac"/> در نظر جوپسن، مورخ کتاب مقدس، اسحاق بااز مردم مناطق شمالی‌تر اسرائیل در ارتباط استبوده‌است و در دفاع از فرضیه خود، به عبارتی در [[کتاب عاموس]] («مکان‌های والای اسحاق») ارجاع می‌دهد.<ref name="EoC1-Isaac"/>
 
آلبرشت آلت و مارتین نوث معتقدمعتقدند هستندکه «شخصیت اسحاق زمانی جایگاه والاتری یافت که مضمون وعده وارد دین بنی‌اسرائیل شد. این مضمون در دین «خدای پدران» ریشه داشت و درزمانی زمانوارد ارتباطعقاید آنان شد که با مردم جنوب فلیسطیه واردارتباط عقایدبرقرار آنان شدکردند.»<ref name="EoC1-Isaac"/> به گفته نوث، زمانی که [[تورات]] در این دوره گسترش پیدا می‌کرد، جایگاه اسحاق به عنوان یکی شه‌پدران تثبیت شد اما بعدها او مرتبه خود را از دست داد تا مقام ابراهیم بالاتر رود.<ref name="EoC1-Isaac"/> در آغازآغاز، ارتباطی میان داستان‌های سه شه‌پدر وجود نداشتهنداشت و اینانبعداً آنها را با هدف ایجاد خانواده‌ای که از سوی خدا به آنان برکت داده می‌شود، مرتبط کرده‌اند. ابراهیمیابراهیم احتمالاً خدایی اجدادی بوده که در [[الخلیل|حبرون]] یا [[غار مخپلا]] پرستیده می‌شده و ارتباطی میان او و شهرهایی چون [[شکیم]] و [[بث‌ئیل]] وجود نداشته‌است؛ ابراهیم تنها زمانی با این شهرها پیوند خورد که در منابع روایی به پدر اسحاق تبدیل شد.<ref dir="ltr">Dijkstra, Meindert, ''Dictionary of Deities and Demons in the Bible'', "Abraham", p. 3–5.</ref><ref dir="ltr">Whybray, R. N. , ''The Pentateuch'', "Genesis", p. 66–67.</ref>
 
نشانه‌هایی وجود دارد که خدای شه‌پدران، با یهوه یکی نیست: او در این روایات «خدای ابراهیم و اسحاق و یعقوب» یا «خدای پدرم/خدای پدرت/خدای پدرش» نامیده شده‌است. تورات نیز به تمایز خدای [[موسی]] و عهد قبل از آن اشاره کرده‌است. در نظر جرج رمزی، این عبارات به خدای قبیله‌ای اشاره دارد که به همراه قبیله سفر می‌کرد.<ref name=ToolAutoGenRef6/> مجسمه‌های زیادی از بزها (به عنوان نشانه باروری) و ایزدبانوان برهنه از جنوب کنعان در میانه‌های [[عصر برنز]] یافت شده‌است؛ اهمیت زیادی باروری در هنر این دوره یادآور نگرانی ابراهیم و اسحاق و همسرانشان برای فرزنددارشدن است.<ref>Hees, Richard S. , ''Israelite Religions: An Archaeological and Biblical Survey'', "Iconography and Bronze Age Religion in Southern Canaan".</ref> ماجرای ذبح اسحاق می‌تواند نشانه کنار گذاشته‌شدن و رد کردن سنت قربانی‌کردن فرزند از سوی اسرائیلیان باشد.<ref dir="ltr">Browning, W.R.F. , ''A Dictionary of the Bible'', "Isaac".</ref>
 
بر خلاف [[سه شه‌پدر|دو شه‌پدر]] دیگر (ابراهیم و یعقوب)، روایت سفر پیدایش دربارهٔ اسحاقحاوی اطلاعات زیادی دردربارهٔ اسحاق برنداردنیست. داستان تولد، کودکی و قربانی شدن اسحاق در واقع بخشی از داستان ابراهیم است و اسحاق شخصیت اول این روایات نیست. بعد از مرگ ابراهیم، اسحاق فقط در باب ۲۶ حضوری پر رنگ دارد و عمل قابل توجه دیگری از او سر نمی‌زند. در ادامه داستان او پیر شده‌است و قربانی نیرنگ ربه‌کا و یعقوب واقع می‌شود. به‌طور کلی می‌توان گفت با پایان حضور ابراهیم در داستان، داستان یعقوب آغاز شده‌است و اسحاق باز هم شخصیت دوم روایت است. حتی باب ۲۶ نیز بازتابی از روایت زندگی ابراهیم است و همچنین شباهت بسیار به داستان پسران یعقوب دارد.<ref name=ToolAutoGenRef2/>
 
هر چند داستان خود را در اوایل یا اواسط [[هزاره دوم (پیش از میلاد)|هزاره دوم قبل از میلاد]] می‌نماید، اما اشاره به روبرویی با فلیسطی‌ها، ازدواج با آرامی‌ها و تأسیس شهر [[بئرشبع]] نشان می‌دهد که این روایات مربوط به اواخر هزاره دوم قبل از میلاد یا حتی بعد از آن هستند. برخی اتفاقات مربوط به ابراهیم، اسحاق و یعقوب به‌طور کلی اعمال افراد و وقایع دوره پادشاهی را بازتاب می‌دهند.<ref dir="ltr">Sarna, Nahum M. ; Sperling, David, ''Encyclopaedia Judaica'', "Isaac", p. 33.</ref> از آرامیان تا قبل از ۱۱۰۰ پیش از میلاد در کتیبه‌های بین‌النهرینی به‌طور رایج و مرسوم نام برده نشده‌است. فلیسطی‌ها نیز تا قبل از ۱۲۰۰ قبل از میلاد وارد کنعان نشدند. این تواریخ حتی از دوره [[موسی]] (با استناد به کتاب مقدس) نیز متاخرتر است.<ref dir="ltr">Ramsey, George W. , ''The Biblical World'', "Israel's Ancestors", p. 179.</ref> روایت کتاب از رابطه خونی میان بنی اسرائیل و آرامیان از دیدگاه مورخان جعلی و حاصل سنت روایی متاخر است. آرامیان حضوری حاشیه‌ای در داستان ندارند، بلکه همسران اسحاق و یعقوب آرامی‌تبار هستندآرامی‌تبارند و در نتیجه، قبایل اسرائیل از سمت مادر آرامی محسوب می‌شوند. مشخص نیست چرا و چگونه در زمانی که اسرائیل با آرامیان تخاصم و درگیری داشته، چنین امری وارد داستان شده‌است.<ref name=ToolAutoGenRef6/>
 
== دیدگاه‌های دینی ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/اسحاق»