شاهنامه‌خوانی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
به نسخهٔ 29400382 از Luckie Luke (بحث) برگردانده شد (TW)
برچسب: خنثی‌سازی
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
'''شاهنامه‌خوانی''' عبارت از خواندن اشعار [[شاهنامه فردوسی]] به آواز مخصوص است. شاهنامه‌خوانی در دو مجلس مختلف اجرا می‌شده‌است یکی مجالس خوانین و اشراف و دیگری در [[قهوه‌خانه|قهوه‌خانه‌ها]]. شاهنامه‌خوانی در مجالس خوانین به صورت نشسته و در قهوه‌خانه‌ها به صورت ایستاده اجرا می‌شده‌است. شاهنامهشاهنامه‌خوانی خوانیدر همیشهطول تاریخ تبدیل به صورتیک انفرادیسنت یامتداوم چندشده نفریاست اجراکه می‌شدهدر گذشته دارای نقش‌های مهم اجتماعی، اخلاقی، تربیتی، مذهبی، ملی، فرهنگی، ادبی، هنری و سرگرمی بوده است. از آنجایی که موضوع اصلی داستان‌های شاهنامه، حماسه‌ی پیروزی نیکی بر بدی و استیلای نیروی خیر بر نیروی شر است، روایت این داستان‌ها خصلت‌های پاکدامنی، سلحشوری و پهلوانی را تقویت نموده و همچون پندِ پیران الگویی اخلاقی بشمار می‌آمده‌است. خواندن شاهنامه به ویژه در اجراهایمیان [[اقوامایلات لر]]و همراهعشایر باموجب سازپیدایش تالروحیه‌ی (کمانچهجوانمردی محلیو خرم‌آباد)عیاری وبامی‌گشت سبککه خاصاین خود همراهنقش می‌شود،این فرهنگمهمی در بینایجاد اقواموحدت لرو کاملاًبرادری ازدر میان نرفته‌استایل و درپاسداری بیناز مردمانیک لرسو هنوزاز اگرارزش‌های چهقومی کمرنگ‌ترخود، و از گذشتهسوی امادیگر پابرجاستاز ارزش‌های ملی ایران داشته‌ است. عشایر با شاهنامه‌خوانی، نسل به نسل و سینه به سینه ارزش‌های موجود در فرهنگاین لریاثر را پاس می‌داشتند. این امر موجب شده است که این اثر زبان فارسی بخشی از هویت عشایر ایران باشد و به شهعنوان نومهمثال، خونیفرهنگ معروفو نام‌های موجود در آن، در نقاط مختلف ایران، استفاده شده است.<ref name=":0">{{پکیادکرد وب|وجدانیعنوان=شاهنامه خوانی در لرستان/ فرهاد مشتاق|۱۳۷۶نشانی=https://khoramabad.farhang.gov.ir/fa/maghalat/shahnamehkhanifarhadmoshtagh|فوبگاه=وزارت فرهنگ موسیقیو ایرانارشاد اسلامی|صبازبینی=۴۴۴2021-09-16|کد زبان=fa|نام=وزارت فرهنگ و ارشاد|نام خانوادگی=اسلامی}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=SID.ir {{!}} جایگاه شاهنامه فردوسی و اسطوره های آن و آئین شاهنامه خوانی در هویت فرهنگی عشایر لر|نشانی=https://www.sid.ir/fa/seminar/ViewPaper.aspx?ID=14215|وبگاه=www.sid.ir|بازبینی=2021-09-16}}</ref><ref name=":1" />
 
شاهنامه‌خوانی در بین ایلات بوسیله‌ی بعضی از افراد که سواد مکتبی داشته و دارای صدایی خوش بودند اجرا می‌شد وبرخلاف نقالان شهر نشین برای تأمین معاش نبود. شاهنامه‌خوانی آهنگ و آواز مخصوصی دارد که در بعضی مناطق با نواختن کمانچه همراه است و شروع آن تقریبأ شبیه دستگاه چهارگاه و ادامه‌ی آن شبیه دستگاه ماهور ایران است. شاهنامه خوانی همیشه به صورت انفرادی یا چند نفری اجرا می‌شده و در اجراهای [[اقوام لر]] و بختیاری همراه با ساز تال (کمانچه محلی خرم‌آباد) وبا سبک خاص خود همراه می‌شود. این فرهنگ در میان عشایر از جمله عشایر لر و بختیاری متداول بوده است، و امروزه به دلیل شهرنشین شدن بسیاری از عشایر اگر چه کمرنگ‌تر از گذشته شده، اما در بین آنها کاملاً از میان نرفته‌است و هنوز پابرجاست. در فرهنگ لری به شه‌نومه خونی معروف است.<ref name=":1">{{پک|وجدانی|۱۳۷۶|ف=فرهنگ موسیقی ایران |ص=۴۴۴}}</ref><ref name=":0" />
 
شاهنامه‌خوانی با [[نقالی ایرانی|نقالی]] تفاوت دارد. در شاهنامه‌خوانی گفتار و رفتار اغراق‌آمیز وجود ندارد و قصه‌گو با استفاده از لحن خودش داستان را بیان کرده و گاهی نیز از برخی حرکات برای رساندن معنی بهره می‌برد اما نقالی به نوعی نوعی اجرای نمایشی تک نفره‌است و اجرایش پیچیده‌تر از شاهنامه‌خوانی است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=با «گرد آفرید» اولین زن نقال ایرانی|نشانی=http://www.seemorgh.com/culture/2078/51220.html |تاریخ=۱۴ فوریه ۲۰۱۳|ناشر=خبرنامه هفتگی سیمرغ| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6EQNStYJ9| تاریخ بایگانی =۱۴ فوریه ۲۰۱۳}}</ref>