توطئه کاتیلینا: تفاوت میان نسخه‌ها

طبق آنچه [[سالوست|سالوستیوس]] گفته، کاتیلینا در یکم ژوئن سال ۶۴ ق. م در دوران کنسولی [[لوسیوس ژولیوس سزار|لوکیوس یولیوس سزار]]<ref group="یادداشت">به لاتین: Lucius Iulius Caesar</ref> و گایوس فیگولوس<ref group="یادداشت">به لاتین: Gaius Marcius Figulus</ref> هواداران خود را مخفیانه به توطئه دعوت کرد، برای آنان در باب شرایط ناآماده‌یناآمادهٔ دولت و جوایزی که در صورت موفقیت کودتا در انتظارشان خواهد بود سخن راند؛ او افراد درمانده‌یدرماندهٔ جامعه را به‌دور خود جمع کرد که البته افرادی چند از طبقه سناتوری هم در توطئه شرکت داشتند از جمله [[پوبلیوس لنتولوس سورا]]، لوکیوس کاسیوس لونگینوس، پوبلیوس آئوترونیوس، گایوس کتگوس، سرویوس سولا و پسرش، لوکیوس وارگونتیئوس، کوئینتوس آنیوس، مارکوس پورکیوس لایکا، لوکیوس بستیا، کوئینتوس کوریوس؛ افزون بر این‌ها افرادی هم از طبقه [[اکوئیتس|سواران]] در توطئه مشارکت داشتند از جمله مارکوس نوبیلیور، لوکیوس استاتیلیوس، و پوبلیوس گابینیوس کاپیتوس؛ نیز عده کثیری از اشرافِ مستعمرات و نواحی خودمختارِ روم نیز حاضر بودند. توطئه چینان قصد داشتند برای در دست گرفتن کنترل شهر [[رم]]، کنسول سیسرو را ترور کنند و برای همین گایوس کورنلیوس و لوکیوس وارگونتیئوس بر آن بودند تا او را در صبحگاه ۷ نوامبر ۶۳ ق. م در منزلش مقتول سازند اما سناتور کوئینتوس کوریوس ـ که بعداً از خبرچینان اصلی سیسرو در جریان توطئه شد ـ بواسطه‌یبواسطهٔ معشوقه خود فولویا<ref group="یادداشت">به لاتین: Fulvia</ref> سیسرو را از خطری که در کمینش بود آگاهانید. سیسرو نیز صبح آن روز با مستقر ساختن چند نگهبان در ورودی خانه‌اش، از خطر جان سالم به‌در بُرد.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=[[سالوست|Sallustius]]|عنوان=De Catilinae coniuratione|صفحه=17}}</ref>

کاتیلینا وفادارانِ خود را در مناطق گوناگون مستقر ساخت: گایوس مانلیوس را در [[فیزوله]] و بخش همسایه‌‌یهمسایهٔ [[اتروریا]]، سپتیمیوسِ کامرینویی را در [[پیچه‌نوم]]، و گایوس یولیوس را در [[پولیا (ایتالیا)|پولیا]] مستقر ساخت.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=[[سالوست|Sallustius]]|عنوان=De Catilinae coniuratione|صفحه=27}}</ref>

براندازان قصد داشتند برای در دست گرفتن کنترل شهر [[رم]]، کنسول سیسرو را ترور کنند و برای همین گایوس کورنلیوس و لوکیسوس وارگونتیئوس بر آن بودند تا او را در صبحگاه ۷ نوامبر ۶۳ ق. م مقتول سازند اما سناتور کوئینتوس کوریوس ـ که بعداً اطلاعات توطئه را مخفیانه در اختیار سیسرو گذاشت ـ بواسطه‌یبواسطهٔ معشوقه خود فولویا<ref group="یادداشت">به لاتین: Fulvia</ref> سیسرو را از خطری که در کمینش بود آگاهانید. سیسرو نیز صبح آن روز با مستقر ساختن چند نگهبان در ورودی خانه‌اش، از خطر جان سالم به‌در بُرد.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=[[سالوست|Sallustius]]|عنوان=De Catilinae coniuratione|صفحه=27}}</ref>

