بیات ترک: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌شده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏سایر گوشه‌ها: پیوند به مقالهٔ شهاب‌السادات
جز مدرک برای ادعای اینکه " واژهٔ ''ترک'' در نام این آواز به مردمان ترک قشقایی اشاره دارد"
برچسب: برگردانده‌شده
خط ۹:
}}
{{آوازهای موسیقی ایرانی}}
'''بیاتِ تُرک''' یا '''بیاتِ زَند''' یکی از [[آواز (موسیقی ایرانی)|آوازهای]] [[موسیقی سنتی ایران|موسیقی ایرانی]] است که جزو متعلقات [[دستگاه شور]] دانسته می‌شود. واژهٔ ''ترک'' در نام این آواز به مردمان [[ترک قشقایی]] اشاره دارد.{{مدرک}} در آواز بیات ترک، برخلاف دستگاه شور و برخی دیگر از متعلقاتش، [[درجه (موسیقی)|درجهٔ]] سوم شور دارای اهمیت بسیاری است؛ چنان‌که این درجه، [[نت شاهد]] بیات ترک دانسته می‌شود. [[نت آغاز]] و [[نت ایست]] بیات ترک نیز بر درجهٔ [[زیرپایه|زیرپایهٔ]] شور قرار دارد. نت خاتمهٔ بیات ترک در ردیف‌های مختلف، تفاوت دارد و گاه به جای نت زیرپایهٔ شور، بر درجهٔ دوم شور و حتی بر [[نت پایه|نت پایهٔ]] شور قرار می‌گیرد.
 
بیات ترک با دستگاه شور رابطهٔ نزدیکی دارد و برخی [[گوشه (موسیقی)|گوشه‌هایش]]، از قبیل مهدی ضَرّابی (که بر نت شاهد شور تأکید دارند)، در تقویت این ارتباط مؤثر هستند. بیات ترک همچنین به دستگاه ماهور نیز نزدیک است و برخی گوشه‌های آن نظیر [[دلکش (گوشه موسیقی)|دلکش]] و [[شکسته (گوشه موسیقی)|شکسته]] را می‌توان در بیات ترک نیز اجرا کرد. گوشهٔ [[جامه‌دران (گوشه موسیقی)|جامه‌دران]] که در دستگاه [[همایون (دستگاه موسیقی)|همایون]] نیز وجود دارد، گاهی در مایهٔ بیات ترک اجرا می‌شود. اوج آواز بیات ترک با استفاده از گوشهٔ قرائی اجرا می‌شود. مهم‌ترین گوشهٔ بیات ترک، گوشهٔ قطار است که گوشه‌ای اصیل دانسته می‌شود و [[دوبیتی]]‌های [[بابا طاهر]] را با آن اجرا می‌کنند.