انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
تمیزکاری جدول |
ساماندهی ترتیب برچسب‌ها: برگردانده‌شده حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار ویرایشگر دیداری |
||
خط ۷۱:
۵۹۲ داوطلب برای حضور در این انتخابات به عنوان نامزد ثبت نام کردند که شورای نگهبان صلاحیت هفت نفر را برای نامزدی در انتخابات سیزدهم ریاست‌جمهوری تأیید کرد: [[محسن رضایی]]، [[سید ابراهیم رئیسی]]، [[سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی]]، [[عبدالناصر همتی]]، [[محسن مهرعلیزاده]]، [[علیرضا زاکانی]] و [[سعید جلیلی]]. جلیلی و زاکانی به نفع رئیسی و مهرعلیزاده به نفع همتی کناره‌گیری کردند. پیش از انتخابات، بسیاری از نظرسنجی‌ها حاکی از آن بود که [[سید ابراهیم رئیسی|ابراهیم رئیسی]] با کسب اکثریت آراء پیروز انتخابات خواهد شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran Official Poll Shows Lower Turnout After Elimination Of Key Candidates|نشانی=https://iranintl.com/en/iran/iran-official-poll-shows-lower-turnout-after-elimination-key-candidates|وبگاه=Iran International|تاریخ=2021-05-28|بازبینی=2021-06-08|کد زبان=en}}</ref>
مشارکت مردم در این انتخابات ۴۸٪ و رای‌های باطله ۱۳٪ بود که پایین‌ترین میزان مشارکت و بالاترین میزان رای‌های باطله در تاریخ انتخابات‌های ریاست‌جمهوری ایران بوده‌است.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=آمارهای ۱۳ دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران|نشانی=https://www.bbc.com/persian/institutional-57530746|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-06-19|زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=اندر حکایت ۱۳ درصد آرای باطله|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/789970|وبگاه=fa|تاریخ=۳۰ خرداد ۱۴۰۰|بازبینی=2021-06-20|کد زبان=fa|نام=عصر|نام خانوادگی=ایران}}</ref>▼
تحلیلگران برای کاهش مشارکت عواملی برشمرده‌اند همچون: [[بحران اقتصادی ایران ۱۴۰۰-۱۳۹۷|بحران اقتصادی]]، ناامیدی معترضان از پیگیری مطالبات‌شان در چارچوب جمهوری اسلامی، [[فساد در ایران|فساد گستردهٔ مالی و اداری]]، [[زندانیان سیاسی]]، [[اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران|اعتراضات سراسری دی ۱۳۹۶]] و [[اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران|آبان ۱۳۹۸]]، [[تحریم‌های آمریکا علیه ایران|تحریم‌های آمریکا]]، نبود [[آزادی سیاسی|آزادی‌های سیاسی]] همچون [[آزادی بیان]] و [[نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران|نقض حقوق بشر]]، عدم شفافیت امور و پنهان‌کاری‌های گسترده از جمله در ماجرای شلیک به [[پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین|هواپیمای اوکراینی]]، عدم [[مشروعیت|مقبولیت و مشروعیت]] گفتار حکومت، اصلاح‌ناپذیری ساختار سیاسی و [[انتخابات نمایشی]] و غیرآزاد، تداوم محدودیت‌های شدید سیاسی، اجتماعی و مذهبی، ناامیدی و بی‌اعتمادی مردم به هر دو جناح حاکمیت و رد صلاحیت گسترده و حذف چهره‌های مهم و شاخص توسط شورای نگهبان.<ref name=":3">{{یادکرد خبر|عنوان=اصلاح‌طلبان درانتخابات ۱۴۰۰؛ محمد خاتمی هم ناامید از 'تکرار' ؟|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-features-54204853|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2020-09-27|زبان=fa|archive-date=20 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200920012035/https://www.bbc.com/persian/iran-features-54204853}}</ref><ref name=":8">{{یادکرد وب|عنوان=انتخابات و «دولت بی‌مصرف» حسن روحانی|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/failure-of-rouhani-cabinet-impacts-of-next-election-in-Iran/31155579.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-03-18|کد زبان=fa|archive-date=18 مارس 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210318032657/https://www.radiofarda.com/a/failure-of-rouhani-cabinet-impacts-of-next-election-in-Iran/31155579.html}}</ref><ref name=":13">{{یادکرد خبر|تاریخ=۲۴ مهر ۱۳۹۷|عنوان=صادقی: اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ شاید از علی لاریجانی حمایت کنند|ناشر=رادیو فردا|doi=|تاریخ بازدید=۱۸ شهریور ۱۳۹۹|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-mp-sadeghi-says-reformists-might-support-larijani-2020-election/29546998.html|archive-date=23 اکتبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023002547/https://www.radiofarda.com/a/iran-mp-sadeghi-says-reformists-might-support-larijani-2020-election/29546998.html}}</ref><ref name=":4">{{یادکرد خبر|تاریخ=۱۲ اسفند ۱۳۹۸|عنوان=زنگ خطر برای ۱۴۰۰/ نتایج غیرمنتظره از آمار مشارکت در انتخابات|ناشر=|doi=|تاریخ بازدید=۱۶ شهریور ۱۳۹۹|نشانی=https://www.rouydad24.com/fa/news/206195/|archive-date=28 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090650/https://www.rouydad24.com/fa/news/206195/زنگ-خطر-برای-۱۴۰۰-نتایج-غیر-منتظره-از-آمار-مشارکت-در-انتخابات}}</ref><ref name=":5">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۴ نوامبر ۲۰۱۹|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-50536570|عنوان=اعتراض‌ها در ایران؛ 'پایان اخلاقی اصلاح‌طلبان'|بازبینی=21 اکتبر 2020|archive-date=27 اکتبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201027161220/https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-50536570}}</ref><ref name=":122">{{یادکرد وب|عنوان="اعتراض مردم ایران ادامه دارد و باید به گوش مردم دنیا برسد" {{!}} DW {{!}} 29.11.2019|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/اعتراض-مردم-ایران-ادامه-دارد-و-باید-به-گوش-مردم-دنیا-برسد/a-51469137|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2019-12-05|کد زبان=fa-IR|نام=علی|نام خانوادگی=فتح‌الله‌نژاد|archive-date=24 اکتبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201024091122/https://www.dw.com/fa-ir/اعتراض-مردم-ایران-ادامه-دارد-و-باید-به-گوش-مردم-دنیا-برسد/a-51469137}}</ref><ref name=":6">{{یادکرد خبر|تاریخ=۷ ژوئیه ۲۰۱۸|عنوان=شخص رهبر و مقام رهبری؛ علت ناکارآمدی و دلیل ناکامی|ناشر=دویچه وله فارسی|doi=|تاریخ بازدید=۱۰ اکتبر ۲۰۲۰|نشانی=https://p.dw.com/p/30xro|نام خانوادگی۱=یوسفی اشکوری|نام۱=حسن|archive-date=28 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090628/https://www.dw.com/fa-ir/opinion/a-44559140}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=اصلاح‌طلبان از نظر خودشان هم تمام شده‌اند|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/128876/سیاسی-و-اجتماعی/اصلاح‌طلبان-از-نظر-خودشان-هم-تمام-شده‌اند|وبگاه=ایندیپندنت فارسی|تاریخ=2021-03-08|بازبینی=2021-03-08|کد زبان=fa|archive-date=12 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210512162013/https://www.independentpersian.com/node/128876/سیاسی-و-اجتماعی/اصلاح‌طلبان-از-نظر-خودشان-هم-تمام-شده‌اند}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=چند درصد قدرت کشور در اختیار رئیس‌جمهور است؟ / پاسخ یک نماینده پیشین مجلس|نشانی=https://www.jamaran.news/بخش-بازنشر-59/1483021-چند-درصد-قدرت-کشور-در-اختیار-رییس-جمهور-است-پاسخ-یک-نماینده-پیشین-مجلس|وبگاه=پایگاه خبری جماران|بازبینی=2021-03-24|کد زبان=fa|archive-date=25 آوریل 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210425083730/https://www.jamaran.news/بخش-بازنشر-59/1483021-چند-درصد-قدرت-کشور-در-اختیار-رییس-جمهور-است-پاسخ-یک-نماینده-پیشین-مجلس}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=انتخابات ۱۴۰۰ - هشدار مقامات ارشد جمهوری اسلامی نسبت به پیامدهای ردصلاحیت‌ها و کاهش مشارکت مردم {{!}} صدای آمریکا فارسی|نشانی=https://ir.voanews.com/latestnews/iran-election-boycott|وبگاه=ir.voanews.com|بازبینی=2021-06-19|کد زبان=fa}}</ref>▼
== سامانه انتخاباتی ==
سطر ۹۹ ⟵ ۹۵:
== مشارکت عمومی ==
▲مشارکت مردم در این انتخابات ۴۸٪ و رای‌های باطله ۱۳٪ بود که پایین‌ترین میزان مشارکت و بالاترین میزان رای‌های باطله در تاریخ انتخابات‌های ریاست‌جمهوری ایران بوده‌است.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=آمارهای ۱۳ دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران|نشانی=https://www.bbc.com/persian/institutional-57530746|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-06-19|زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=اندر حکایت ۱۳ درصد آرای باطله|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/789970|وبگاه=fa|تاریخ=۳۰ خرداد ۱۴۰۰|بازبینی=2021-06-20|کد زبان=fa|نام=عصر|نام خانوادگی=ایران}}</ref>
