بحران آب در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

بنا بر شاخص‌های ذکر شده، کشور ایران برای حفظ وضع موجود خود تا سال ۲۰۲۵ باید بتواند ۱۱۲ درصد به منابع آب قابل استحصال خود بیفزاید که این مقدار با توجه به امکانات و منابع آب موجود غیرممکن به نظر می‌رسد.<ref name="احسانی" />

[[باران|بارش باران]] در ایران بسیار فصلی است و فقط یک فصل بارانی بین ماه‌های مهر و فروردین وجود دارد که باعث می‌شود زمین در بقیه سال بسیار خشک باشد. رودخانه‌های ایران دارای تغییرات بسیار شدید در فصل‌های مختلف هستند. به عنوان مثال، دبی [[کارون|رودخانه کارون]] در [[استان خوزستان|خوزستان]] در دوره‌های پرآبی ده برابر مقدار آن در در دوره‌های خشک است. در بسیاری از مناطق ممکن است هیچ بارشی وجود نداشته باشد تا اینکه طوفان‌های ناگهانی، همراه با بارندگی شدید، تقریباً باران کل سال را در چند روز بارش کند. کمبود آب با توزیع نابرابر آب افزایش می‌یابد. در نزدیکی دریای خزر، میزان بارندگی سالانه به‌طور متوسط حدود ۱۲۸۰ میلی‌متر است، اما در فلات مرکزی و مناطق پست در جنوب به ندرت از ۱۰۰ میلی‌متر عبور می‌کند.<ref name="Chapin">[http://countrystudies.us/iran/74.htm Helen Chapin Metz, ed. Iran: A Country Study.] Washington: GPO for the Library of Congress, 1987, Chapter "Water".</ref> حساسیت ایران به تغییرپذیری زیاد دما و بارش منجر به ایجاد سدها و مخازن برای تنظیم و ایجاد جریان پایدارتر آب در سراسر کشور شده‌است.<ref name=":0" />

منابع آب تجدیدپذیر داخلی 128.5۱۲۸٫۵ میلیارد متر مکعب در سال تخمین زده شده استشده‌است (به طوربه‌طور متوسط برای سال‌های 1977–2001). <ref>{{cite web|url=http://www.iran-daily.com/1388/12/2/MainPaper/3622/Page/5/Index.htm|title=Iran Daily|date=21 February 2010}}</ref> رواناب سطحی در مجموع 97.3۹۷٫۳ میلیارد متر مکعب در سال می‌باشد ،می‌باشد، که 5.4۵٫۴ میلیارد متر مکعب در سال از زهکشی سفره‌های زیرزمینی حاصل می‌شود و بنابراین باید از کل آن کم شود. [[تغذیه آب‌های زیرزمینی|بازشارژ آب زیرزمینی]] در حدود 49.3۴۹٫۳ میلیارد متر مکعب در سال برآورد می‌شود ،می‌شود، که 12.7۱۲٫۷ میلیارد متر مکعب در سال از نفوذ در بستر رودخانه حاصل می‌شود و همچنین باید کم شود. ایران 6.7۶٫۷ میلیارد متر مکعب در سال آب سطحی از [[پاکستان]] و مقداری آب از [[افغانستان]] از طریق رودخانه هیرمند دریافت می‌کند. جریان [[ارس|رودخانه ارس]] ، در مرز با [[آذربایجان]] ، 4.6۴٫۶ میلیارد متر مکعب در سال برآورد شده استشده‌است. رواناب سطحی به دریا و سایر کشورها 55.9۵۵٫۹ میلیارد متر مکعب در سال برآورد می‌شود. <ref name="FAO">{{cite web|url=http://www.fao.org/ag/agl/aglw/aquastat/countries/iran/main1.htm|title=Natural Resources and Environment: Land and Water Division|publisher=}}</ref><ref>{{cite web|url=http://earthtrends.wri.org/text/water-resources/country-profile-87.html|title=World Resources Institute:Water Resources and Freshwater Ecosystems COUNTRY PROFILE - Iran|publisher=}}</ref>

