سیمرغ: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سیمُرغ''' نام یک پرندهٔ اسطوره‌ای-افسانه‌ای ایرانی است. شاید بتوان سیمرغ را از مهم‌ترین موجودات در ادبیات پارسی برشمرد. دانشمندان زیادی از دیرباز به این پرنده در اساطیر ایرانی و شباهتهای آن با مرغان دیگری همچون çyena (شاهین)، گرودای هندی، وارغن، کرشیفت، امرو و کمروی اوستایی، چمروش و کَمَک در ادبیات پهلوی، عنقای عربی، [[هما (اسطوره)|هما]] و [[ققنوس]] در ادب پارسی، فونیکس یونانی، انزوی اکدی، و سیرنگ در ادبیات عامیانه پرداخته‌اند.

او نقش مهمی در داستان‌های ''[[شاهنامه]]'' دارد. کُنام (آشیانه) او کوه اسطوره‌ای [[کوه قاف|قاف]] است. دانا و خردمند است و به رازهای نهان آگاهی دارد. زال را می‌پرورد و همواره او را زیر بال خویش پشتیبانی می‌کند. به [[رستم]] در نبرد با [[اسفندیار]][[روئین‌تنی|رویین‌تن]] یاری می‌رساند. جز در ''شاهنامه'' دیگر شاعران پارسیگوی نیز سیمرغ را چهرهٔ داستان خود قرار داده‌اند. از جمله ''[[منطق الطیر]]''، [[عطار نیشابوری]] نیز از آن دسته‌اند.

[[پرونده:Jam-sasani.jpg|بندانگشتی|چپ|230px|[[جام]] نقره‌ای مربوط به دوره ساسانی - ارتفاع تقریبی ۳۰ سانتیمتر.]]

 

|پهلوی]] بر می‌آید، می‌توان دریافت که سیمرغ، مرغی است فراخ‌بال که بر درختی درمان بخش به نام «[[ویسپوبیش]]» یا «هرویسپ تخمک» که در بردارندهٔ تخمهٔ همهٔ گیاهان است، آشیان دارد. در اوستا اشاره شده که این درخت در در دریای «و روکاشا» یا «[[فراخکرت]]» قرار دارد. کلمهٔ سیمرغ در اوستا به صورت «مرغ وسئن» آمده که جزء نخستین آن به معنای «مرغ» است و جزء دوم آن با اندکی دگرگونی در پهلوی به صورت «سین» و در فارسی دری «سی» خوانده شده‌است و به هیچ وجه نمایندهٔ عدد ۳۰ نیست؛ بلکه استعاره ای از تعداد مشخص پرندگان دانا ( از حوادث غیب ) و گاهی معنای آن همان نام «[[شاهین]]» می‌شود. شاید هدف از این واژه (سی) بیان صفت روحانیت آن مرغ بوده‌است.<ref>«سین» در «[[هفت سین]]» [[نوروز]] هم، بار معنایی مشابه دارد و می‌توان از آن تعبیر به «مقدس» کرد.</ref>