'''دُکتُرا''' {{به فرانسوی|Doctorat}} یا '''دُکتُری''' {{به انگلیسی|Doctoral}} بالاترین مقطع تحصیلی [[دانشگاه|دانشگاهی]] و معادل مدرک PhD در دانشگاههای [[آمریکا|آمریکایی]] و [[اروپا|اروپایی]] است.
دکترا در دو نوع عمومی یا حرفه ای و تخصصی میباشد، که دکترای عمومی یا حرفه ای مختص زیرمجموعه رشتههای پزشکی است و معادل کارشناسیدکتری ارشدتخصصی سایر رشته ها (phd) می باشد پس از آن شخص با ادامه تحصیل میتواند به درجه دکترای تخصصی بالینی دست یابد که بالاترین مدرک در ایران است. در ایران برای کسب مدرک دکترا عمومی ۳۱۱ واحد طی هفت سال و برای کسب مدرک پی اچ دی ۲۰۰ واحد طی ده سال باید گذراند که چند واحد از هر دو نوع مدرک پایان نامه می باشد <آیین نامه آموزشی دوره پزشکی عمومی مصوب ۱۳۹۶> <آیین نامه آموزشی دوره دکتری تخصصی مصوب ۱۳۹۳> . دوران پس از دکترا فقط در رشته های پزشکی امکان پذیر است و شامل مدرک دکتری تخصصی پزشکی است که نیازمند ۴ سال تحصیل بیشتر و مدرک فوق تخصص پزشکی است که نیازمند دو تا سه سال تحصیل بیشتر می شود <آیین نامه آموزشی دوره دستیاری پزشکی مصوب ۱۳۷۹> <آیین نامه آموزشی دوره فوق تخصص پزشکی مصوب ۱۳۷۹>.
در رشتههای فنی مهندسی، [[علم پایه|علوم پایه]] و علوم انسانی، کسب دانشنامه (مدرک) در مقطع دکترای تخصصی معمولاً نیازمند بین ۴ تا ۶ سال تحصیل و پژوهش پس از دورهٔ [[کارشناسی ارشد]] و ارائهٔ یک نوآوری در قالب پایاننامهٔ دورهٔ دکتری است. دکتری تخصصی یا [[پیاچدی]] درحقیقت «اعلی درجه علمی» در علم موردنظر یا «صاحب [[فلسفه]] و [[اجتهاد]] علمی در دانش موردنظر» است. دکتری تخصصی بالاترین مدرک آکادمیک و دانشگاهی در جهان است که معمولاً در رشتههای زیرمجموعهٔ «[[علوم پایه]]»، «[[کشاورزی]] و [[منابع طبیعی]]»، «[[مهندسی|فنی و مهندسی]]»، «[[علوم انسانی]]» و «[[هنر]]» و پس از گذراندن مدارج [[لیسانس]] (به [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]: BSc) و [[فوق لیسانس]] (به [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]: MSc) و '''''ارائهٔ یک نوآوری''''' در قالب '''''رساله''''' دورهٔ دکتری است. (به همین دلیل به تز پایانی دوره دکتری، [[رساله]] گفته میشود نه [[پایاننامه]]).
== واژهٔ دکترا ==
«دکترا» واژهای [[زبان فرانسوی|فرانسوی]] است که از [[زبان لاتین|لاتین]] برگرفته شده و بهمعنای درجه یا مقام نظریهپرداز ـ صاحبنظر است، «دکتری» مرکب است از واژهٔ فرانسویِ «دکتر» {{به فرانسوی|Docteur}} بهمعنای صاحبنظر یا [[پزشک]] بهاضافهٔ [[پسوند]] اسمسازِ [[فارسی]]، و معنای «دکتر بودن» یا «صاحبنظر بودن» میدهد. ازنظر [[دستور زبان|دستوری]]، ترکیب «دکتر» و «دکتری» مانند ترکیب «استاد» و «استادی» است. باوجود اختلاف معنایی، به باور [[ابوالحسن نجفی]]، واژهٔ «دکتری» که از واژهٔ بیگانهٔ «دکتر» گرفته شده و تابع قواعد فارسی شدهاست، بر «دکترا» رجحان دارد. ضمناً در مورد پزشکان دارای دکتری حرفهای هم واژهٔ دکتر استفاده میشود که اصطلاح عامیانهٔ پزشک محسوب شده و از نظر مقطع تحصیلی برابر با مدرک کارشناسی ارشد در دیگر علوم است.<ref>|{{یادکرد|کتاب=غلط ننویسیم|نویسنده = [[ابوالحسن نجفی|نجفی، ابوالحسن]]|ناشر =[[مرکز نشر دانشگاهی]]|شهر=[[تهران]]|سال=۱۳۸۴|شابک=964-01-0559-7}}</ref>
== تحصیل در دوره دکتری در ایران ==
خط ۲۹:
== پس از دکترا (پسا دکترا) ==
گذراندن دورههای پس از دکتری تخصصی، که دورههای پسادکترا (Post Doctorat) نامیده میشوند،میشوند مدرکفقط دانشگاهیدر محسوبرشته نشده،های بلکهپزشکی فقطتحت همانگونهعنوان کهدوره ازتخصص عنوانو فوق تخصص امکان پذیر است <آیین نامه آموزشی دوره دستیاری پزشکی لاتینمصوب آن۱۳۷۹> برمیآید،<آیین تجربهٔنامه کاریِآموزشی «پسدوره ازفوق فارغالتحصیلیِتخصص [[دکتری]]»پزشکی بهحسابمصوب میآید۱۳۷۹>.
بر اساس اعلام وزارت بهداشت<ref>{{یادکرد وب |url=http://hbi.ir/Forms/Special.aspx?hbsId=1226&category=1&templateid=1&hdlId=8 |title='''مرکز توسعه هماهنگی و ارزیابی تحقیقات''' گروه خدمات پژوهشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی |accessdate=۱۰ دسامبر ۲۰۱۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181210202640/http://hbi.ir/Forms/Special.aspx?hbsId=1226&category=1&templateid=1&hdlId=8 |archivedate=۱۰ دسامبر ۲۰۱۸ |dead-url=yes}}</ref>دوره پسا دکترای پژوهشی دورهای است که برای تربیت پژوهشگران حرفهای در مراکز تحقیقاتی تابعه دانشگاه اجرا میشود و میتواند به عنوان دوره گذر به مرتبه هیئت علمی در نظر گرفته شود بهعبارتی افرادی که این دوره را با موفقیت به اتمام میرسانند و از نظر پژوهشی ـ آموزشی و اخلاقی مورد تأیید آن مرکز و دانشگاه قرار میگیرند امتیازات لازم برای جذب در فراخوان هیئت علمی را بهدست میآورند.