[[پرونده:Water-withdrawals-per-capita.png|بندانگشتی|237x237پیکسل|نمودار سرانه برداشت آب ایران و برخی از کشورها در سال برای تمام مصارف کشاورزی، صنعتی و شخصی از سال‌های ۱۹۷۵ میلادی تا ۲۰۱۵ (۱۳۵۳-۱۳۹۳۱۳۵۳–۱۳۹۳ شمسی)<ref>{{Cite journal|last=Ritchie|first=Hannah|last2=Roser|first2=Max|date=2017-11-20|title=Water Use and Stress|url=https://ourworldindata.org/water-use-stress|journal=Our World in Data}}</ref>]]

کل برداشت آب در سال 1993۱۹۹۳ حدود 70۷۰ میلیارد متر مکعب برآورد شد که در سال 2004۲۰۰۴ به 93۹۳ میلیارد متر مکعب افزایش یافته است،یافته‌است،<ref name=":1">{{cite web|url=http://www.fao.org/nr/water/aquastat/countries_regions/iran/index.stm|title=AQUASTAT: Iran (Islamic Republic of)|archive-url=https://web.archive.org/web/20110604185917/http://www.fao.org/nr/water/aquastat/countries_regions/iran/index.stm|archive-date=4 June 2011}}</ref> که 92٪۹۲٪ از آن برای مصارف کشاورزیکشاورزی، ، 6٪۶٪ برای مصارف خانگی و 2٪۲٪ برای مصارف صنعتی استفاده شده استشده‌است. اگرچه این میزان معادل 51٪۵۱٪ از منابع واقعی تجدیدپذیر آب است، اما برداشت سالانه از سفره‌های زیرزمینی (57۵۷ میلیارد متر مکعب در سال 1993۱۹۹۳، ، 53۵۳ میلیارد متر مکعب در سال 2004۲۰۰۴) در حال حاضر بیش از برآورد عملکرد مطمئن (46۴۶ میلیارد متر مکعب) است.<ref name="FAO2">{{cite web|url=http://www.fao.org/ag/agl/aglw/aquastat/countries/iran/main1.htm|title=Natural Resources and Environment: Land and Water Division|publisher=}}</ref> به عنوان مثال ،مثال، آب مورد نیاز [[تهران بزرگ]] با بیش از 13۱۳ میلیون نفر جمعیت، توسط آب‌های سطحی از [[سد لار]] رودخانه لار در شمال شرقی شهر ،شهر، [[سد لتیان]] در [[جاجرود (رود)|رودخانه جاجرود]] در شمال ،شمال، و [[رودخانه کرج]] در شمال غربی و همچنین توسط آب‌های زیرزمینی در مجاورت شهر تأمین می‌شود. استان‌های [[استان گیلان|گیلان]] ، [[استان مازندران|مازندران]] و [[اصفهان]] به ترتیب با 54 ،۵۴، 52۵۲ و 42۴۲ درصد بیشترین بازده [[آبیاری]] و [[استان خوزستان]] با 38۳۸ درصد، کمترین بازده آبیاری را دارند.<ref name="iran-daily.com">{{cite web|url=http://www.iran-daily.com/1387/3323/html/economy.htm#s358839|title=Food Security Index at 96%|author=Sadeq Dehqan|work=Iran Daily|archive-url=https://web.archive.org/web/20090502233616/http://www.iran-daily.com/1387/3323/html/economy.htm|archive-date=2 May 2009}}</ref> مصرف آب لوله‌‌کشیلوله‌کشی خانگی در کشور 70٪۷۰٪ بیش از متوسط جهانی است.<ref>[[Kayhan]]:[http://www.iran-daily.com/1388/3366/html/national.htm: ''Changing Old Habits'', quoting the leader of the Islamic Revolution Ayatollah Seyed Ali Khamenei in his 2009 Norouz message]</ref> 16 میلیارد متر مکعب آب برای تولید برق در سال 1999۱۹۹۹ استفاده شد.<ref name=":12">{{cite web|url=http://www.fao.org/nr/water/aquastat/countries_regions/iran/index.stm|title=AQUASTAT: Iran (Islamic Republic of)|archive-url=https://web.archive.org/web/20110604185917/http://www.fao.org/nr/water/aquastat/countries_regions/iran/index.stm|archive-date=4 June 2011}}</ref>

