ایزوتوپ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
حذف جمله‌ی بدون منبع
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز ویکی‌سازی رباتیک (درخواست کاربر:مصطفی کوهستانی)(۷.۶) >ایالات متحده آمریکا، ایزوتوپ پایدار، ایزوتوپ پرتوزا، واکنش شیمیایی+نشانی+تمیز (۱۰.۷)
خط ۳:
'''ایزوتوپ''' {{به فرانسوی|Isotope}}، [[اتم|اتم‌های]] یک عنصر مشخص هستند که [[عدد اتمی]] (Z) یکسان و [[عدد جرمی]] (A) متفاوتی دارند. عدد اتمی بیانگر تعداد [[پروتون|پروتون‌های]] هسته اتم است؛ بنابراین ایزوتوپ‌های یک [[عنصر (شیمی)|عنصر]]، تعداد پروتون‌های مساوی دارند. اختلاف در عدد جرمی ایزوتوپ‌ها از اختلاف تعداد [[نوترون|نوترون‌های]] موجود در هسته آن‌ها ناشی می‌شود. عدد اتمی در سمت چپ و پایین نشانه ی شیمیایی امده وعدد جرمی در سمت چپ و بالای نشانه ی شیمیایی امده
در حقیقت به اتم های یک عنصر،که تعداد نوترون متفاوت دارند ایزوتوپ گفته می‌شود.
 
 
در توضیح دیگر:ایزوتوپ به عنصر شیمیایی می‌گویند که در اتم خود، تعداد پروتون و الکترون یکسان و تعداد نوترون متفاوت داشته باشد. به عبارت دیگر، ایزوتوپ‌ها به عناصری می‌گویند که تنها در تعداد نوترون با یکدیگر متفاوت باشند. به طور مثال، کربن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴، همگی ایزوتوپ‌های کربن به شمار می‌آیند. کربن-۱۴ در مجموع ۸ نوترون و کربن-۱۳ در مجموع ۷ نوترون دارند. برای کربن-۱۲ نیز تعداد ۶ نوترون در هسته اتم آن ذکر شده است.
سطر ۱۳ ⟵ ۱۲:
=== ایزوتوپ پایدار ===
{{اصلی|ایزوتوپ پایدار}}
[[ایزوتوپ پایدار]] به عنوان ایزوتوپی تعریف می‌شود که تاکنون هیچ شکلی از واپاشی آن مشاهده نشده‌است. اگر نسبت نوترون به پروتون عنصر کمتر از یک و نیم باشد عنصر بدون واپاشی و پرتو زایی است.تاکنون ۲۵۴ ایزوتوپ پایدار شناسایی شده‌اند که مربوط به ۸۲ عنصر اول جدول تناوبی (به جز [[تکنسیم]] و [[پرومتیم]]) هستند. البته پیش‌بینی می‌شود که تنها ایزوتوپ‌هایی از ۴۰ عنصر اول (شامل ۹۰ ایزوتوپ)، نسبت به همه شکل‌های واپاشی پایدار باشند و سایر ایزوتوپ‌هایی که اکنون به عنوان ایزوتوپ پایدار خوانده می‌شوند، در مقابل شکلی از واپاشی، ناپایدار باشند که تاکنون مشاهده نشده‌است.
 
=== [[نوکلید]] دیرینه ===
{{اصلی|نوکلید دیرینه}}
نوکلید دیرینه، به ایزوتوپی گفته می‌شود که ناپایدار است، ولی نیم‌عمر آن بیشتر از عمر زمین است و همچنان در پوسته زمین یافت می‌شود. تاکنون ۳۴ هسته دیرینه، شناسایی شده‌اند. عناصر [[بیسموت]]، [[توریوم]] و [[اورانیوم]]، هیچ ایزوتوپ پایداری ندارند؛ ولی ایزوتوپ‌هایی با نیم‌عمر بسیار زیاد دارند و به همین دلیل، همچنان در پوسته زمین یافت می‌شوند.
سطر ۲۱ ⟵ ۲۰:
=== ایزوتوپ پرتوزا ===
{{اصلی|ایزوتوپ پرتوزا}}
[[ایزوتوپ پرتوزا،پرتوزا]]، گونه‌ای از ایزوتوپ ناپایدار است که نیم‌عمر پایینی دارد. اگر نسبت نوترون به پروتون بیش از یک و نیم باشد پر تو زا است.البته هسته دیرینه نیز نوعی ایزوتوپ پرتوزا است، ولی به دلیل پرتوزایی بسیار پایین آن، به عنوان یک گروه جداگانه در نظر گرفته می‌شود. همه ایزوتوپ‌های تکنسیوم، پرومتیوم و عناصر با عدد اتمی بیش از ۸۳ (به جز یک ایزوتوپ توریوم و دو ایزوتوپ اورانیوم) در دسته ایزوتوپ‌های پرتوزا جای می‌گیرند.
 