▲تحلیلگران برای کاهش مشارکت عواملی برشمرده‌اند همچون: [[بحران اقتصادی ایران ۱۴۰۰-۱۳۹۷|بحران اقتصادی]]، ناامیدی معترضان از پیگیری مطالبات‌شان در چارچوب جمهوری اسلامی، [[فساد در ایران|فساد گستردهٔ مالی و اداری]]، [[زندانیان سیاسی]]، [[اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران|اعتراضات سراسری دی ۱۳۹۶]] و [[اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران|آبان ۱۳۹۸]]، [[تحریم‌های آمریکا علیه ایران|تحریم‌های آمریکا]]، نبود [[آزادی سیاسی|آزادی‌های سیاسی]] همچون [[آزادی بیان]] و [[نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران|نقض حقوق بشر]]، عدم شفافیت امور و پنهان‌کاری‌های گسترده از جمله در ماجرای شلیک به [[پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین|هواپیمای اوکراینی]]، عدم [[مشروعیت|مقبولیت و مشروعیت]] گفتار حکومت، اصلاح‌ناپذیری ساختار سیاسی و [[انتخابات نمایشی]] و غیرآزاد، تداوم محدودیت‌های شدید سیاسی، اجتماعی و مذهبی، ناامیدی و بی‌اعتمادی مردم به هر دو جناح حاکمیت و رد صلاحیت گسترده و حذف چهره‌های مهم و شاخص توسط شورای نگهبان.<ref name=":3">{{یادکرد خبر|عنوان=اصلاح‌طلبان درانتخابات ۱۴۰۰؛ محمد خاتمی هم ناامید از 'تکرار' ؟|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-features-54204853|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2020-09-27|زبان=fa|archive-date=20 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200920012035/https://www.bbc.com/persian/iran-features-54204853}}</ref><ref name=":8">{{یادکرد وب|عنوان=انتخابات و «دولت بی‌مصرف» حسن روحانی|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/failure-of-rouhani-cabinet-impacts-of-next-election-in-Iran/31155579.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-03-18|کد زبان=fa|archive-date=18 مارس 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210318032657/https://www.radiofarda.com/a/failure-of-rouhani-cabinet-impacts-of-next-election-in-Iran/31155579.html}}</ref><ref name=":13">{{یادکرد خبر|تاریخ=۲۴ مهر ۱۳۹۷|عنوان=صادقی: اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ شاید از علی لاریجانی حمایت کنند|ناشر=رادیو فردا|doi=|تاریخ بازدید=۱۸ شهریور ۱۳۹۹|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-mp-sadeghi-says-reformists-might-support-larijani-2020-election/29546998.html|archive-date=23 اکتبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023002547/https://www.radiofarda.com/a/iran-mp-sadeghi-says-reformists-might-support-larijani-2020-election/29546998.html}}</ref><ref name=":4">{{یادکرد خبر|تاریخ=۱۲ اسفند ۱۳۹۸|عنوان=زنگ خطر برای ۱۴۰۰/ نتایج غیرمنتظره از آمار مشارکت در انتخابات|ناشر=|doi=|تاریخ بازدید=۱۶ شهریور ۱۳۹۹|نشانی=https://www.rouydad24.com/fa/news/206195/|archive-date=28 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090650/https://www.rouydad24.com/fa/news/206195/زنگ-خطر-برای-۱۴۰۰-نتایج-غیر-منتظره-از-آمار-مشارکت-در-انتخابات}}</ref><ref name=":5">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۴ نوامبر ۲۰۱۹|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-50536570|عنوان=اعتراض‌ها در ایران؛ 'پایان اخلاقی اصلاح‌طلبان'|بازبینی=21 اکتبر 2020|archive-date=27 اکتبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201027161220/https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-50536570}}</ref><ref name=":122">{{یادکرد وب|عنوان="اعتراض مردم ایران ادامه دارد و باید به گوش مردم دنیا برسد" {{!}} DW {{!}} 29.11.2019|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/اعتراض-مردم-ایران-ادامه-دارد-و-باید-به-گوش-مردم-دنیا-برسد/a-51469137|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2019-12-05|کد زبان=fa-IR|نام=علی|نام خانوادگی=فتح‌الله‌نژاد|archive-date=24 اکتبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201024091122/https://www.dw.com/fa-ir/اعتراض-مردم-ایران-ادامه-دارد-و-باید-به-گوش-مردم-دنیا-برسد/a-51469137}}</ref><ref name=":6">{{یادکرد خبر|تاریخ=۷ ژوئیه ۲۰۱۸|عنوان=شخص رهبر و مقام رهبری؛ علت ناکارآمدی و دلیل ناکامی|ناشر=دویچه وله فارسی|doi=|تاریخ بازدید=۱۰ اکتبر ۲۰۲۰|نشانی=https://p.dw.com/p/30xro|نام خانوادگی۱=یوسفی اشکوری|نام۱=حسن|archive-date=28 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090628/https://www.dw.com/fa-ir/opinion/a-44559140}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=اصلاح‌طلبان از نظر خودشان هم تمام شده‌اند|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/128876/سیاسی-و-اجتماعی/اصلاح‌طلبان-از-نظر-خودشان-هم-تمام-شده‌اند|وبگاه=ایندیپندنت فارسی|تاریخ=2021-03-08|بازبینی=2021-03-08|کد زبان=fa|archive-date=12 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210512162013/https://www.independentpersian.com/node/128876/سیاسی-و-اجتماعی/اصلاح‌طلبان-از-نظر-خودشان-هم-تمام-شده‌اند}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=چند درصد قدرت کشور در اختیار رئیس‌جمهور است؟ / پاسخ یک نماینده پیشین مجلس|نشانی=https://www.jamaran.news/بخش-بازنشر-59/1483021-چند-درصد-قدرت-کشور-در-اختیار-رییس-جمهور-است-پاسخ-یک-نماینده-پیشین-مجلس|وبگاه=پایگاه خبری جماران|بازبینی=2021-03-24|کد زبان=fa|archive-date=25 آوریل 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210425083730/https://www.jamaran.news/بخش-بازنشر-59/1483021-چند-درصد-قدرت-کشور-در-اختیار-رییس-جمهور-است-پاسخ-یک-نماینده-پیشین-مجلس}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=انتخابات ۱۴۰۰ - هشدار مقامات ارشد جمهوری اسلامی نسبت به پیامدهای ردصلاحیت‌ها و کاهش مشارکت مردم {{!}} صدای آمریکا فارسی|نشانی=https://ir.voanews.com/latestnews/iran-election-boycott|وبگاه=ir.voanews.com|بازبینی=2021-06-19|کد زبان=fa}}</ref>
نارضایتی‌ها از عملکرد نظام جمهوری اسلامی و جناح‌های آن به اندازه‌ای گسترده‌است که به گفتهٔ [[رادیو فردا]]، تأثیر آن بر میزان مشارکت مردم در انتخابات ۱۴۰۰، مقامات نظام را نگران کرده‌است؛<ref>{{یادکرد وب|عنوان=گشایش در حصر؛ مهدی کروبی «خواستار حضور پرشور» در انتخابات ۱۴۰۰ شد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f4-karoubi-ask-participate-presidential-election-1400/30817093.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2020-10-22|کد زبان=fa|archive-date=2 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200902220521/https://www.radiofarda.com/a/f4-karoubi-ask-participate-presidential-election-1400/30817093.html}}</ref> برخی از مسئولان جمهوری اسلامی از جمله [[عبدالرضا رحمانی فضلی|عبدالرضا رحمانی]]، [[حسام‌الدین آشنا]]، [[محمود صادقی]] و [[حسن غفوری‌فرد]] مشارکت ۲۰ درصدی در انتخابات ۱۴۰۰ را هم کافی دانسته‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=نگرانی وزیر کشور از میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/530238|وبگاه=رادیو زمانه|تاریخ=2020-08-25|بازبینی=2020-10-22|archive-date=3 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200903203834/https://www.radiozamaneh.com/530238}}</ref><ref name=":022">{{یادکرد خبر|تاریخ=۲۸ آگوست ۲۰۲۰|عنوان=مطهری: در ۱۴۰۰ یکی از خودشان را سر کار می‌آورند|ناشر=رادیو زمانه|doi=|تاریخ بازدید=۲۸ آگوست ۲۰۲۰|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/531379|archive-date=1 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200901180235/https://www.radiozamaneh.com/531379}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=۲۷ مرداد ۱۳۹۹|عنوان=اگر اوضاع بهتر نشود، در انتخابات ۱۴۰۰ شاهد پایین‌ترین میزان رأی ممکن خواهیم بود|ناشر=اعتماد آنلاین|doi=|تاریخ بازدید=۱۶ شهریور ۱۳۹۹|نشانی=https://etemadonline.com/content/426192/|archive-date=28 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090634/https://etemadonline.com/content/426192/اگر-اوضاع-بهتر-نشود-در-انتخابات-1400-شاهد-پایین-ترین-میزان-ر-ی-ممکن-خواهیم-بود}}</ref><ref name=":322">{{یادکرد خبر|تاریخ=۱۷ اکتبر ۲۰۲۰|عنوان=غفوری‌فرد: احتمال ریزش شرکت‌کنندگان در انتخابات سال ۱۴۰۰ وجود دارد|ناشر=رادیو زمانه|doi=|تاریخ بازدید=۱۷ اکتبر ۲۰۲۰|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/545798|archive-date=20 اکتبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201020062604/https://www.radiozamaneh.com/545798}}</ref> [[علی خامنه‌ای]] دو روز پیش از انتخابات در سخنرانی تلویزیونی خود، به تردید برخی از قشرهای ضعیف و محروم جامعه برای شرکت در انتخابات اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=48049|عنوان = سخنرانی تلویزیونی رهبر انقلاب در آستانه برگزاری انتخابات|ناشر = دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای|تاریخ بازدید = ۲۸ خرداد ۱۴۰۰|تاریخ = ۲۶ خرداد ۱۴۰۰}}</ref> [[حسن روحانی]] از عدم مشارکت مردم ابراز نگرانی کرد و گفت که اگر مشارکت حداکثری صورت نگیرد، «به معنای پایان تمام حرکت‌ها و انقلاب‌ها در کشور است» و «ضربه بسیار بزرگی» به [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] خواهد بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=روحانی: اگر مشارکت در انتخابات حداکثری نباشد ضربه بسیار بزرگی خواهد بود|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/31179559.