| پانویس =
}}
'''بازار کرمانشاه''' یک مرکز تجاری سنتیدر شهر [[کرمانشاه]] است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://khorasans.kibod.com/tourism/344049/معرفی_بازار_استان_کرمانشاه.htm |عنوان =معرفی بازار استان کرمانشاه | ناشر =شرکت نگین تجارت کاروی |تاریخ =۳ اسفند ۱۳۸۸ |تاریخ بازدید =۲۸ سپتامبر ۲۰۱۰}}</ref> این بازار در زمان خود بزرگترینیکی واز مهمطولانیترین ترینبازارهای بازارسرپوشیده سرپوشیدۀدر خاورمیانه به شمار میآمدهاست. ساختمان بازار دارای تویزههای منحصربهفرد است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.aftab.ir/news/2009/feb/09/c5c1234169722_art_culture_ministry_cultural_heritage_kermanshah.php |عنوان =احیای بخش های تخریب شده تاریكه بازار كرمانشاه | ناشر =خبرگزاری آفتاب |تاریخ =۹ فوریه ۲۰۰۹ |تاریخ بازدید =۲۸ سپتامبر ۲۰۱۰}}</ref> این اثر در تاریخ {{جلالی حروف|۰۱|۱۰|۱۳۷۶|پیوند=نه}} با شمارهٔ ثبت ۱۹۴۴ بهعنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://iranshahrpedia.com/static/view/page/cultural-heritage-reports |عنوان=دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایرانشهر |نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20191006234339/http://iranshahrpedia.com/docs/Asar-e%20Sabti%20(Up%20to%2026666)%20(Version%2090%2008%2029).zip |تاریخ بایگانی=۶ اکتبر ۲۰۱۹|ناشر=وزارت راه و شهرسازی |تاریخ بازدید=۱۰ اکتبر ۲۰۱۹ |پیوند مرده=خیر}}</ref>
== مشخصات ==
اینقدمت قدیمیترین بخشهای بازار درکرمانشاه حدودبه ۲۰۰زمان سالحکومت پیشخاندان وزنگنه در زمانکرمانشاه حاکممیرسد شهرکه کرمانشاه،معاصر با دوران [[محمدزندیان|زندیه]] علیبودهاست. میرزایبا دولتشاهاین وجود بخشهای جدیدتر بازار در دوران [[قاجاریان|قاجاریه]] و در نیمۀ سدۀ ۱۹ میلادی ساخته شدهاستشدهاند. این بازار دارای ۱۸ راسته است وکه در زمانگذشته خودبه بزرگترینصورت بازارپیوسته به یکدیگر متصل بود و یکی از طولانیترین بازارهای سرپوشیدۀ خاورمیانه به حساب میآمده استمیآمدهاست.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = http://www.kurdistantoday.ir/NewsDetail.aspx?itemid=1482 |عنوان = بازار ۲۰۰ ساله کرمانشاه جلوه گاه فرهنگ ایرانی |ناشر = کردستان امروز |تاریخ = ۲۴ تیر ۱۳۸۹ |تاریخ بازدید = ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۰ }}{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
با احداث [[خیابان مدرس|خیابان سپه (مدرس)]] در سال ۱۳۱۴ بازار به دو پارهپارۀ شرقی و غربی تقسیم شده،شد و گذرهای درون بافت قطع وشد. این خیابان پس از عبور از مقابل مسجد جامع و از وسط سبزه میدان با از بین بردن این فضای شهری شاخههای اصلی بازار را قطع کردهکرد. وبا باساخته ایجادشدن واحدهای تجاری جدید در دو طبقه و جدارهسازی شهری که با آجرکاریهای پُرکاری نیز همراه بود، این خیابان به یکی از اصلیتریناصلیترین محورهای بافت قدیم کرمانشاه تبدیل شد.<ref name="tatilat">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:RaRYaS3AtwoJ:www.newholidays.ir/print/9981&num=1&hl=en&gl=ca&strip=1&vwsrc=0 |عنوان=دنیای راستهها و چارسوقها | ناشر =هفته نامه تعطیلات نو |تاریخ =۱۹ اسفند ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی= }}</ref>
همچنین در گذشته تیمچهای به نام سید اسماعیل در بازار کرمانشاه وجود داشت که با ساخت خیابان سپه از بین رفت. این تیمچه در مکان کنونی پاساژ ایران که قبلاً محل [[سینما هما|سینما هما]] بود قرار داشتهاست.<ref name="سلطانی ۱">سلطانی، ۱۳۷۴: ص ۱۷۶.</ref>
== راستهها ==
بازار کرمانشاه که در اثر عبور خیابانهایخیابانهای اصلی شهر هماکنون به چهار قسمت تقسیم گشتهاستشدهاست. این بازار از بخشها و [[راسته بازار|راسته بازارهای]] زیادی تشکیل گشته که جاذبه توریستی محسوب میشوندگشتهاست. با تغییراتی که در بازار بزرگ کرمانشاه بهوجود آمد بسیاری از اصناف از جمله مسگری، سفیدگری، سراجی، صندوق سازی، گیوه کشی، نعل سازی، رنگرزی، صرافی و... برای همیشه به بوته فراموشی سپرده شد.<ref name="tatilat" />
بازار کرمانشاه دارای ۱۸ راسته است از آنها میتوان به زرگرها، [[تاریکه بازار]] (ادویه فروشیهافروشیها)، بازار یهودیها (بازار اسلامی)، آهنگرها، مسگرها، بنکدارها، بزازخانهبزازخانه، درطویله قشون، چالحسنخان و توپخانه اشاره کرد. این بازار کرمانشاه دارای [[چهارسوق|چهارسوقها]] و ورودیهایورودیهایی زیبابا تزئینات آجرکاری و کاشیکاری است که نشانگر دید زیبایزیباشناسانۀ معماران عصرهای گذشته و فرهنگ غنی معماری این منطقه میباشد. در زمان رونق اقتصادی منطقه و مسیر عبور [[جاده ابریشم]]، این بازار محل اصلی داد و ستد بازرگانان اروپایی و آسیایی بوده {{مدرک}} و با توجه به موقعیت استراتژیک دارای نشانههای خاص فرهنگی زیاد میباشد.
