شکست (امواج): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار |
جز ویکی‌سازی رباتیک (درخواست کاربر:Mortezarahimi3rd)(۷.۶) >انتشار موج، رنگین کمان، آب باران |
||
خط ۱:
[[پرونده:Refraction photo.png|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Refraction_photo.png|بندانگشتی|شکست پرتوی از نور در یک بلوک پلاستیکی.|241x241پیکسل]]
در فیزیک، '''شکست''' {{به انگلیسی|Refraction}}، تغییر در جهت یک [[موج]] عبور کننده از یک محیط به محیط دیگر یا یک محیط با تغییرات تدریجی است.<ref>{{cite web|url=https://www.britannica.com/science/refraction|title=Refraction|author=The Editors of Encyclopaedia Britannica|website=Encyclopaedia Britannica|access-date=2018-10-16}}</ref> '''شکست نور''' متداول‌ترین پدیده مشاهده شده در طبیعت است، اما امواج دیگر مانند [[امواج صوتی]]، [[موج دریا|امواج آب]] و [[موج‌های رادیویی|امواج رادیویی]] نیز شکست را تجربه می‌کنند. میزان شکست یک موج با تغییر سرعت موج و جهت اولیه [[انتشار موج]] نسبت به جهت تغییر سرعت تعیین می‌شود.
'''شکست نور''' یک پدیده [[نورشناسی]] است که در آن [[نور]] رسیده از یک منبع نورانی (مانند لامپ، خورشید و ستارگان) به خاطر تغییر سرعت در دو محیط با [[ضریب شکست]] متفاوت تغییر مسیر می‌دهد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=هیجان با نور و لیزر - شکست نور (اپتیک هندسی)|نشانی=https://www.sbu.ac.ir/Laserestan/SitePages/شکست%20نور%20(اپتیک%20هندسی).aspx|وبگاه=www.sbu.ac.ir|بازبینی=2019-04-12|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160402030947/http://sbu.ac.ir/Laserestan/SitePages/شکست%20نور%20(اپتیک%20هندسی).aspx|archivedate=۲ آوریل ۲۰۱۶|dead-url=yes}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=شکست نور|نشانی=http://article.tebyan.net/269968/شکست-نور|وبگاه=موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان|بازبینی=2019-04-12|کد زبان=fa|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=|تاریخ=}}</ref> هنگامی که شخص به این نور نگاه می‌کند گویی که نور دچار شکست شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=علت شکست نور|نشانی=http://article.tebyan.net/174354/علت-شکست-نور|وبگاه=موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان|بازبینی=2019-04-12|کد زبان=Persian|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=|تاریخ=}}</ref> برای نور، شکست از [[قانون اسنل]] پیروی می‌کند، که می‌گوید: برای یک جفت محیط معین، نسبت سینوس‌های [[زاویه تابش]] ''θ<sub>1</sub>'' و [[قانون اسنل|زاویه شکست]] ''θ<sub>2</sub>'' برابر با نسبت [[سرعت فاز]] (''v''<sub>1</sub> / ''v''<sub>2</sub>) در دو محیط، یا معادل آن، با شاخص‌های شکست (''n''<sub>2</sub> / ''n''<sub>1</sub>) دو محیط است.<ref>{{Cite book|title=[[Principles of Optics]]|last=Born and Wolf|publisher=Pergamon Press INC.|year=1959|location=New York, NY|pages=37}}</ref>
خط ۸:
== کاربردها ==
[[پرونده:Refraction animation.gif|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Refraction_animation.gif|بندانگشتی|هرگاه موجی به محیطی رقیقتر وارد می‌شود [[جبهه موج]] فشرده می‌شود. اگر موج تغییر جهت دهد جبهه موج در یک مسیر پیوسته می‌ماند.|238x238پیکسل]]
با استفاده از پدیده شکست نور می‌توان [[نور خورشید (نور سفید)|نور سفید]] یا نورهای مخلوط از چندین [[طول موج]] را به امواج تشکیل دهنده آن تجزیه نمود. اساس این پدیده متفاوت بودن سرعت نور در محیط‌های شفاف بر حسب طول موج نور است، به این ترتیب که هرچه طول موج بیشتر باشد سرعت نور در آن محیط نیز بیشتر خواهد بود<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=هیجان با نور و لیزر - آیا نور خمیده هم می‌شود؟ (بررسی شکست نور و تغییر مسیر آن در مایع با غلظت متغیر)|نشانی=https://www.sbu.ac.ir/Laserestan/SitePages/آیا%20نور%20خمیده%20هم%20می%20شود؟%20(بررسی%20شکست%20نور%20و%20تغییر%20مسیر%20آن%20در%20مایع%20با%20غلظت%20متغیر).aspx|وبگاه=www.sbu.ac.ir|بازبینی=2019-04-12|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190323032806/http://www.sbu.ac.ir/Laserestan/SitePages/آیا%20نور%20خمیده%20هم%20می%20شود؟%20(بررسی%20شکست%20نور%20و%20تغییر%20مسیر%20آن%20در%20مایع%20با%20غلظت%20متغیر).aspx|archivedate=۲۳ مارس ۲۰۱۹|dead-url=yes}}</ref>؛ بنابراین نورهای مختلف با طول موج‌های مختلف مسیرهای متفاوتی را طی کرده و دچار شکست‌های متفاوتی می‌شوند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شکست نور|نشانی=http://danesh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=شکست+نور&SSOReturnPage=Check&Rand=0|وبگاه=danesh.roshd.ir|بازبینی=2019-04-12|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=}}</ref> نتیجه این عمل جدا شدن امواج با طول موج‌های متفاوت از یکدیگر خواهد بود. این پدیده را می‌توان به‌طور طبیعی در [[رنگین‌کمان|رنگین کمان]] مشاهده کرد. قطرات [[آب باران]] [[نور خورشید]] را به طول موج‌های مختلف تجزیه می‌کنند و [[رنگین کمان]] در آسمان مشاهده می‌شود.
== شکست نور ==
| |||