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-03-31|کد زبان=fa|archive-date=31 مارس 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210331082315/https://www.radiofarda.com/a/31179559.html}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=رئیس‌جمهور ایران دربارهٔ بی‌اعتبار شدن مفهوم انتخابات و همه‌پرسی در کشور هشدار داد|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-56587761|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-03-31|زبان=fa|archive-date=31 مارس 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210331155725/https://www.bbc.com/persian/iran-56587761}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=خبرگزاری فارس - روحانی: عدم مشارکت حداکثری در انتخابات ضربه بزرگ به راه و روش ۱۲ فروردین ۵۸ است|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/14000111000148/روحانی--عدم-مشارکت-حداکثری-در-انتخابات-ضربه-بزرگ-به-راه-و-روش-2|وبگاه=خبرگزاری فارس|تاریخ=2021-03-31|بازبینی=2021-03-31|archive-date=28 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090651/https://www.farsnews.ir/news/14000111000148/روحانی--عدم-مشارکت-حداکثری-در-انتخابات-ضربه-بزرگ-به-راه-و-روش-2}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=روحانی: اگر روزی انتخابات از نظر مردم بیفتد، به معنای پایان انقلاب است|نشانی=https://www.isna.ir/news/1400011103994/روحانی-اگر-روزی-انتخابات-از-نظر-مردم-بیفتد-به-معنای-پایان-انقلاب|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2021-03-31|بازبینی=2021-03-31|کد زبان=fa|archive-date=28 آوریل 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210428045630/https://www.isna.ir/news/1400011103994/روحانی-اگر-روزی-انتخابات-از-نظر-مردم-بیفتد-به-معنای-پایان-انقلاب}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=روحانی: همه مردم باید احساس کنند نماینده ای در انتخابات ۱۴۰۰ دارند|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/1500085/روحانی-همه-مردم-باید-احساس-کنند-نماینده-ای-در-انتخابات-۱۴۰۰|وبگاه=خبرآنلاین|تاریخ=2021-03-31|بازبینی=2021-03-31|کد زبان=fa|archive-date=28 آوریل 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210428094354/https://www.khabaronline.ir/news/1500085/روحانی-همه-مردم-باید-احساس-کنند-نماینده-ای-در-انتخابات-۱۴۰۰}}</ref> [[عبدالرضا رحمانی فضلی]]، وزیر کشور، با اشاره به مشارکت پایین مردم در [[انتخابات مجلس یازدهم]] گفت: «یکی از دغدغه‌های ما میزان مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری است.»<ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=۴ شهریور ۱۳۹۹|عنوان=نگرانی وزیر کشور از میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰|ناشر=رادیو زمانه|doi=|تاریخ بازدید=۱۳ شهریور ۱۳۹۹|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/530238|archive-date=3 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200903203834/https://www.radiozamaneh.com/530238}}</ref> با این حال عباسعلی کدخدایی با پیش‌بینی مشارکت کم مردمی در انتخابات پیش‌رو اعلام کرد: «از نظر حقوقی و قانونی مشارکت پایین مشکل حقوقی ایجاد نخواهد کرد.»<ref>{{یادکرد وب|عنوان=انتخابات ۱۴۰۰؛ کدخدایی می‌گوید انتخابات با مشارکت پایین هم مشروعیت خواهد داشت|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-57171420|وبگاه=BBC News فارسی|تاریخ=2021-05-19|بازبینی=2021-05-26|کد زبان=fa|archive-date=19 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519155339/https://www.bbc.com/persian/iran-57171420}}</ref>
سطر ۱۰۶ ⟵ ۱۰۴:
ناتوانی کامل [[دولت روحانی]] در تحقق وعده‌های اقتصادی و اجتماعی او در زمان انتخابات، از دیگر دلایل ریزش مشارکت مردمی است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran presidential election: Reformists face an uphill battle|نشانی=http://www.middleeasteye.net/opinion/iran-presidential-election-reformists-face-uphill-battle|وبگاه=Middle East Eye|بازبینی=2020-10-22|کد زبان=en|archive-date=20 اکتبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201020163645/https://www.middleeasteye.net/opinion/iran-presidential-election-reformists-face-uphill-battle}}</ref><ref name=":82">{{یادکرد وب|عنوان=انتخابات و «دولت بی‌مصرف» حسن روحانی|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/failure-of-rouhani-cabinet-impacts-of-next-election-in-Iran/31155579.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-03-18|کد زبان=fa|archive-date=18 مارس 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210318032657/https://www.radiofarda.com/a/failure-of-rouhani-cabinet-impacts-of-next-election-in-Iran/31155579.html}}</ref> [[مجید محمدی]] با اشاره به رشد ۴٫۵ درصدی شکاف طبقاتی، [[بحران جهش نرخ ارز در ایران|۲۰ برابر شدن نرخ ارز خارجی]]، دو برابر شدن حاشیه‌نشینان شهری، افزایش بیکاران، تشدید [[فرار سرمایه]] و [[فرار مغزها از ایران|فرار مغزها]] از ایران، دوران دولت «تدبیر و امید» روحانی را «مرگ اصلاح‌طلبی» توصیف می‌کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مجید محمدی {{!}} دهه‌ای که از دست رفت؛ خوشحالیم که ونزوئلا نشده‌ایم|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/131291/دیدگاه/دهه‌ای-که-از-دست-رفت؛-خوشحالیم-که-ونزوئلا-نشده‌ایم|وبگاه=ایندیپندنت فارسی|تاریخ=2021-03-17|بازبینی=2021-03-18|کد زبان=fa|archive-date=14 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210514175844/https://www.independentpersian.com/node/131291/دیدگاه/دهه‌ای-که-از-دست-رفت؛-خوشحالیم-که-ونزوئلا-نشده‌ایم}}</ref> [[فریدون خاوند]] کارنامه اقتصادی حسن روحانی را «درخشان‌تر» از احمدی‌نژاد نمی‌داند و معتقد است که به‌جز [[برجام]] و پیامدهای اقتصادی آن، روحانی نتوانست ساختارهای پوسیده اقتصاد جمهوری اسلامی را دگرگون کند و گفتار او در [[دولت دوازدهم جمهوری اسلامی ایران|دوره دوم]] مانند احمدی‌نژاد [[پوپولیستی]] شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=سالی که گذشت، سال بد بود|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-1399-economy-through-economist-eyes/31163547.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-03-24|کد زبان=fa|archive-date=25 مارس 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210325021746/https://www.radiofarda.com/a/iran-1399-economy-through-economist-eyes/31163547.html}}</ref> [[علی افشاری]] بیان می‌کند که مواضع او پس از انتخابات تغییر کرد و «مدیریت ضعیف، نظارت‌گریز، کاهلانه، ازسر شکم‌سیری، آمرانه، غیر مشارکتی و قبیله‌گرایانه حسن روحانی و ابتنای آن به [[گفتار درمانی]] در کنار نگاه امنیتی و محافظه‌کاری یک فاجعه در ساماندهی [[قوه مجریه]] پدیدآورد» به‌طوری که «این میزان از وادادگی، رهاشدگی و شلختگی در سامان دولت بی‌سابقه بوده‌است».<ref>{{یادکرد وب|عنوان=چرا روحانی بدترین رئیس‌جمهور تاریخ جمهوری اسلامی است؟|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30895152.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-03-25|کد زبان=fa|archive-date=1 نوامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101045806/https://www.radiofarda.com/a/30895152.html}}</ref>
== تحریم انتخابات ==▼
{{اصلی|تحریم انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)}}▼
=== تحریم توسط افراد و احزاب مخالف ===▼
این انتخابات از سوی دامنه گسترده‌ای از افراد و احزاب مخالف [[نظام جمهوری اسلامی]] در داخل و خارج از ایران تحریم شده‌است. از تحریم‌کنندگان همیشگی و کلاسیک [[انتخابات ایران]] که نیروها و احزاب اپوزیسیون خارج از کشورِ [[سلطنت‌طلب]]، [[جمهوری‌خواهی|جمهوری‌خواه]] و در برخی موارد [[چپگرایی|چپ‌گرایان]] را شامل می‌شود، تا فعالان سیاسی و مدنی در داخل ایران و حتی گروهی از اصلاح‌طلبان که با [[عدم احراز صلاحیتها در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)|رد صلاحیت‌های شورای نگهبان]] مخالف بوده‌اند، همگی انتخابات را تحریم کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=صداهای تازه تحریم انتخابات در ایران؛ واکنش جمهوری اسلامی به فراخوان‌ها چیست؟|نشانی=https://per.euronews.com/2021/06/03/iran-election-boycott-government-reaction|وبگاه=euronews|تاریخ=2021-06-03|بازبینی=2021-06-18|کد زبان=fa|نام=مسعود|نام خانوادگی=سالاری}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=چه گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی انتخابات را تحریم کردند|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-features-57469397|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-06-18|زبان=fa}}</ref> [[رضا پهلوی]] در نشست مجازی کارزار «[[نه به جمهوری اسلامی]]» که با حضور نمایندگانی از احزاب و گرایش‌های مختلف برگزار شد، اظهار داشت: «جمهوری اسلامی شرکت در انتخابات را پیام مشروعیت خود می‌داند و این مهم است که جهانیان بدانند مردم با [[تحریم انتخابات]] به نظام پشت کرده‌اند.»<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تاکید مخالفان جمهوری اسلامی در داخل و خارج از ایران بر تحریم انتخابات|نشانی=https://iranintl.com/ايران/تاکید-مخالفان-جمهوری-اسلامی-در-داخل-و-خارج-از-ایران-بر-تحریم-انتخابات|وبگاه=ایران اینترنشنال|تاریخ=2021-06-11|بازبینی=2021-06-18|کد زبان=fa}}</ref>▼
۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰، جمعی از تشکل‌ها و کنشگران سیاسی ایران با انتشار فراخوانی خواستار تحریم «فعال» و «هدفمند» انتخابات در راستای «تغییر موازنه قوای اجتماعی به نفع تغییرات بزرگ و ساختاری» در سیاست ایران و «مشروعیت‌زدایی از نظام» در [[ریاست جمهوری]] ۱۴۰۰ شدند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=کارزار «رای نمی‌دهم» با هدف تحریم «فعال و گسترده» انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ ایران راه‌اندازی شد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/31233498.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-06-18|کد زبان=fa}}</ref> بیش از ۵۱ درصد از واجدان شرایط در انتخابات شرکت نکردند.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=انتخابات ۱۴۰۰؛ میزان مشارکت ۴۸٫۸ درصد اعلام شد|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-57539695|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-06-19|زبان=fa}}</ref>▼
دوشنبه ۲۷ اردیبهشت، ۲۳۱ کنشگر مدنی و سیاسی از ۵۰ شهر و ۲۵ استان ایران نامه‌ای را منتشر کردند که در آن از [[مردم ایران]] خواسته‌است تا با «نمایشی خواندن انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ و تحریم آن از ادامه حکومت ضدمردمی جمهوری اسلامی جلوگیری کنند». آنان در تیتر نامه خود نوشته‌اند: «هم‌آوا برای بایکوت انتخابات خرداد ۱۴۰۰ و گذر خشونت‌پرهیز از جمهوری اسلامی به حکومت مردم، به‌وسیله مردم و برای مردم».<ref>{{یادکرد وب|عنوان=۲۳۱ فعال مدنی و سیاسی از مردم خواستند در تحریم انتخابات ریاست‌جمهوری «هم‌آوا» شوند|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-boycott-election-presidential-call/31259548.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-05-18|کد زبان=fa|archive-date=21 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210521103748/https://www.radiofarda.com/a/iran-boycott-election-presidential-call/31259548.html}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ده‌ها فعال سیاسی از ۵۰ شهر ایران خواستار تحریم انتخابات شدند؛ کوروش زعیم: نفعی برای مردم در رای‌دادن نیست {{!}} صدای آمریکا فارسی|نشانی=https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-iranian-presidential-election-koroush-zaeim|وبگاه=ir.voanews.com|بازبینی=2021-05-18|کد زبان=fa|archive-date=18 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210518164528/https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-iranian-presidential-election-koroush-zaeim}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=فراخوان ۲۳۱ کنشگر ایرانی برای «تحریم انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰» و «برکناری علی خامنه‌ای»|نشانی=https://www.rfi.fr/fa/ایران/20210518-فراخوان-۲۳۱-کنشگر-ایرانی-برای-تحریم-انتخابات-ریاست-جمهوری-۱۴۰۰-و-برکناری-علی-خامنه-ای|وبگاه=ار. اف. ای - RFI|تاریخ=2021-05-18|بازبینی=2021-05-18|کد زبان=fa|archive-date=19 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519175747/https://www.rfi.fr/fa/ایران/20210518-فراخوان-۲۳۱-کنشگر-ایرانی-برای-تحریم-انتخابات-ریاست-جمهوری-۱۴۰۰-و-برکناری-علی-خامنه-ای}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=کارزار "رأی بی رأی" و فراخوان کنشگران مدنی برای تحریم انتخابات {{!}} DW {{!}} 18.05.2021|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/کارزار-رأی-بی-رأی-و-فراخوان-کنشگران-مدنی-برای-تحریم-انتخابات/a-57564211|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2021-05-18|کد زبان=fa-IR|نام=Deutsche|نام خانوادگی=Welle (www.dw.com)|archive-date=26 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210526091016/https://www.dw.com/fa-ir/کارزار-رأی-بی-رأی-و-فراخوان-کنشگران-مدنی-برای-تحریم-انتخابات/a-57564211}}</ref>▼
=== تحریم توسط خانواده‌های زندانیان و کشته‌شدگان و قربانیان پرواز ===▼
پنج‌شنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ خانواده‌های برخی زندانیان اعدام‌شده و کشته‌شدگان [[اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران|اعتراض‌های آبان ۹۸]] و قربانیان [[پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین]] که توسط [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] سرنگون شد، بر تحریم انتخابات و نرفتن پای صندوق‌های رأی تأکید کردند و این تحریم را ناشی از نادیده‌گرفتن حق «اعتراض» و «دادخواهی» آن‌ها از سوی جمهوری اسلامی دانستند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=دفاع خانواده زندانیان اعدام‌شده و کشته‌شدگان آبان ۹۸ از تحریم انتخابات|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/holding-a-meeting-on-the-boycott-of-the-presidential-election-on-the-clubhouse-social-network/31266579.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa|archive-date=21 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210521152308/https://www.radiofarda.com/a/holding-a-meeting-on-the-boycott-of-the-presidential-election-on-the-clubhouse-social-network/31266579.html}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=تحریم انتخابات از سوی خانواده‌های دادخواه جان‌باختگان و اعدام‌شدگان چهار دهه گذشته در ایران {{!}} صدای آمریکا فارسی|نشانی=https://ir.voanews.com/top-stories/iran-election-boycott-human-right-violation-iran|وبگاه=ir.voanews.com|بازبینی=2021-05-22|کد زبان=fa|archive-date=22 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210522154832/https://ir.voanews.com/top-stories/iran-election-boycott-human-right-violation-iran}}</ref>▼
=== تحریم انتخابات از سوی کنشگران اصلاح طلب ===▼
گروهی از فعالان ایرانی از جمله [[پروانه سلحشوری]] و [[ابوالفضل قدیانی]] در بیانیه‌ای تحت عنوان «نه ملی به استبداد، ارتجاع و نقض حاکمیت ملی» ، انتخابات ریاست جمهوری را «مهندسی شده» خوانده‌اند و نوشتند: «ما نیز همصدا با مردم به تنگ آمده از استبداد، ارتجاع، بی عدالتی، فساد و دروغ، نه بزرگ را فریاد می‌زنیم.»<ref name="pvxqu">{{یادکرد وب|عنوان=بیانیه گروهی از فعالان ایرانی علیه انتخابات 'مهندسی شده'|وبگاه=BBC News فارسی|تاریخ=2021-06-16|پیوند=https://www.bbc.com/persian/iran-57492850|کد زبان=fa|تاریخ بازبینی=2021-06-16}}</ref>▼
[[میرحسین موسوی]] از [[حصر خانگی]] انتخابات ۱۴۰۰ را 'تحقیرآمیز' خواند و تلویحاً تحریم کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-57452239|عنوان=میرحسین موسوی از حصر خانگی انتخابات ۱۴۰۰ را 'تحقیرآمیز' خواند و تحریم کرد|ناشر=بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ بازدید=۷ تیر ۱۴۰۰|تاریخ=۲۲ خرداد ۱۴۰۰}}</ref>▼
[[فائزه هاشمی رفسنجانی]] نیز در این انتخابات شرکت نکرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/faezeh-hashemi-on-election/31202206.html|عنوان=فائزه هاشمی: در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ رای نمی‌دهم|ناشر=رادیو فردا|تاریخ بازدید=۷ تیر ۱۴۰۰|تاریخ=۲۵ فروردین ۱۴۰۰}}</ref>▼
=== تحریم انتخابات از سوی محمود احمدی‌نژاد ===▼
[[محمود احمدی‌نژاد]]، رئیس‌جمهوری پیشین ایران که توسط [[شورای نگهبان]] رد صلاحیت شد، روز چهارشنبه پنجم خرداد اعلام کرد که در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت نمی‌کند و از هیچ نامزدی هم حمایت نخواهد کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/ahmadinejad-sanction-election/31275246.html|عنوان=محمود احمدی‌نژاد انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ را تحریم کرد|ناشر=رادیو فردا|تاریخ بازدید=۱۸ خرداد ۱۴۰۰|تاریخ=۵ خرداد ۱۴۰۰}}</ref>▼
پس از انتخابات، حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی [[حزب موتلفه اسلامی]]، گفت که حدود دو میلیون و ۷۰۰ هزار رای از آرای باطله در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران]] به اسم محمود احمدی‌نژاد بوده است. این ادعا توسط [[روح الله]] جمعه‌ای مشاور وزیر کشور تکذیب شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/taraghi-white-vote-ahmadinejad/31332036.html |عنوان=ترقی: ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار رای از آرای باطله به اسم احمدی‌نژاد بود|ناشر=رادیو فردا|تاریخ بازدید=۹ تیر ۱۴۰۰|تاریخ=۸ تیر ۱۴۰۰}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://aftabnews.ir/fa/news/715820/واکنش-وزارت-کشور-به-ادعای-عضو-موتلفه-درباره-آراء-محمود-احمدی-نژاد-در-انتخابات-۱۴۰۰ |عنوان=واکنش وزارت کشور به ادعای عضو موتلفه درباره آراء محمود احمدی نژاد در انتخابات ۱۴۰۰|ناشر= آفتاب|تاریخ بازدید=۹ تیر ۱۴۰۰|تاریخ=۸ تیر ۱۴۰۰}}</ref>▼