===راستهبازار توپخانه===
بازار توپخانه یکی از راستههای ۱۸گانۀ۱۸ گانۀ بازار بزرگ کرمانشاه محسوب می شود که از دروازۀ چیاسرخ (ابتدای بازار توپخانه) شروع شده و تا دروازۀ پل سیدجمعه (انتهای راستهبازار چالحسنخان) ادامه دارد و سردر جبهۀ شمالی آن نیز مشرف به خیابان ۴۰ متری مطهری (سیروس) قرار دارد. برای مدتی طولانی این راستهبازار از رونق افتاده و تقریباً متروکه شدهبود، اما از خرداد ۱۳۸۷ فاز نخست احیای آن آغاز شد و تا پاییز ۱۳۸۸ تعداد ۵۰ چشمه طاق این بازار احیاء و مرمت شد.<ref name="ایسنا ۱">[http://kermanshah.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=49939 خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): ''بازار توپخانه کرمانشاه مرمت میشود''، نوشتهشده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۴؛] بازدید در ۶ آذر ۱۳۹۷.</ref>
== سرایها ==
{{اصلی|سرای حاج علیمحمد همدانی}}
سرای حاج علیمحمد همدانی در [[فیضآباد (کرمانشاه)|محلۀ فیضآباد]] واقع شده که امروزه خارج از محدودۀ بازار قرار دارد،اما در گذشته بخشی از بازار کرمانشاه محسوب میشده و در زمان فعالیت خود در ارتباط با تاریکهبازار فیضآباد و گذر جلوخان قرار داشتهاست. سرای حاج علیمحمد همدانی دارای دو طبقه و زیرزمین است. سردر بنا کاشیکاری شده و در داخل بنا از ستونها و سرستونهای چوبی استفاده شدهاست.<ref name="برومند سرخابی ۳">برومند سرخابی، ۱۳۸۸، ص ۲۰۴-۲۰۳.</ref>
== کاروانسراها ==
در بازار کرمانشاه علاوه بر راستهها و سراها، چند کاروانسرا نیز وجود داشتهاست. یکی از این کاروانسراها که به نام [[کاروانسرای خندق]] نامیده میشود در راستهبازار چالحسنخان قرار دارد. کاروانسرای خندق که تحت مالکیت خصوصی قرار دارد طی سالها به مخروبهای تبدیل شدهاست.<ref name="ایسنا ۲">[https://www.isna.ir/news/1400062216192/ خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): ''کاروانسری خندق شهر کرمانشاه بازسازی میشود''، نوشتهشده در ۲۲ شهریور ۱۴۰۰؛] بازدید در ۲۴ شهریور ۱۴۰۰.</ref>
== مرمت و بازسازی بازار ==
از دهۀ ۱۳۷۰ چهار فصل مرمت در بازار کرمانشاه انجام شدهاست. این مرمتها عمدتاً بر روی چهار راستهبازار درطویله قشون، زرگرها، آهنگرها و چالحسنخان انجام شدهاست.
در راسته بازار چالحسنخان که در قسمت جنوبی بازار قرار دارد در سال ۱۳۹۶ خیابانی به نام آیت الله زرندی ساخته شده و به منظور حفظ جلوۀ معماری سنتی بازار، دیوارهای با طاقهای آجری بر روی جدار بیرونی بازار اجرا شدهاست.<ref name="ایسنا ۲">[https://www.isna.ir/news/1400062216192/ خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): ''کاروانسری خندق شهر کرمانشاه بازسازی میشود''، نوشتهشده در ۲۲ شهریور ۱۴۰۰؛] بازدید در ۲۴ شهریور ۱۴۰۰.</ref>
== نگارخانه ==
|