[[پرونده:Antiochmap2.PNG|بندانگشتی|۲۷0px|جایگاه انطاکیه در ترکیهٔ کنونی]]
'''انطاکیه بر روی [رودخانه] [[رود عاصی|عاصی]]''' (به [[زبان یونانی باستان|یونانی باستان]]: Ἀντιόχεια ἡ ἐπὶ Ὀρόντου, Antiókheia hē epì Oróntou)، (همچنین به آن '''انطاکیهٔ [[سوریه]]''' نیز میگویند)،<ref group=note>{{lang-grc|Ἀντιόχεια ἡ ἐπὶ Ὀρόντου; or Ἀντιόχεια ἡ ἐπὶ Δάφνῃ, "Antioch on Daphne"; or Ἀντιόχεια ἡ Μεγάλη, "Antioch the Great"}}; {{lang-la|Antiochia ad Orontem}}; {{lang-hy|Անտիոք}} ''Antiok''; {{lang-syr|ܐܢܛܝܘܟܝܐ}} ''Anṭiokya''; [[Hebrew]]: אנטיוכיה, ''Antiyokhya''; [[Arabic]]: انطاکیة، ''Anṭākiya''; {{lang-fa|انطاکیه}}; {{lang-tr|Antakya}}.</ref> شهری از [[یونان باستان]] بود،<ref>{{cite book|last=Sacks|first=David|title=Encyclopedia of the Ancient Greek World (Facts on File Library of World History)|url=https://archive.org/details/encyclopediaofan0000sack_l8g9|publisher=Facts on File Inc|isbn=978-0-8160-5722-1|page=[https://archive.org/details/encyclopediaofan0000sack_l8g9/page/32 32]|author2=Oswyn Murray|editor=Lisa R. Brody|year=2005}}</ref> که سمت شرقی رودخانهٔ عاصی قرار داشت. خرابههای آن نزدیک شهر جدید [[انتاکیه]] [[ترکیه]] قرار دارد،<ref>خرابههای انطاکیه با شهر مدرن انتاکیه همپوشانی و پیوستگی ندارد.</ref> و این شهر جدید از انطاکیه باستانی نام خود را عاریه گرفتهاست.
انطاکیه اواخر قرن چهارم قبل از میلاد توسط [[سلوکوس یکم|سلکوس اول]] نیکاتور بنیان نهاده شد، او یکی از فرماندهان [[اسکندر|اسکندر کبیرمقدونی]] بود. این شهر از نظر جغرافیایی، نظامی و موقعیت اقتصادی برای ساکنینش سودمند بود، بخصوص ویژگیهایی چون تجارت ادویه، [[جاده ابریشم]] و [[راه شاهی]]. نهایتاً این شهر با شهر اصلی شرق نزدیک یعنی [[اسکندریه]] به رقابت پرداخت. انطاکیه تا ۶۳ قبل از میلاد، زمانی که [[روم]]یها کنترل آن را بدست گرفتند پایتخت [[امپراتوری سلوکی]] بود. رومیها آنجا را محل استقرار حکومت خویش ساختند. از اوایل قرن چهارم میلادی، این شهر محل استقرار Count of the Orient، رئیس اداره منطقه ای شانزده استان، همچنین مرکز اصلی [[یهودیت هلنیستی]] در پایان دورهٔ معبد دوم بود. انطاکیه یکی از مهمترین شهرهای قلمروهای رومیها در [[مدیترانه شرقی|مدیترانهٔ شرقی]] بود. مساحتی شامل ۱۱۰۰ [[جریب فرنگی]] (۴٫۵ [[کیلومتر مربع]]) را در حیطهٔ دیوارههایی که یک چهارم آن کوهساران بود پوشش میداد، میماند حدود ۷۵۰ جریب (۳ کیلومتر مربع) که یک پنجم مساحت روم بود و داخل دیوارههای [[اورلیان]] قرار داشت.
انطاکیه را «مهد [[مسیحیت]]» مینامیدند، چرا که نقش طولانی مدت و محوری را هم در ظهور یهودیت هلنیستی و هم اوایل دوره مسیحیت بازی کرد.<ref>"The mixture of Roman, Greek, and Jewish elements admirably adapted Antioch for the great part it played in the early history of Christianity. The city was the cradle of the church." — "Antioch," ''[[Encyclopaedia Biblica]]'', Vol. I, p. 186 (p. 125 of 612 in [https://archive.org/details/encyclopaediabib01cheyuoft online .pdf file]. '''Warning:''' Takes several minutes to download).</ref> [[عهد جدید]] مسیحیت بیان میدارد که عبارت «مسیحیت» اولین بار در انطاکیه ظهور پیدا کرد.<ref>{{cite web |url=http://biblehub.com/acts/11-26.htm|title=Acts of the Apostles 11:26}}</ref> این شهر یکی از اولین شهرهای چهارگانهٔ سوری بود، و به ساکنین آن انطاکیه ای (''Antiochenes'') میگفتند. این شهر [[کلانشهر|کلانشهری]] بود که در دورههای [[آگوستوس|آگوستوسی]] ربع میلیون نفر ساکن آن بودند، اما جمعیت آن در دوران [[قرون وسطی]] به دلیل جنگها، زلزلهها و تغییر مسیرهای تجاری، که دیگر پس از حملات و فتوحات [[مغول]]ان از شرق دور بدانجا عبور نمیکردند، به مقادیر ناچیزی رسید.