در سال 2014 ،۲۰۱۴، ایران از 70٪۷۰٪ کل آب شیرین تجدیدپذیر خود استفاده می‌کند ،می‌کند، که بسیار بالاتر از حد بالای 40٪۴۰٪ توصیه شده طبق هنجارهای بین المللیبین‌المللی است.<ref>Bijan Rouhani & Fatema Soudavar Farmanfarmaian:[http://www.payvand.com/news/14/mar/1025.html Iran's Imperiled Environment], Payvand News, January 2014</ref>

[[آلودگی آب]] توسط [[فاضلاب صنعتی]] و شهری و همچنین کشاورزی ایجاد می‌شود. در مورد فاضلاب شهری ،شهری، قسمت عمده فاضلاب جمع آوریجمع‌آوری شده بدون تصفیه رها می‌شود و منبع اصلی آلودگی آب‌های زیرزمینی و خطری برای سلامت جامعه است. در تعدادی از شهرهای فاقد فاضلاب بهداشتی ،بهداشتی، خانوارها فاضلاب خود را از طریق مجاری تخلیه آب باران تخلیه می‌کنند.<ref name="www-wds.worldbank.org">[http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2005/05/09/000090341_20050509132811/Rendered/PDF/31984.pdf World Bank: Northern Cities Water Supply and Sanitation Project], p. 29-30</ref>

بیشتر آب آشامیدنی در ایران از طریق زیرساخت‌های مدرن مانند سدها ، مخازنسدها، ،مخازن، خطوط لوله انتقال از راه دور - که بعضی از آنها بیش از 300۳۰۰ کیلومتر طول دارند - و چاه هایچاه‌های عمیق تأمین می‌شود. حدود 60،000۶۰٬۰۰۰ سیستم سنتی [[قنات]] در مناطق فلات ایران در یزد ،یزد، خراسان و کرمان - امروزه هنوز برای آبیاری و تأمین آب آشامیدنی در مناطق روستایی و شهرهای کوچک استفاده می‌شود.<ref name="Chapin2">[http://countrystudies.us/iran/74.htm Helen Chapin Metz, ed. Iran: A Country Study.] Washington: GPO for the Library of Congress, 1987, Chapter "Water".</ref> قدیمی‌ترین و بزرگترین قنات شناخته شده در شهر [[گناباد]] ایران است که پس از 2700۲۷۰۰ سال هنوز هم آب آشامیدنی و کشاورزی را برای نزدیک به 40,000۴۰٬۰۰۰ نفر تأمین می‌کند. عمق [[چاه آب|چاه]] اصلی آن بیش از 360۳۶۰ متر و طول آن 45۴۵ کیلومتر است. تخمین زده می‌شود که حدود 500,000۵۰۰٬۰۰۰ چاه عمیق و کم عمق در ایران وجود داشته باشد.<ref>[https://www.un.org/esa/agenda21/natlinfo/countr/iran/Iranwatersanitf.pdf United Nations:Freshwater and Sanitation Country Profile - The Islamic Republic of Iran], p. 4</ref> در ایران 42۴۲ سد بزرگ در حال بهره‌برداری با ظرفیت ذخیره سازیذخیره‌سازی ترکیبی 33۳۳ میلیارد متر مکعب در سال وجود دارد. این سدها سالانه حدود 200۲۰۰ میلیون متر مکعب ظرفیت ذخیره سازیذخیره‌سازی را به دلیل رسوبگذاری از دست می‌دهند (0.5-0.75٪۰٫۵–۰٫۷۵٪ از ظرفیت ذخیره سازیذخیره‌سازی آنها). بیشتر سدها، سدهای چند منظوره برای تولید [[برق آبی]] ، [[آبیاری]] ، کنترل [[سیل|سیلاب]] و در بعضی موارد تأمین [[آب آشامیدنی]] هستند.<ref>[http://www.waser.cn/news%20and%20announcements/waser%20Technical%20Sessions/Sedimentation%20in%20the%20Reservoir%20of%20Large%20Dams%20in1final.ppt Ministry of Energy, Water Research Institute:Sedimentation in the Reservoirs of Large Dams in Iran], 2000</ref>