دودمان هابسبورگ نام شان را از دژ نیاکان شان برگرفته اند، دژی که در دهه ۱۰۲۰ پایه گذاشته شده و امروز نزدیک مرز با[[سوییس]] و [[آلمان]] جای دارد. آنان در [[آلزاس]] زمین‌های پهناوری را میان [[بازل]] و [[استراسبورگ]] در دست داشتند. [[اتوی دوم هابزبورگ|اتوی دوم]]، نخستین کسی بود که نام دژ را بر عنوانش افزود و خود را [[کنت هابسبورگ]] نامید. در اکتبر ۱۲۷۳، [[رودلف نخست هابزبورگ|رودلف نخست]] در هم‌آوردی با [[اتکار بوهمن|اُتُکار]] از [[بوهم]]، به پادشاهی [[امپراتوری مقدس روم]] برگزیده شد. این شاه‌گزینش این دو را در برابر هم قرار داد. در ۱۲۸۶، رودلف کانون قدرت دودمان را از دژ هابسبورگ به اتریش برد و دو سال بعد اُتُکار را در [[نبرد مارخفلد]]، نزدیک [[وین]] شکست داد.