{{گفتاورد|«Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? Quamdiu etiam furor iste tuus nos eludet? Quem ad finem sese effrenata iactabit audacia?{{سخ}}ای کاتیلینا! بالاخره تا کِی از بردباری ما سوءاستفاده می‌کنی؟ تا کِی این جُنونت ما را به استهزاء می‌گیرد؟ آیا کله‌شقیِ لجام ‌گسیخته‌اتگسیخته‌ات آن [جُنون] را به‌اتمام می‌رساند؟»|[[سیسرون|Cicero]]|[[علیه کاتیلینا|in Catilinam]]}}

[[پرونده:The_Discovery_of_the_Body_of_Catiline.jpg|بندانگشتی|290x290پیکسل|یافتن جنازه‌یجنازهٔ [[لوسیوس سرگیوس کاتلین|کاتیلینا]].<ref group="یادداشت">به ایتالیایی: Il ritrovamento del corpo di Catilina</ref>. اثر آلچیده سِگونی، نقاش [[ایتالیا|ایتالیایی]]]]

بر طبق گفته‌یگفتهٔ [[پلوتارک]] سناتورهایی که در کنار کاتیلینا نشسته‌بودند در طول نطق سیسرو کم‌کم از او فاصله می‌گرفتند. کاتیلینا به‌بهانه‌یبه‌بهانهٔ سوءرفتار کنسول سیسرو با او، در پوشش «تبعید خودخواسته» به [[مارسی]] از رم گریخت با این‌حال به اردوگاه مانلیوس در [[اتروریا]] رفت تا نقشه براندازی را پیش ببَرد. او [[گایوس کورنلیوس کتگوس]]<ref group="یادداشت">به لاتین: ''C''aius Cornelius Cethegus</ref> و [[پوبلیوس کورنلیوس لنتولوس سورا]]<ref group="یادداشت">به لاتین: Publius Cornelius Lentulus Sura</ref> را در رم باقی گذاشت تا نقشه کودتا را در پایتخت به‌اجرا گذارند.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=[[سالوست|Sallustius]]|عنوان=De Catilinae coniuratione|صفحه=32}}</ref>

