'''فرهنگستان زبان ایران'''، که به «فرهنگستان دوم» مشهور است، در سال ۱۳۴۷ تاسیس شد. این فرهنگستان تا سال ۱۳۵۷ دایر بود.
[[محمد مقدم|محمّد مقدّم]]،، پایه‌گذار گروه‌های آموزشی زبان‌شناسی [[دانشگاه تهران]]، در سال ۱۳۴۲، نُه سال پس‌از تعطیل شدن [[فرهنگستان اوّل]]،، دربارۀ خطر حضور و هجوم واژه‌های بیگانه به زبان فارسی هشدار داد. در رسانه‌ها نیز بحث‌هایی درباره لزوم حراست از زبان فارسی و پروراندن آن برای جواب‌گویی،جواب‌گویی، به‌مقتضای پیشرفت‌های علمی و فنّی جدید، درگرفت. با این مقدّمات، زمینه بازگشایی فرهنگستان فراهم شد و در پنجم مرداد سال ۱۳۴۷ فرهنگستان زبان ایران (فرهنگستان دوم) تأسیس شد. در این دوره،دوره، فرهنگستان درپی تشکیل جلسه‌های شورای خود در سال ۱۳۴۹، چهار پژوهشکدۀ واژه‌گزینی، گردآوری واژه‌های فارسی،فارسی، زبان‌های باستانی و میانه و دستور را، به همّت [[وزیر فرهنگ و هنر]] و ده نفر از اعضای پیوسته ایجاد کرد.
برخی از اعضای پیوسته فرهنگستان زبان ایران عبارت بودند از:
این فرهنگستان،فرهنگستان، پس‌از پیروزی انقلاب اسلامی ایران مدتی فعّال بود؛ سپس در سال ۱۳۶۰ با ادغام یازده مرکز و سازمان تحقیقاتی که فرهنگستان دوم نیز جزو آن‌ها بود، [[موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی]] ([[پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی]]) پدید آمد.
در فرهنگستان دوم دو برنامه عمده در نظر بود:
* برنامۀ واژه‌گزینی،واژه‌گزینی، که به گزینش معادل‌های فارسی برای واژگان و اصطلاحات بیگانه اختصاص داشت؛
* بررسی و مطالعه دربارۀ زبان‌ها و گویش‌های ایرانی.
