نظام دادگستری: تفاوت میان نسخه‌ها

تاریخ دادگستری ایران باید به چند مرحله تفکیک شود:

==== پیش از اسلام====

<ref name=sami50>

[http://ensani.ir/fa/article/7825/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D9%82%D8%B6%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%87%D8%AF-%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C دادرسی و قضاوت در ایران باستان عهد هخامنشی]. علی سامی. بررسی های تاریخی 1350. شماره 31.[http://ensani.ir/file/download/article/20100913141758-359.pdf فایل pdf]</ref>

 

از وضع دادرسی و قضاوت و قوانین دوران '''اشکانی''' اسناد و زیادی در دست نیست.<ref name=sami50/>

 

قوانین حقوقی در عهد '''ساسانی'''، بر مبنای کتاب دینی اوستا، و تفسیرهای آن، و فتواها بوده است. در دعاوی حقوقی، رای [[موبد موبدان]]، راسخ و قطعی، و فتوای او غیر قابل نقض بوده است.<ref name=sami50/>

گاهی هیئت منصفه ای از قضات مختلف تشکیل می‌شده است. <ref name=sami50/>

در زمان ساسانیان، قدرت قضاوت بیشتر در دست روحانیون بود. در راس هر دادگاه یک قاضی روحانی قرار داشت. <ref name=sami50/>

برای رسیدگی به جرم های پیروان سایر دین ها (مثلا مسیحیان)‌ انجمن هایی (و اشخاصی) جدا از دادگاههای عادی بود که موبدی در آنها عضو بوده است.<ref name=sami50/>

[[امیانوس مارسلینوس]] تاریخنگار رومی می‌گوید «ایرانیان از قانون بسیار میترسند، بخصوص فراریان از خدمت نظام».<ref name=sami50/>