در حالی‌که کاتیلینا مشغول جمع‌آوری یک ارتش بود، براندازان و کودتاگران مشاهده کردند که یک هیئت رسمی از قوم [[آلوبروگ‌ها]]<ref group="یادداشت">به لاتین: Allobroges</ref> ـ واقع در [[گالیا]] ـ در روم حضور دارد و خواستار خلاصی از ظلم‌وجور فرماندار رومی‌شان هستند. برای همین لنتولوس سورا به یک بازرگان رومی که در گالیا به تجارت مشغول بود گفت که به آن قوم گالیایی وعده آزادی از یوغ آن فرماندار و براندازی او را بدهد. او همچنین پوبلیوس گابینیوس کاپیتو ـ یکی از کودتاگران برجسته ـ تا با هیئت آلوبروگ‌ها ملاقات کنند، اینچنین بود که آلوبروگ‌ها از توطئه‌یتوطئهٔ کاتیلینا با خبر شدند.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=[[سیسرو|Cicero]]|عنوان=[[علیه کاتیلینا|in Catilinam]]|جلد=III|صفحه=4}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=[[سالوست|Sallustius]]|عنوان=De Catilinae coniuratione|صفحه=40}}</ref> هیئت آلوبروگ‌ها به‌سرعت از این فرصت بهره‌جُسته و ماجرای کودتای در شرف وقوع را به اطلاع سیسرو رساندند؛ سیسرو نیز به آنان گفت که سعی کنند مدارک و شواهد متقنی برای توطئه به‌دست بیاورند. از قضا پنج تن از براندازان برجسته ـ کتگوس، لنتولوس سورا، لوکیوس استاتیلیوس، مارکوس کپاریوس و تیتوس وُلتوریکوس ـ نامه‌ای امضاء شده به هیئت اعزامی آلوبروگ‌ها در روم دادند تا آنرا به قوم خود نشان داده و به آنان بفهمانند که توطئه‌ای در روم در شرف وقوع است و به‌زودی از شر جمهوری روم و فرماندار ظالم آن خلاص خواهند شد. با این‌حال جمهوری‌خواهان دامی گسترانده بودند: این نامه‌ها هنگام ارسال به گالیا در [[پل میلویو]]<ref group="یادداشت">به ایتالیایی: Ponte Milvio</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=[[سیسرو|Cicero]]|عنوان=[[علیه کاتیلینا|in Catilinam]]|جلد=III|صفحه=6}}</ref>واقع در روم کشف و ضبط شدند. پس سیسرو که اکنون شواهد معتبری دال بر توطئه در دست خود داشت، نامه‌ها را روز بعد در نشست سنا قرائت نمود و اندکی بعد توانست یک [[فرمان نهایی سنا]] که به دو کنسول ـ از جمله خودش ـ اختیار مطلق برای مجازات متهمان را می‌داد، کسب کند. به‌لطف همین اختیارات فوق‌العاده سیسرو توانست پنج تن از براندازان مزبور را بدون برگزاری محاکمه قانونی به اعدام محکوم سازد. سیسرو از بیم آنکه دیگر توطئه‌چینان، سورا و چهار تن دیگر را آزاد کنند هر پنج تن را یک‌به‌یک بلافاصله به‌شیوه خفه‌کردن اعدام کرد؛ آن‌هم بی‌آنکه به حق آنان مبنی بر [[تظلم‌خواهی به مردم]] توجهی کرده‌باشد؛ گذشته از این متهمان حق داشتند به‌جای مجازات اعدام تبعید را انتخاب کنند اما کنسول سیسرو آنان را [[اعدام خودسرانه|خودسرانه اعدام]] کرد. او حتّی شخصاً سورا را تا زندان [[تولیانوم]] اسکورت کرده‌بود.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=[[سالوست|Sallustius]]|عنوان=De Catilinae coniuratione|صفحه=55}}</ref> سپس خبر مرگ آنان را با جمله ملایم vixerunt یا vixere<ref group="یادداشت">vixere یا vixerunt در لاتین شکل ماضی ساده اخباری سوم شخص مفرد از فعل vivo (زندگی می‌کنم) است</ref> به‌معنای «زندگی کردند» به توده‌های تهییج‌شده اعلام کرد. [[ژولیوس سزار|ژولیوس سزارِ]] جوان در یکی از نشست‌های سنا، سیسرو را به‌سبب چنین عملی که با حقوق و قوانین رومی در تضاد بود مورد نکوهش قرار داد و چند سال بعد هم به ابتکار یک [[تریبون مردم]] به‌نام [[پوبلیوس کلودیوس پولکر]]<ref group="یادداشت">به لاتین: Publius Clodius Pulcher</ref> سیسرو به‌جرم اعدام غیرقانونی پنج شهروند رومی به تبعید محکوم شد؛ هرچند سیسرو چنین از خود دفاع می‌کرد که سنا آن کودتاچیان و براندازان را به‌عنوان «دشمن جمهوری» معرفی کرده‌بود و بنابراین قتل آنان در واقع اعدام دشمنان بود نه اعدام شهروندان رومی.

خود کاتیلینا نیز در ژانویه ۶۲ ق. م در ضمن نبردی‌نبردی با نیروهای جمهوری در حوالی [[پیستویا]] کشته‌شد و سیسرو به‌خاطر تلاشش در حفظ جمهوری از خطر براندازی به لقب [[پدر میهن]] مفتخر شد.

گفته می‌شد که [[کراسوس|مارکوس لیکینیوس کراسوس]] یکی از مشارکت کنندگان پنهانیِ توطئه بوده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=[[سالوست|Sallustius]]|عنوان=De Catilinae coniuratione|صفحه=17}}</ref> سمپرونیا (مادر [[دکیموس یونیوس بروتوس آلبینوس|دکیموس بروتوس]]، یکی از [[قتل ژولیوس سزار|قاتلین سزار]]) در میان زنانِ برجسته‌یبرجستهٔ توطئه‌گر بوده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=[[سالوست|Sallustius]]|عنوان=De Catilinae coniuratione|صفحه=25}}</ref> فولویا ـ دوست‌دختر یکی از کودتاگران به‌نام کوئینتوس کوریوس ـ زودتر از همه درباب توطئه‌یتوطئهٔ براندازی به جمهوری‌خواهان ـ از جمله کنسول سیسرو ـ هشدار داده‌بود.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=[[سالوست|Sallustius]]|عنوان=De Catilinae coniuratione|صفحه=23, 26, 28}}</ref>

== پانویس‌هاپانویس ==

[[رده:جمهوری۶۳ روم(پیش از میلاد)]]