آیه مودت: تفاوت میان نسخه‌ها

۲)دسته دوم مفسرانی که اعتقاد به [[سوره مدنی|مدنی]] بودن آیه دارند، آن را خطاب به انصار مدینه می‌دانند و استناد به روایات [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] کرده‌اند. از ابن‌عباس دو روایت مختلف نقل شده: ۱ـ طبری، [[ابن عطیه اندلسی]] و قرطبی در یک روایت از ابن‌عباس آورده‌اند: انصار نسبت به [[مهاجرین]] فخر فروشی کردند. زمانی که این خبر به محمد رسید، در مجلس آنان حاضر شده و گفت: ای گروه انصار آیا ذلیل نبودید و خداوند به وسیله من به شما عزت نداد؟ پاسخ دادند: آری، بار دیگر گفت: آیا گمراه نبودید و خداوند به وسیله من شما را هدایت نکرد؟ پاسخ دادند آری؛ سپس گفت:چرا می‌گویید که قومش او را بیرون کردند و ما به او پناه دادیم یا او را تکذیب کردند و ما او را تصدیق نمودیم یا او را خوار کردند و ما او را یاری کردیم؟ در این لحظه انصار گفتند: اموالمان و آنچه در اختیار داریم برای خدا و رسولش باشد. این آیه در پاسخ آنها نازل شد.<ref name=":2">{{Cite journal|last=طیب‌حسینی|first=سید محمود|last2=مقدمی|first2=سپیده|date=2018-02-20|title=بررسی تطبیقی آیهٔ مودت از منظر شیعه و اهل سنت *|url=http://pg-h.journals.miu.ac.ir/article_2343.html|journal=مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث|language=en-US|volume=96|issue=9|pages=63–84}}</ref>

 

 

== دیدگاه تفسیری اهل سنت ==

 

در خصوص معنای قربی و مودت آنها از مفسران اهل سنت اقوال مختلفی عنوان شده‌است. اکثر مفسران قربی را خویشاوند و مودت قربی را حفظ رابطه خویشاوندی با ایشان می‌دانند. ۱ـ طبری معتقد است که قریش مخاطب آیه هستند و بعد با بیان نظرات دیگر مفسران صحیحترین دیدگاهی که با ظاهر آیه متناسب است، برمی‌گزیند و می‌گوید مودت فی القربی یعنی رعایت روابط خویشاوندی. چرا که داخل شدن «فی» بر سر القربی بهترین دلیل بر این مطلب است. اما اگر بخواهیم قربی را به معنای اهل بیت یا وسیله تقرب بدانیم داخل شدن «فی» مطلوب نخواهد بود. به عقیده او اگر به معنای اهل بیت باشد باید به صورت ترکیب اضافی «الّا المودة القربی» می‌آمد و اگر مراد وسیله تقرب باشد در این صورت باید «الّا مودة بالقربی» یا «الّا ذا القربی» باشد. ۲ـ زمخشری نیز مانند طبری خطاب آیه را به قریش دانسته و مصداق قربی را نزدیکان محمد بیان کرده و برای سخن خود این دلیل را گفته که عرب برای مودت ظرف قائل است و متعلق فی القربی کلمه مودت نیست؛ بلکه متعلق به محذوف است که تقدیر آن «الّا المودة الثابتة فی القربی» است. (منظور مودتی که در قربی ثابت می‌باشد) ۳ـ فخر رازی هر سه معنای خویشاوندی، خویشاوند و وسیله تقرب را ذکر کرده‌است. او با آوردن روایاتی از محمد و اقامه دلایل عقلی در ابتدا آل پیامبر را منحصر در اهل بیت می‌داند ولی بعد با نقل روایات دیگری قربی را شامل آل و صحابه می‌شمرد. او درتعریف آل چنین می‌گوید آل محمد کسانی اند که امرشان را به سوی او برمی‌گردانند؛ بنابراین هر کس امورش و رابطه اش با محمد شدید تر و کاملتر است، مصداق آل می‌شود. ۴ـ به نظر ابن کثیر خطاب آیه مشرکان مکه و قربی هم به معنای خویشاوندی است. ۵ ـ آلوسی (مفسر معاصر اهل سنت) می‌گوید که خطاب در آیه یا به قریش است یا به انصار. اگر خطاب به قریش باشد پس اجر رسالت مودت قریش نسبت به محمد و خویشاوند او از قریش است. اگر خطاب به انصار باشد معنای آیه اینطور است اگر حق نبوت نمی‌شناسید، به خاطر حق خویشاوندی مرا دوست داشته باشید. او در پایان نتیجه می‌گیرد که خطاب به قریش با توجه به ظاهر آیه صحیحتر و درست‌تر است.<ref name=":2"/>

دانشمندان [[شیعه]] معتقدند که مراد از «القربی» اهل بیت که مصداق‌های بارز آن [[علی بن ابی طالب|علی]]، [[فاطمه]]، [[حسن]] و [[حسین]] و نُه امام پس از حسین هستند که از فرزندان آنها می‌باشند.<ref>طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۱۵۸؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۴۸</ref>

 

 

== روایات ==