== داوطلب‌ها ==
سطر ۱۳۶ ⟵ ۱۱۱:
{{صاحب‌منصبان سابق و فعلی نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)}}
=== تهدید فعالان رسانه‌ای ===▼
بر پایه‌گذارش شماری از خبرنگاران ایرانی و فعالان مدنی، [[قوه قضاییه ایران]] دربارهٔ اظهارنظرهای انتخاباتی به آن‌ها هشدار داده‌است. همچنین [[پلیس امنیت]]، [[پلیس فتا]] و [[اطلاعات سپاه]] نهادهای دیگری هستند که گفته شده در این زمینه هشدار داده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-57182016|عنوان = احضار و اخطار به خبرنگاران و فعالان ایرانی دربارهٔ اظهارنظرهای انتخاباتی|ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ = ۲۰ مه ۲۰۲۱|تاریخ بازدید = ۲۰ مه ۲۰۲۱|archive-date = 20 مه 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210520154210/https://www.bbc.com/persian/iran-57182016}}</ref>▼
[[سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سازمان اطلاعات سپاه پاسداران]] با شماری از فعالان رسانه‌ای تماس گرفته و از آن‌ها خواسته‌است که مطلبی در نقد [[ابراهیم رئیسی]] (که از اعضای «هیئت مرگ» در [[اعدام دسته‌جمعی زندانیان عقیدتی-سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷|اعدام‌های ۱۳۶۷]] بود) منتشر نکنند وگرنه برایشان مشکل‌ساز خواهد شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-election-rohani|عنوان= انتخابات ۱۴۰۰؛ برخی نهادهای زیرنظر قوه قضائیه، خبرنگاران را برای انتقاد احتمالی از ابراهیم رئیسی، تهدید کرده‌اند|ناشر= voanews|تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= 19 مه 2021|archive-url= https://web.archive.org/web/20210519215422/https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-election-rohani}}</ref> تهدیدها از روز ۲۵ اردیبهشت همان روز ثبت نام رئیسی برای کاندیداتوری در انتخابات شروع شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تهدید و ارعاب فعالان رسانه برای جلوگیری از انتقاد از رئیسی {{!}} DW {{!}} 20.05.2021|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/تهدید-و-ارعاب-فعالان-رسانه-برای-جلوگیری-از-انتقاد-از-رئیسی/a-57597526|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa-IR|نام=Deutsche|نام خانوادگی=Welle (www.dw.com)|archive-date=21 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210521154722/https://www.dw.com/fa-ir/تهدید-و-ارعاب-فعالان-رسانه-برای-جلوگیری-از-انتقاد-از-رئیسی/a-57597526}}</ref>▼
در روز جمعه ۷ خرداد ۱۴۰۰ [[حسین اشتری]] در جلسه ویژه مسئولان هیئت‌های مذهبی و مداحان، «هنجارشکنان انتخاباتی و کسانی که مردم را به عدم شرکت در انتخابات دعوت می‌کنند» را به برخورد پلیس و دستگاه قضائی تهدید کرد. روز چهارشنبه ۵ خرداد ۱۴۰۰ سخنگوی [[سپاه پاسداران]]، [[رمضان شریف]]، فعالان رسانه‌ها را هشدار داد و تهدید کرد که با گزارش مشکلات کشور «تیشه به ریشه نظام» نزنند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=فرمانده ناجا دعوتکنندگان به تحریم انتخابات را تهدید کرد {{!}} DW {{!}} 28.05.2021|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/فرمانده-ناجا-دعوتکنندگان-به-تحریم-انتخابات-را-تهدید-کرد/a-57709229|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2021-05-29|کد زبان=fa-IR|نام=Deutsche|نام خانوادگی=Welle (www.dw.com)}}</ref>▼
=== اعلام فهرست تأیید صلاحیت‌شدگان از سوی خبرگزاری فارس ===▼
[[خبرگزاری فارس]] سوم خردادماه با انتشار خبری، نام تأیید صلاحیت و ردصلاحیت‌شدگان انتخابات را منتشر کرد و گفت فهرست اسامی از سوی شورای نگهبان به وزارت کشور ارسال شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اسامی نهایی کاندیداهای ریاست جمهوری {{!}} خبرگزاری فارس|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/14000304000001/اسامی-نهایی-کاندیداهای-ریاست-جمهوری|وبگاه=www.farsnews.ir|بازبینی=2021-05-25|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525090623/https://www.farsnews.ir/news/14000304000001/اسامی-نهایی-کاندیداهای-ریاست-جمهوری}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=دست رد شورا به بانیان وضع موجود {{!}} خبرگزاری فارس|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/14000303001157/دست-رد-شورا-به-بانیان-وضع-موجود|وبگاه=www.farsnews.ir|بازبینی=2021-05-25|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525173128/https://www.farsnews.ir/news/14000303001157/دست-رد-شورا-به-بانیان-وضع-موجود}}</ref> روح‌الله جمعه‌ای، مشاور وزیر کشور این خبر را رد کرد و گفت هیچ نامه‌ای از سوی شورای نگهبان مبنی بر اعلام اسامی نامزدها به وزارت کشور ارسال نشده و گمانه‌زنی رسانه‌ها تأیید نمی‌شود.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=انتخابات ۱۴۰۰؛ پایان بررسی صلاحیت نامزدها همزمان با اخبار غیررسمی دربارهٔ لیست نهایی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-57236035|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-05-25|زبان=fa|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525074504/https://www.bbc.com/persian/iran-57236035}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=رد خبر ارسال اسامی نامزدهای تأیید صلاحیت شده از سوی شورای نگهبان به وزارت کشور|نشانی=https://www.isna.ir/news/1400030402634/رد-خبر-ارسال-اسامی-نامزدهای-تأیید-صلاحیت-شده-از-سوی-شورای-نگهبان|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2021-05-24|بازبینی=2021-05-25|کد زبان=fa|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525184648/https://www.isna.ir/news/1400030402634/رد-خبر-ارسال-اسامی-نامزدهای-تأیید-صلاحیت-شده-از-سوی-شورای-نگهبان}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=تا این لحظه نامه بررسی صلاحیتها از شورای نگهبان به وزارت کشور ارسال نشده‌است|نشانی=https://www.ilna.news/بخش-سیاسی-3/1081165-تا-این-لحظه-نامه-بررسی-صلاحیت-ها-از-شورای-نگهبان-به-وزارت-کشور-ارسال-نشده-است|وبگاه=خبرگزاری ایلنا|بازبینی=2021-05-25|کد زبان=fa|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525175108/https://www.ilna.news/بخش-سیاسی-3/1081165-تا-این-لحظه-نامه-بررسی-صلاحیت-ها-از-شورای-نگهبان-به-وزارت-کشور-ارسال-نشده-است}}</ref> عباسعلی کدخدایی صبح سه‌شنبه طی مصاحبه‌ای این گفته وزارت کشور را رد کرد و گفت دیروز اسامی به وزارت کشور ارسال شده‌است.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=فهرست نهایی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران، 'اعتراض' صادق لاریجانی به رد صلاحیتها|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-57237853|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-05-25|زبان=fa|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525095713/https://www.bbc.com/persian/iran-57237853}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=کدخدایی: اسامی نامزدهای احراز صلاحیت شده دیشب به وزارت کشور ارسال شد|نشانی=https://www.donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3767372-کدخدایی-اسامی-نامزد-های-احراز-صلاحیت-شده-دیشب-به-وزارت-کشور-ارسال-شد|وبگاه=روزنامه دنیای اقتصاد|بازبینی=2021-05-25|کد زبان=fa|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525111634/https://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3767372-کدخدایی-اسامی-نامزد-های-احراز-صلاحیت-شده-دیشب-به-وزارت-کشور-ارسال-شد}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=کدخدایی: اسامی نامزدهای احراز صلاحیت‌شده دیشب به وزارت کشور ارسال شد / دیروز دربارهٔ برخی داوطلبان ابهاماتی داشتیم که با دعوت از این افراد توضیحات آن‌ها را شنیدیم|نشانی=http://www.entekhab.ir/fa/news/619644|وبگاه=fa|تاریخ=۴ خرداد ۱۴۰۰|بازبینی=2021-05-25|کد زبان=fa|نام=پایگاه خبری تحلیلی انتخاب {{!}}|نام خانوادگی=Entekhab.ir|archive-date=۲۸ مه ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090634/https://www.entekhab.ir/fa/news/619644/کدخدایی-اسامی-نامزدهای-احراز-صلاحیت‌شده-دیشب-به-وزارت-کشور-ارسال-شد-دیروز-درباره-برخی-داوطلبان-ابهاماتی-داشتیم-که-با-دعوت-از-این-افراد-توضیحات-آن‌ها-را-شنیدیم}}</ref> دوباره جمعه‌ای دربارهٔ درز اطلاعات و منتشر شدن اسامی توسط خبرگزاری فارس گفت سخنگوی شورای نگهبان گفته اسامی روز سه‌شنبه به وزارت کشور ارسال می‌شود؛ به روشنی مشخص است نامه‌ای به وزارت کشور ارسال نشده بود که از وزارت کشور درز اطلاعاتی صورت گرفته باشد. همچنان نه شورای نگهبان و نه وزارت کشور مسئولیت درز اطلاعات زودهنگام منتشرشده از سوی خبرگزاری فارس را نپذیرفته‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مشاور وزیر کشور: افشای اطلاعات مربوط به تأیید صلاحیت‌شدگان از طرف وزرات کشور نبوده / دیشب نامه ای ارسال نشده بود که درز اطلاعاتی صورت گرفته باشد|نشانی=http://www.entekhab.ir/fa/news/619704|وبگاه=fa|تاریخ=۴ خرداد ۱۴۰۰|بازبینی=2021-05-25|کد زبان=fa|نام=پایگاه خبری تحلیلی انتخاب {{!}}|نام خانوادگی=Entekhab.ir|archive-date=۲۸ مه ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090635/https://www.entekhab.ir/fa/news/619704/مشاور-وزیر-کشور-افشای-اطلاعات-مربوط-به-تایید-صلاحیت‌شدگان-از-طرف-وزرات-کشور-نبوده-دیشب-نامه-ای-ارسال-نشده-بود-که-درز-اطلاعاتی-صورت-گرفته-باشد}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=اسامی نهایی کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام شد|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/149286/سیاسی-و-اجتماعی/اسامی-نهایی-کاندیداهای-انتخابات-ریاست‌جمهوری-اعلام-شد|وبگاه=ایندیپندنت فارسی|تاریخ=2021-05-25|بازبینی=2021-05-25|کد زبان=fa|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525175104/https://www.independentpersian.com/node/149286/سیاسی-و-اجتماعی/اسامی-نهایی-کاندیداهای-انتخابات-ریاست‌جمهوری-اعلام-شد}}</ref>▼