== تفاوت در ویژگی‌های ایزوتوپ‌ها ==
=== ویژگی‌های شیمیایی ایزوتوپ ===
از آنجا که ایزوتوپ‌های یک عنصر [[ساختار شیمیایی|ساختار الکترونی]] مشابهی دارند، بنابراین ویژگی‌های شیمیایی آن‌ها نیز یکسان است، اما ویژگی‌های هسته‌ای آن‌ها متفاوت است. تنها استثنای این مطلب، سرعت واکنش است. ایزوتوپ‌های سنگین‌تر یک عنصر با سرعت کمتری نسبت به ایزوتوپ‌های سبک‌تر آن در [[واکنش شیمیایی]] شرکت می‌کنند. افزون بر این، تفاوت وزن ایزوتوپ‌ها می‌تواند با جابجا کردن مرکز جرم یک سیستم اتمی، در رفتار پیوند شیمیایی تأثیر بگذارد. (البته برای عناصر سنگین‌تر، می‌توان از تأثیر اختلاف ایزوتوپ‌ها چشم پوشی کرد)
 
=== ویژگی‌های هسته‌ای ===
سطر ۶۳ ⟵ ۶۲:
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.nucleonica.com/ پرتال شبکه علوم هسته‌ای نوکلئونیکا]
* [http://www.nucleonica.com/wiki/index.php?title=Category%3AKNC:KNC چارت ذراتی کارلسروهه]
*[http://www.nndc.bnl.gov/ مرکز ملی داده‌های هسته‌ای] داده‌های رایگان و برنامه‌های تحلیلی هسته‌ای از NNDC
*[http://isotopes.gov/ مرکز ملی توسعه ایزوتوپ] مدیریت ساخت، دسترسی و توزیع ایزوتوپ‌ها و اطلاعات مرجع برای ایزوتوپ‌ها
*[https://web.archive.org/web/20111019074945/http://science.energy.gov/np/research/idpra/ توسعه و ساخت ایزوتوپ برای پژوهش و کاربرد (IDPRA)] برنامه دپارتمان انرژی [[ایالات متحده آمریکا]] برای ساخت ایزوتوپ و پژوهش و توسعه ساخت
*[http://www.iaea.org/ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی] صفحه اصلی [[آژانس بین‌المللی انرژی اتمی]]
*[http://physics.nist.gov/cgi-bin/Compositions/stand_alone.pl?ele=&ascii=html&isotype=some وزن اتمی و ترکیب ایزوتوپ‌ها برای همه عناصر] ([[مؤسسه ملی فناوری و استانداردها]])
سطر ۷۲ ⟵ ۷۱:
*[https://web.archive.org/web/20141217141609/http://isotope.info/ پژوهش و اطلاعات کنونی ایزوتوپ‌ها]
*کتاب [[علوم هشتم]] [[دوره ی اول متوسطه]]
{{چپچینچپ‌چین}}
*[http://atom.kaeri.re.kr/ Atomgewichte, Zerfallsenergien und Halbwertszeiten aller Isotope] (آلمانی)
*[https://web.archive.org/web/20070825124014/http://www.bt.cdc.gov/radiation/isotopes/ Emergency Preparedness and Response: Radioactive Isotopes] by the CDC ([[Centers for Disease Control and Prevention]])
سطر ۷۹ ⟵ ۷۸:
*[http://www-nds.iaea.org/livechart The LIVEChart of Nuclides – IAEA] with isotope data.
*[https://web.archive.org/web/20120330123733/http://alsos.wlu.edu/adv_rst.aspx?keyword=isotope&creator=&title=&media=all&genre=all&disc=all&level=all&sortby=relevance&results=10&period=15 Annotated bibliography for isotopes] from the Alsos Digital Library for Nuclear Issues
{{پایان چپچینچپ‌چین}}
{{ایزوتوپ‌های عناصر شیمیایی}}
{{ویکی‌انبار-رده|Isotopes}}
سطر ۸۸ ⟵ ۸۷:
[[رده:فیزیک هسته‌ای]]
[[رده:واژگان علمی]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]