[[پرونده:TrioSonata.jpg|x230px|بندانگشتی|(نقاشی) موسیقیدانان دوره باروک در حال اجرای «سونات تریو»]]
در [[تئوری موسیقی]]، '''فرم''' (به [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]: form) در [[تئوری موسیقی]]، اشاره به ساختار یک [[پاساژ (موسیقی)|قطعهٔ]] [[موسیقی]] دارد. واژهٔ «فرم» به معنی قالب یا شکل است. فرم در یک قطعه موسیقی سعی میکند که آن قطعه را با شکستن به اجزاییاجزای مختلف، توصیف کند. به عبارت دیگر، شکل،فرم، ساختمان و نظم یک اثر موسیقایی است و مفاهیمی مشابه در تعریف [[معماری]]، [[نقاشی]]، [[مجسمهسازی]]، و مانند آنها دارد.
== تعریف ==
[[پرونده:Sonata form pyramid.png|بندانگشتی|چپ|نمودار فرم سهقسمتی]]
هر اثر هنری دارای طرح، قالب، یا الگویی است که محتوای کار را در درون آن جای میدهد. در واقع فرم در برابر محتوا قرار میگیرد و
هر اثر هنری در فرم، مجموعهای است از اجزا که هر یک از آنها نسبت به کلکل، پیوند دارددارند. در بررسی شکل ظاهری یک اثر موسیقی میتوان سه عنصر را تشخیص داد:
# «[[گشایش (موسیقی)|بیان اول]]» یا سوژهٔ اصلی (الف){{یاد|dir=ltr|Exposition}}
# «[[بسط و گسترش موسیقی|بسط و گسترش]]» (ب){{یاد|dir=ltr|development}}
# «[[بازگشایش|یادآوری بیان اول]]» (الف){{یاد|dir=ltr|Recapitulation}}
وجود فرم در موسیقی بیانگر شکل ظاهری، نظم، آرایش، عدم یکنواختی و دورهدورۀ زمانی آن اثر میشود و در هر دوره معنای متفاوتی داشتهاست.<ref>{{پک|اسپات|۱۳۵۶|ک=چگونه از موسیقی لذت ببریم|ص=۱۱۰}}</ref>
فرم سهتایی متداولترین فرم در موسیقی است. علاوه بر آن، از شیوههای دیگری نیز استفاده میشود؛ مانند:
== تاریخچه ==
گرایش به فرم در موسیقی به صورتهای گوناگون و با رهیافتهایرهیافتهای متفاوت مورد توجه قرار گرفتهاست و دارای پیچیدگیهای فراوان است.<ref>{{پک|زندباف|۱۳۶۴|ک=فرم در موسیقی|ص=۷}}</ref>
نمودار فرم در دورههای [[موسیقی کلاسیک]]:
== انواع فرم در موسیقی عامهپسند غرب ==
بعضی از فرمهای موسیقایی، از جمله فرمهای شکل گرفته با محوریت ژانر،[[ژانر موسیقی|ژانر]]، غالباً در موسیقی عامه مورد استفاده قرار میگیرند. فرمهای مورد استفاده در موسیقی عامه اغلب از فرمهای استروفیک (به [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]: Strophic، با ساختار آهنگین AAA)، فرمهای ۳۲ میزانی (با ساختار آهنگین AABA)، فرمهای ترجیعبندی (با ساختار AB) و فرمهای ۱۲ میزانی [[بلوز]] (با ساختار AAB) ساخته میشوند.<ref dir=ltr name=":0">[https://www.songstuff.com/song-writing/article/song-form-overview/ "A Guide To Song Forms – Song Form Overview"]. ''Songstuff''.</ref>
=== فرمهای مقطعی ===
|