== تأیید صلاحیت‌شده‌ها ==
سطر ۲۷۳ ⟵ ۲۳۷:
=== محسن مهرعلیزاده ===
{{نوشتار اصلی|محسن مهرعلیزاده در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)}}مهرعلیزاده دومین نامزد اصلاح‌طلب این دوره است، وی در مناظره نخست خطاب به رئیسی با بیان «تنها شش کلاس سواد کلاسیک دارد» بسیار جنجالی شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=سوال عجیب از رئیسی در اولین مناظره|نشانی=https://www.donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3770297-سوال-عجیب-از-رئیسی-در-اولین-مناظره|وبگاه=روزنامه دنیای اقتصاد|بازبینی=2021-06-11|کد زبان=fa}}</ref> او در ۲۶ خرداد از شرکت در انتخابات انصراف داد.<ref name="انصراف۲" />
=== عبدالناصر همتی ===
سطر ۲۸۳ ⟵ ۲۴۷:
[[نیویورک تایمز]] از حضور مردم در انتخابات اخیر برغم مشکلات شدید اقتصادی و گلایه مندی‌ها اظهار تعجب کرده و نوشته جمهوری اسلامی باید با این همه فشار اقتصادی و تحریم و بحران بارها دچار فروپاشی می‌شد اما برخلاف همه چارچوب‌ها و اصول سیاسی و اجتماعی، جمهوری اسلامی قدرتمندتر شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.nytimes.com/2021/06/20/world/middleeast/iran-revolutionary-election.html|عنوان=Iran’s System Keeps Its Grip, Despite the Chaos (or Because of It)}}</ref>
===
سید علی خامنه‌ای همچون روال همیشگی در اولین ساعت رایگیری در حسینیه [[امام خمینی]] رای خود را به صندوق شماره ۱۱۰ ریخت.<ref>[https://www.alef.ir/news/4000330118.html داستان یک صندوق / ۱۱۰]</ref>
[[محمود صادقی]]، نماینده پیشین مجلس در توییتی پروژه تحریم انتخابات را شکست خورده تلقی کرده و نوشته‌است: «طبق گزارشی که از بعضی از استان‌ها دارم، برخلاف آنچه تصور می‌شد، مشارکت پایین نیست و پروژه تحریم انتخابات شکست خورده‌است. در این میان باید بیشتر همت کنیم تا رأی نامزدی که نماد اعتراض به وضع موجود است، از رأی نامزدی که از بانیان وضع موجود است بالاتر باشد.»<ref name=":0" />
[[مهدی کروبی]] ملقب به «شیخ اصلاحات» که همچنان در حبس خانگی است، از [[عبدالناصر همتی]] حمایت کرده، در خانه‌اش رای داد.<ref name=":0" />
[[سید محمد خاتمی|محمد خاتمی]] در حالی که چند نفر او را مشایعت می‌کردند، در حسینیه جماران رای داد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/انتخابات-۱۴۰۰-تمدید-رایگیری-تا-دو-بامداد/a-57947084|عنوان=انتخابات ۱۴۰۰؛ تمدید رایگیری تا دو بامداد}}</ref> او به روشنی در انتخابات ریاست جمهوری از کسی حمایت نکرد اما با اعضای لیست جمهور [[شورای شهر]] که همزمان با انتخابات ر یاست جمهوری برگزار می‌شد، دیدار کرد.
سطر ۵۸۸ ⟵ ۵۵۲:
|۲۰،۶۲۶
|-
|[[استان یزد|یزد]]{{نیازمند منبع|date=ژوئیه ۲۰۲۱}}
|۷۳۳٬۷۲۱
|۴۲۸،۷۳۹
سطر ۶۰۲ ⟵ ۵۶۶:
=== ممانعت کانادا از برگزاری انتخابات ===
براساس برآوردهای غیررسمی حدود سه و نیم میلیون نفر واجد شرایط برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری در خارج از کشور وجود داشت. سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ۱۳۳ نمایندگی ایران در خارج از کشور با ۲۳۴ شعبه اخذ رای برگزار شد. خطیب‌زاده سخنگوی [[وزارت خارجه ایران]] روز ۲۵ خرداد در [[نشست خبری]] خود اعلام کرد در سه کشور [[کانادا]]، [[سنگاپور]] و [[یمن]] امکان برگزاری انتخابات [[ریاست جمهوری ایران]] فراهم نشده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = https://www.isna.ir/news/1400032619653|عنوان = برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ۱۳۳ نمایندگی ایران در خارج از کشور برای ۳/۵ میلیون واجد شرایط|ناشر = خبرگزاری دانشجویان ایران|تاریخ بازدید = ۵ تیر ۱۴۰۰|تاریخ = ۲۷ خرداد ۱۴۰۰}}</ref> در ادامه سخنگوی ستاد انتخابات ایران اعلام کرد که با هماهنگی دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ایران در واشینگتن، در یکی از شهرهای مرزی آمریکا نزدیک به مرز کانادا امکان رایگیری از ایرانیان مقیم کانادا فراهم خواهد شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/153591/سیاسی-و-اجتماعی/کانادا-به-جمهوری-اسلامی-اجازه-برگزاری-انتخابات-در-آن-کشور-را-نداد|عنوان=کانادا اجازه برگزاری انتخاب در آن کشور را نداد}}</ref>
{{Tweet|name=[[ستاد حقوق بشر|ستاد حقوق بشر ایران]]|username=humanrights_ir|date=۱۸ ژوئن ۲۰۲۱|text=امروز ایرانیان مقیم [[انگلیس]]، [[استرالیا]] و [[نیوزیلند]] که برای حق تعیین سرنوشت خویش به محل برگزاری انتخابات رفتند، به رغم حضور پلیس مورد آزار و ضرب و شتم قرار گرفتند. این کشورها و [[کانادا]] که نیم میلیون ایرانی را از انتخابات محروم کرد، همگی از [[پادشاهی بریتانیا|دفتر «سلطنتی»]] خط می‌گیرند.{{سخ}}#نقضـسیستماتیک|ID=1301627760734019585|left=yes|reference=<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=واکنش ستاد حقوق بشر به ضرب و شتم رای‌دهندگان ایرانی خارج از کشور|پیوند=https://www.mehrnews.com/news/5238969|ناشر=خبرگزاری مهر}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=ستاد حقوق بشر ایران با انتشار پیامی در توییتر نسبت به آزار و ضرب و شتم هموطنان ایرانی در خارج از کشور واکنش نشان داد.|پیوند=https://www.mashreghnews.ir/news/1234181|ناشر=مشرق نیوز}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=واکنش ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی به «آزار» رای‌دهندگان در خارج از کشور|پیوند=https://www.radiofarda.com/a/protest-of-iranian-election-opponents/31315887.html|ناشر=رادیو فردا}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=واکنش ایران به آزار و ضرب‌وشتم ایرانیان در انگلیس، استرالیا و نیوزیلند+ فیلم|پیوند=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/03/29/2523838|ناشر=خبرگزاری تسنیم}}</ref>|image=Humanrights ir.png|width=300px}}
=== حمله مخالفان جمهوری اسلامی به
در روز رایگیری تصاویری در [[رسانه اجتماعی|رسانه‌های اجتماعی]] بازنشر داده شد که نشان می‌دهد [[مخالفان جمهوری اسلامی ایران|مخالفان جمهوری اسلامی]] یک [[زن ایرانی]] که قصد شرکت در انتخابات داشته را در شهر [[بیرمنگام]]، مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.irna.ir/news/84376425/ضرب-و-شتم-بانوی-ایرانی-در-بیرمنگام-و-رسوایی-غرب|عنوان=ضرب و شتم بانوی ایرانی در بیرمنگام}}</ref>
سطر ۶۱۴ ⟵ ۵۷۶:
[[نیویورک تایمز]] از حضور مردم در انتخابات اخیر به‌رغم مشکلات شدید اقتصادی و گلایه‌مندی‌ها نوشته جمهوری اسلامی باید با این همه فشار اقتصادی و تحریم و بحران بارها دچار فروپاشی می‌شد اما برخلاف همه چارچوب‌ها و اصول سیاسی و اجتماعی، جمهوری اسلامی مستحکم شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.nytimes.com/2021/06/20/world/middleeast/iran-revolutionary-election.html|عنوان=Iran’s System Keeps Its Grip, Despite the Chaos (or Because of It)}}</ref>
▲=== تحریم انتخابات ===
== بیانیه عفو بینالملل ==▼
▲{{اصلی|تحریم انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)}}
▲==== تحریم توسط افراد و احزاب مخالف ====
▲این انتخابات از سوی دامنه گسترده‌ای از افراد و احزاب مخالف [[نظام جمهوری اسلامی]] در داخل و خارج از ایران تحریم شده‌است. از تحریم‌کنندگان همیشگی و کلاسیک [[انتخابات ایران]] که نیروها و احزاب اپوزیسیون خارج از کشورِ [[سلطنت‌طلب]]، [[جمهوری‌خواهی|جمهوری‌خواه]] و در برخی موارد [[چپگرایی|چپ‌گرایان]] را شامل می‌شود، تا فعالان سیاسی و مدنی در داخل ایران و حتی گروهی از اصلاح‌طلبان که با [[عدم احراز صلاحیتها در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)|رد صلاحیت‌های شورای نگهبان]] مخالف بوده‌اند، همگی انتخابات را تحریم کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=صداهای تازه تحریم انتخابات در ایران؛ واکنش جمهوری اسلامی به فراخوان‌ها چیست؟|نشانی=https://per.euronews.com/2021/06/03/iran-election-boycott-government-reaction|وبگاه=euronews|تاریخ=2021-06-03|بازبینی=2021-06-18|کد زبان=fa|نام=مسعود|نام خانوادگی=سالاری}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=چه گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی انتخابات را تحریم کردند|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-features-57469397|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-06-18|زبان=fa}}</ref> [[رضا پهلوی]] در نشست مجازی کارزار «[[نه به جمهوری اسلامی]]» که با حضور نمایندگانی از احزاب و گرایش‌های مختلف برگزار شد، اظهار داشت: «جمهوری اسلامی شرکت در انتخابات را پیام مشروعیت خود می‌داند و این مهم است که جهانیان بدانند مردم با [[تحریم انتخابات]] به نظام پشت کرده‌اند.»<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تاکید مخالفان جمهوری اسلامی در داخل و خارج از ایران بر تحریم انتخابات|نشانی=https://iranintl.com/ايران/تاکید-مخالفان-جمهوری-اسلامی-در-داخل-و-خارج-از-ایران-بر-تحریم-انتخابات|وبگاه=ایران اینترنشنال|تاریخ=2021-06-11|بازبینی=2021-06-18|کد زبان=fa}}</ref>
