جهانملک خاتون: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۰۵:
== دیوان اشعار ==
برطبق نوشته خود جهان در دیباچه دیوانش، وی نخست در گردآوری دیوانش دچار تردید بوده، ولی وقتی بهآثار شعرای قبل از خود دسترسی پیدا کرده، بر تردید خود غلبه کرده و کار گردآوری دیوان دیوانش را آغاز کرده است.<ref name=":2" /> دیوان او دارای مقدّمهای به نثرِ فصیح است که به نظر میآید خود شاعر آن را نوشته است، جهان در این مقدّمه از سُرایش گاه و بیگاه اشعار در اوقات فراغت و نداشتن تمایل چندان به گردآوری آنها سخن میگوید، زیرا این کار را در شأن خاتونها نمیداند. با وجود این، وقتی درمییابد برخی از خاتونهای عرب و فارس در گذشته اشعارشان را جمعآوری کردهاند، بر آن میشود آنها را مکتوب کند، باشد که نام او را زنده نگه دارد. <ref name=":hoseini" />دیوان جهان، بزرگترین دیوانی است که از زنی شاعر در [[ایران در دوره مغول|ایران پیشامدرن]] به دست ما رسیدهاست
# کاملترین آن در [[کتابخانه ملی فرانسه|کتابخانه ملّی فرانسه در پاریس]] (نسخۀ خطی ضمیمۀ فارسی ۷۶۳) است؛ نسخهای خطی که به پادشاه [[آل جلایر]] سلطان احمد بهادر بن شیخ اویس پیشکش شدهاست، از قرار معلوم بیش از ۱۴۰۰۰ بیت دارد و ظاهراً در زمان حیات شاعر منتشر شدهاست.
خط ۱۲۰:
غزلهای جهان از نظر ساختار بیرونی و نه از نظر درونمایه فلسفی متاثر از اشعار حافظ هستند. از نظر زبانی ساده و به دور از تکلفند و در آنها آرایههایی نظیر تشبیه، [[استعاره|استعاره مصرحه]]، کنایه و ایهام دیده میشود. مهمترین ویژگی شعر جهان ملک خاتون [[زنانگی|زنانهبودن]] آن است. همچنین تضاد عقل و عشق، باور به تقدیر، عشق عهد الست و شکوائیه از نکات بارز دیوان اوست. <ref>{{پک|نجاریان|۱۳۹۱|ک=سبک شعری غزلهای جهان ملک خاتون|ص=۴۴۵}} </ref>
غزلیّات جهان، بر خلاف غزل های حافظ، نشان اندکی از [[تصوف|تصوّف]] یا [[عرفان]]، پیدا یا پنهان، دارند و در قیاس با او و دیگر شاعر همعصرش، [[عبید زاکانی]] (م. ۷۷۱ ق.)، از زهد ریایی زاهدان و صوفیان کمتر انتقاد کرده است. <ref name=":hoseini" /><ref name=":iranica" />
== نمونه شعر ==
|