آیه ولایت: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Emperor Reza (بحث | مشارکتها) جز ویرایش برچسبها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Sa.vakilian (بحث | مشارکتها) ←تفاسیر شیعی: کپی از مقاله محمد باقر |
||
خط ۲۱:
=== تفاسیر شیعی ===
* [[سید هاشم بحرانی]] از فقیهان و مفسران شیعه در کتابش [[تفسیر البرهان]] روایتی را به نقل از [[تفسیر عیاشی]] از [[ابوحمزه ثمالی]] از [[محمد باقر]] دربارهٔ شأن نزول این آیه بیان کردهاست. در این روایت محمد باقر با نقل داستانی از [[محمد]] علت نزول این آیه را دادن انگشتری به شخص نیازمند توسط [[علی]] برمیشمرد. او در این باره میگوید: «پیامبر خدا در منزلش نشسته بود … که این آیه (إِنَّمٰا وَلِیُّکُمُ اللّٰهُ وَ رَسُولُهُ …) نازل شد. پیامبر منزل را به قصد مسجد ترک کرد. [در راه] شخص نیازمندی را دید و از او پرسید: آیا کسی چیزی به تو صدقه دادهاست؟ او پاسخ داد: بله، آن شخص که نماز میگزارد.و آن شخص [[علی]] بود.»<ref>[[سید هاشم بحرانی]]|[[تفسیر البرهان]]، جلد ۲، صفحهٔ ۳۲۲</ref>
* به نوشته [[ارزینا لالانی]] از منابع شیعی اینطور برمیآید که باقر تأکید زیادی بر [[آیه ولایت|آیهٔ ولایت]] (آیه ۵۵ سورهٔ [[مائده|مائِده]])<ref group="یادداشت"> «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَ هُمْ رَاکِعُونَ»({{پک|لالانی|۱۳۸۱|ک=نخستین اندیشههای شیعی|ص=۸۳}})</ref> داشته است. این آیه بسته به اینکه واو در شروع عبارتِ «وَ هُمْ رَاکِعُونَ» واو حالیه<ref group="یادداشت"> درصورتیکه این واو، واوِ حالیه باشد آیه اینطور ترجمه میشود: «همانا وَلیِّ شما خداوند و پیامبرِ او و مؤمنانی هستند که نماز برپا میدارند و درحال [[رکوع|رُکوع]] [[زکات|زَکات]] میدهند.»({{پک|لالانی|۱۳۸۱|ک=نخستین اندیشههای شیعی|ص=۸۴}})</ref> باشد یا واوِ عطف،<ref group="یادداشت"> درصورتیکه این واو، واوِ عطف باشد آیه اینطور ترجمه میشود: «همانا ولیّ شما خداوند و پیامبر او و مؤمنانی هستند که نماز برپا میدارند و آنان رکوعکنندگان هستند.»({{پک|لالانی|۱۳۸۱|ک=نخستین اندیشههای شیعی|ص=۸۴}})</ref> به دو گونهٔ مختلف ترجمه میشود. در ترجمهٔ دوم، همهٔ مؤمنان شایستگی دارند «[[ولی (اسلام)|ولیّ]]» باشند ولی در ترجمهٔ اول، فقط کسانی ولی هستند که درحال رکوع زکات میدهند؛ که بهاعتقاد باقر اشاره به علی بن ابیطالب دارد. [[طبری]] در مخالفت با [[علی بن ابراهیم قمی|قُمی]]، [[شیخ طوسی]] و [[طبرسی]] با نقل دو حدیث از محمد باقر این آیه را برخلاف موضعِ شیعه معنی میکند. لالانی این دو حدیث را که در اِسناد اشتراک دارند، از نظر برخی منتقدان مسئلهدار توصیف میکند. بهگونهای که در منابع شیعه آمده است، بهنظر محمد باقر، پیامبر اسلام از توضیح و تبیینِ آیهٔ فوق برای مردم اکراه داشته است؛ اما مردم همانطور که انتظار داشتند پیامبر احکامی چون نماز و زکات و حج را — که در آن قرآن به آن اشاره شده است — برای مردم تبیین کند، در این مورد هم انتظارِ توضیح داشتند. ولی پیامبر از بیمِ اینکه مبادا مردم [[مرتد|مُرتَدّ]] شوند، زیر بارِ توضیح نرفت. بهاعتقاد شیعه، در همین هنگام بود که آیهٔ ۶۷ سورهٔ مائده نازل شد: «ای پیامبر آنچه از پروردگارت بر تو نازل شده است [به مردم] برسان. اگر چنین نکنی، رسالتِ او را بهجا نیاوردی؛ خدا تو را از مردم حفظ میکند...» بهعقیدهٔ باقر، پیامبر در [[غدیر خم|غدیرِ خُم]] این فرمانِ خداوند را بهجا آورد. مفسرانِ اهل سنت مراد از «آنچه از پروردگارت بر تو نازل شده» را در معنای کلیترِ آن، به کلِ قرآن تعمیم میدهند. بهاعتقاد باقر، چنانکه در منابع شیعی آمده است، در روز غدیر خم و بعد از انتصابِ علی بن ابیطالب به امامت بود که آیهٔ سوم سورهٔ مائده یعنی «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ...»<ref group="یادداشت">«الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِینًا» یعنی «امروز دین شما را به کمال رسانیدم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و اسلام را دین شما برگزیدم.» ({{پک|لالانی|۱۳۸۱|ک=نخستین اندیشههای شیعی|ص=۸۷}})</ref>
== منابع ==
|