▲۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰، جمعی از تشکل‌ها و کنشگران سیاسی ایران با انتشار فراخوانی خواستار تحریم «فعال» و «هدفمند» انتخابات در راستای «تغییر موازنه قوای اجتماعی به نفع تغییرات بزرگ و ساختاری» در سیاست ایران و «مشروعیت‌زدایی از نظام» در [[ریاست جمهوری]] ۱۴۰۰ شدند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=کارزار «رای نمی‌دهم» با هدف تحریم «فعال و گسترده» انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ ایران راه‌اندازی شد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/31233498.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-06-18|کد زبان=fa}}</ref> بیش از ۵۱ درصد از واجدان شرایط در انتخابات شرکت نکردند.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=انتخابات ۱۴۰۰؛ میزان مشارکت ۴۸٫۸ درصد اعلام شد|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-57539695|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-06-19|زبان=fa}}</ref>
▲دوشنبه ۲۷ اردیبهشت، ۲۳۱ کنشگر مدنی و سیاسی از ۵۰ شهر و ۲۵ استان ایران نامه‌ای را منتشر کردند که در آن از [[مردم ایران]] خواسته‌است تا با «نمایشی خواندن انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ و تحریم آن از ادامه حکومت ضدمردمی جمهوری اسلامی جلوگیری کنند». آنان در تیتر نامه خود نوشته‌اند: «هم‌آوا برای بایکوت انتخابات خرداد ۱۴۰۰ و گذر خشونت‌پرهیز از جمهوری اسلامی به حکومت مردم، به‌وسیله مردم و برای مردم».<ref>{{یادکرد وب|عنوان=۲۳۱ فعال مدنی و سیاسی از مردم خواستند در تحریم انتخابات ریاست‌جمهوری «هم‌آوا» شوند|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-boycott-election-presidential-call/31259548.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-05-18|کد زبان=fa|archive-date=21 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210521103748/https://www.radiofarda.com/a/iran-boycott-election-presidential-call/31259548.html}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ده‌ها فعال سیاسی از ۵۰ شهر ایران خواستار تحریم انتخابات شدند؛ کوروش زعیم: نفعی برای مردم در رای‌دادن نیست {{!}} صدای آمریکا فارسی|نشانی=https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-iranian-presidential-election-koroush-zaeim|وبگاه=ir.voanews.com|بازبینی=2021-05-18|کد زبان=fa|archive-date=18 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210518164528/https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-iranian-presidential-election-koroush-zaeim}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=فراخوان ۲۳۱ کنشگر ایرانی برای «تحریم انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰» و «برکناری علی خامنه‌ای»|نشانی=https://www.rfi.fr/fa/ایران/20210518-فراخوان-۲۳۱-کنشگر-ایرانی-برای-تحریم-انتخابات-ریاست-جمهوری-۱۴۰۰-و-برکناری-علی-خامنه-ای|وبگاه=ار. اف. ای - RFI|تاریخ=2021-05-18|بازبینی=2021-05-18|کد زبان=fa|archive-date=19 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519175747/https://www.rfi.fr/fa/ایران/20210518-فراخوان-۲۳۱-کنشگر-ایرانی-برای-تحریم-انتخابات-ریاست-جمهوری-۱۴۰۰-و-برکناری-علی-خامنه-ای}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=کارزار "رأی بی رأی" و فراخوان کنشگران مدنی برای تحریم انتخابات {{!}} DW {{!}} 18.05.2021|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/کارزار-رأی-بی-رأی-و-فراخوان-کنشگران-مدنی-برای-تحریم-انتخابات/a-57564211|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2021-05-18|کد زبان=fa-IR|نام=Deutsche|نام خانوادگی=Welle (www.dw.com)|archive-date=26 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210526091016/https://www.dw.com/fa-ir/کارزار-رأی-بی-رأی-و-فراخوان-کنشگران-مدنی-برای-تحریم-انتخابات/a-57564211}}</ref>
▲==== تحریم توسط خانواده‌های زندانیان و کشته‌شدگان و قربانیان پرواز ====
▲پنج‌شنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ خانواده‌های برخی زندانیان اعدام‌شده و کشته‌شدگان [[اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران|اعتراض‌های آبان ۹۸]] و قربانیان [[پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین]] که توسط [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] سرنگون شد، بر تحریم انتخابات و نرفتن پای صندوق‌های رأی تأکید کردند و این تحریم را ناشی از نادیده‌گرفتن حق «اعتراض» و «دادخواهی» آن‌ها از سوی جمهوری اسلامی دانستند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=دفاع خانواده زندانیان اعدام‌شده و کشته‌شدگان آبان ۹۸ از تحریم انتخابات|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/holding-a-meeting-on-the-boycott-of-the-presidential-election-on-the-clubhouse-social-network/31266579.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa|archive-date=21 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210521152308/https://www.radiofarda.com/a/holding-a-meeting-on-the-boycott-of-the-presidential-election-on-the-clubhouse-social-network/31266579.html}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=تحریم انتخابات از سوی خانواده‌های دادخواه جان‌باختگان و اعدام‌شدگان چهار دهه گذشته در ایران {{!}} صدای آمریکا فارسی|نشانی=https://ir.voanews.com/top-stories/iran-election-boycott-human-right-violation-iran|وبگاه=ir.voanews.com|بازبینی=2021-05-22|کد زبان=fa|archive-date=22 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210522154832/https://ir.voanews.com/top-stories/iran-election-boycott-human-right-violation-iran}}</ref>
▲==== تحریم انتخابات از سوی کنشگران اصلاح طلب ====
▲گروهی از فعالان ایرانی از جمله [[پروانه سلحشوری]] و [[ابوالفضل قدیانی]] در بیانیه‌ای تحت عنوان «نه ملی به استبداد، ارتجاع و نقض حاکمیت ملی» ، انتخابات ریاست جمهوری را «مهندسی شده» خوانده‌اند و نوشتند: «ما نیز همصدا با مردم به تنگ آمده از استبداد، ارتجاع، بی عدالتی، فساد و دروغ، نه بزرگ را فریاد می‌زنیم.»<ref name="pvxqu">{{یادکرد وب|عنوان=بیانیه گروهی از فعالان ایرانی علیه انتخابات 'مهندسی شده'|وبگاه=BBC News فارسی|تاریخ=2021-06-16|پیوند=https://www.bbc.com/persian/iran-57492850|کد زبان=fa|تاریخ بازبینی=2021-06-16}}</ref>
▲[[میرحسین موسوی]] از [[حصر خانگی]] انتخابات ۱۴۰۰ را 'تحقیرآمیز' خواند و تلویحاً تحریم کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-57452239|عنوان=میرحسین موسوی از حصر خانگی انتخابات ۱۴۰۰ را 'تحقیرآمیز' خواند و تحریم کرد|ناشر=بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ بازدید=۷ تیر ۱۴۰۰|تاریخ=۲۲ خرداد ۱۴۰۰}}</ref>
▲[[فائزه هاشمی رفسنجانی]] نیز در این انتخابات شرکت نکرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/faezeh-hashemi-on-election/31202206.html|عنوان=فائزه هاشمی: در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ رای نمی‌دهم|ناشر=رادیو فردا|تاریخ بازدید=۷ تیر ۱۴۰۰|تاریخ=۲۵ فروردین ۱۴۰۰}}</ref>
▲==== تحریم انتخابات از سوی محمود احمدی‌نژاد ====
▲[[محمود احمدی‌نژاد]]، رئیس‌جمهوری پیشین ایران که توسط [[شورای نگهبان]] رد صلاحیت شد، روز چهارشنبه پنجم خرداد اعلام کرد که در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت نمی‌کند و از هیچ نامزدی هم حمایت نخواهد کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/ahmadinejad-sanction-election/31275246.html|عنوان=محمود احمدی‌نژاد انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ را تحریم کرد|ناشر=رادیو فردا|تاریخ بازدید=۱۸ خرداد ۱۴۰۰|تاریخ=۵ خرداد ۱۴۰۰}}</ref>
▲پس از انتخابات، حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی [[حزب موتلفه اسلامی]]، گفت که حدود دو میلیون و ۷۰۰ هزار رای از آرای باطله در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران]] به اسم محمود احمدی‌نژاد بوده است. این ادعا توسط [[روح الله]] جمعه‌ای مشاور وزیر کشور تکذیب شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/taraghi-white-vote-ahmadinejad/31332036.html
▲=== تهدید فعالان رسانه‌ای ===
▲بر پایه‌گذارش شماری از خبرنگاران ایرانی و فعالان مدنی، [[قوه قضاییه ایران]] دربارهٔ اظهارنظرهای انتخاباتی به آن‌ها هشدار داده‌است. همچنین [[پلیس امنیت]]، [[پلیس فتا]] و [[اطلاعات سپاه]] نهادهای دیگری هستند که گفته شده در این زمینه هشدار داده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده
▲[[سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سازمان اطلاعات سپاه پاسداران]] با شماری از فعالان رسانه‌ای تماس گرفته و از آن‌ها خواسته‌است که مطلبی در نقد [[ابراهیم رئیسی]] (که از اعضای «هیئت مرگ» در [[اعدام دسته‌جمعی زندانیان عقیدتی-سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷|اعدام‌های ۱۳۶۷]] بود) منتشر نکنند وگرنه برایشان مشکل‌ساز خواهد شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=
▲در روز جمعه ۷ خرداد ۱۴۰۰ [[حسین اشتری]] در جلسه ویژه مسئولان هیئت‌های مذهبی و مداحان، «هنجارشکنان انتخاباتی و کسانی که مردم را به عدم شرکت در انتخابات دعوت می‌کنند» را به برخورد پلیس و دستگاه قضائی تهدید کرد. روز چهارشنبه ۵ خرداد ۱۴۰۰ سخنگوی [[سپاه پاسداران]]، [[رمضان شریف]]، فعالان رسانه‌ها را هشدار داد و تهدید کرد که با گزارش مشکلات کشور «تیشه به ریشه نظام» نزنند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=فرمانده ناجا دعوتکنندگان به تحریم انتخابات را تهدید کرد {{!}} DW {{!}} 28.05.2021|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/فرمانده-ناجا-دعوتکنندگان-به-تحریم-انتخابات-را-تهدید-کرد/a-57709229|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2021-05-29|کد زبان=fa-IR|نام=Deutsche|نام خانوادگی=Welle (www.dw.com)}}</ref>
▲[[خبرگزاری فارس]] سوم خردادماه با انتشار خبری، نام تأیید صلاحیت و ردصلاحیت‌شدگان انتخابات را منتشر کرد و گفت فهرست اسامی از سوی شورای نگهبان به وزارت کشور ارسال شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اسامی نهایی کاندیداهای ریاست جمهوری {{!}} خبرگزاری فارس|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/14000304000001/اسامی-نهایی-کاندیداهای-ریاست-جمهوری|وبگاه=www.farsnews.ir|بازبینی=2021-05-25|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525090623/https://www.farsnews.ir/news/14000304000001/اسامی-نهایی-کاندیداهای-ریاست-جمهوری}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=دست رد شورا به بانیان وضع موجود {{!}} خبرگزاری فارس|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/14000303001157/دست-رد-شورا-به-بانیان-وضع-موجود|وبگاه=www.farsnews.ir|بازبینی=2021-05-25|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525173128/https://www.farsnews.ir/news/14000303001157/دست-رد-شورا-به-بانیان-وضع-موجود}}</ref> روح‌الله جمعه‌ای، مشاور وزیر کشور این خبر را رد کرد و گفت هیچ نامه‌ای از سوی شورای نگهبان مبنی بر اعلام اسامی نامزدها به وزارت کشور ارسال نشده و گمانه‌زنی رسانه‌ها تأیید نمی‌شود.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=انتخابات ۱۴۰۰؛ پایان بررسی صلاحیت نامزدها همزمان با اخبار غیررسمی دربارهٔ لیست نهایی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-57236035|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-05-25|زبان=fa|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525074504/https://www.bbc.com/persian/iran-57236035}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=رد خبر ارسال اسامی نامزدهای تأیید صلاحیت شده از سوی شورای نگهبان به وزارت کشور|نشانی=https://www.isna.ir/news/1400030402634/رد-خبر-ارسال-اسامی-نامزدهای-تأیید-صلاحیت-شده-از-سوی-شورای-نگهبان|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2021-05-24|بازبینی=2021-05-25|کد زبان=fa|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525184648/https://www.isna.ir/news/1400030402634/رد-خبر-ارسال-اسامی-نامزدهای-تأیید-صلاحیت-شده-از-سوی-شورای-نگهبان}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=تا این لحظه نامه بررسی صلاحیتها از شورای نگهبان به وزارت کشور ارسال نشده‌است|نشانی=https://www.ilna.news/بخش-سیاسی-3/1081165-تا-این-لحظه-نامه-بررسی-صلاحیت-ها-از-شورای-نگهبان-به-وزارت-کشور-ارسال-نشده-است|وبگاه=خبرگزاری ایلنا|بازبینی=2021-05-25|کد زبان=fa|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525175108/https://www.ilna.news/بخش-سیاسی-3/1081165-تا-این-لحظه-نامه-بررسی-صلاحیت-ها-از-شورای-نگهبان-به-وزارت-کشور-ارسال-نشده-است}}</ref> عباسعلی کدخدایی صبح سه‌شنبه طی مصاحبه‌ای این گفته وزارت کشور را رد کرد و گفت دیروز اسامی به وزارت کشور ارسال شده‌است.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=فهرست نهایی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران، 'اعتراض' صادق لاریجانی به رد صلاحیتها|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-57237853|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-05-25|زبان=fa|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525095713/https://www.bbc.com/persian/iran-57237853}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=کدخدایی: اسامی نامزدهای احراز صلاحیت شده دیشب به وزارت کشور ارسال شد|نشانی=https://www.donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3767372-کدخدایی-اسامی-نامزد-های-احراز-صلاحیت-شده-دیشب-به-وزارت-کشور-ارسال-شد|وبگاه=روزنامه دنیای اقتصاد|بازبینی=2021-05-25|کد زبان=fa|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525111634/https://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3767372-کدخدایی-اسامی-نامزد-های-احراز-صلاحیت-شده-دیشب-به-وزارت-کشور-ارسال-شد}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=کدخدایی: اسامی نامزدهای احراز صلاحیت‌شده دیشب به وزارت کشور ارسال شد / دیروز دربارهٔ برخی داوطلبان ابهاماتی داشتیم که با دعوت از این افراد توضیحات آن‌ها را شنیدیم|نشانی=http://www.entekhab.ir/fa/news/619644|وبگاه=fa|تاریخ=۴ خرداد ۱۴۰۰|بازبینی=2021-05-25|کد زبان=fa|نام=پایگاه خبری تحلیلی انتخاب {{!}}|نام خانوادگی=Entekhab.ir|archive-date=۲۸ مه ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090634/https://www.entekhab.ir/fa/news/619644/کدخدایی-اسامی-نامزدهای-احراز-صلاحیت‌شده-دیشب-به-وزارت-کشور-ارسال-شد-دیروز-درباره-برخی-داوطلبان-ابهاماتی-داشتیم-که-با-دعوت-از-این-افراد-توضیحات-آن‌ها-را-شنیدیم}}</ref> دوباره جمعه‌ای دربارهٔ درز اطلاعات و منتشر شدن اسامی توسط خبرگزاری فارس گفت سخنگوی شورای نگهبان گفته اسامی روز سه‌شنبه به وزارت کشور ارسال می‌شود؛ به روشنی مشخص است نامه‌ای به وزارت کشور ارسال نشده بود که از وزارت کشور درز اطلاعاتی صورت گرفته باشد. همچنان نه شورای نگهبان و نه وزارت کشور مسئولیت درز اطلاعات زودهنگام منتشرشده از سوی خبرگزاری فارس را نپذیرفته‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مشاور وزیر کشور: افشای اطلاعات مربوط به تأیید صلاحیت‌شدگان از طرف وزرات کشور نبوده / دیشب نامه ای ارسال نشده بود که درز اطلاعاتی صورت گرفته باشد|نشانی=http://www.entekhab.ir/fa/news/619704|وبگاه=fa|تاریخ=۴ خرداد ۱۴۰۰|بازبینی=2021-05-25|کد زبان=fa|نام=پایگاه خبری تحلیلی انتخاب {{!}}|نام خانوادگی=Entekhab.ir|archive-date=۲۸ مه ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090635/https://www.entekhab.ir/fa/news/619704/مشاور-وزیر-کشور-افشای-اطلاعات-مربوط-به-تایید-صلاحیت‌شدگان-از-طرف-وزرات-کشور-نبوده-دیشب-نامه-ای-ارسال-نشده-بود-که-درز-اطلاعاتی-صورت-گرفته-باشد}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=اسامی نهایی کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام شد|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/149286/سیاسی-و-اجتماعی/اسامی-نهایی-کاندیداهای-انتخابات-ریاست‌جمهوری-اعلام-شد|وبگاه=ایندیپندنت فارسی|تاریخ=2021-05-25|بازبینی=2021-05-25|کد زبان=fa|archive-date=25 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525175104/https://www.independentpersian.com/node/149286/سیاسی-و-اجتماعی/اسامی-نهایی-کاندیداهای-انتخابات-ریاست‌جمهوری-اعلام-شد}}</ref>
▲=== بیانیه عفو بینالملل ===
روز شنبه ۲۹ خرداد ۱۴۰۰ [[سازمان عفو بینالملل]] در بیانیه‌ای در واکنش به رئیس‌جمهورشدن ابراهیم رئیسی اعلام کرد، ابراهیم رئیسی باید «به خاطر جرائم بین‌المللی» تحت تعقیب کیفری قرار گیرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=عفو بینالملل خواهان تحقیق دربارهٔ "جنایات" ابراهیم رئیسی شد {{!}} DW {{!}} 19.06.2021|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/عفو-بینالملل-خواهان-تحقیق-درباره-جنایات-ابراهیم-رئیسی-شد/a-57965155|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2021-06-20|کد زبان=fa-IR|نام=Deutsche|نام خانوادگی=Welle (www.dw.com)}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=عفو بینالملل: رئیسی باید تحت تحقیقات کیفری قرار گیرد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/amnesty-international-condemns-raeesi-elected-president/31316017.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-06-20|کد زبان=fa}}</ref>
| |||