اقلیم کردستان عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش HosseinHosseinnezhad (بحث) به آخرین تغییری که Masoud bukani انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
جز «روم» به‌تنهایی واژه‌ای بسیار مبهم است؛ باید بسته به هر دوره‌ی تاریخی از یکی از پیوندهای: جمهوری روم، امپراتوری روم، امپراتوری روم غربی، امپراتوری بیزانس یا حتّی روم باستان استفاده کنید. سپاس فراوان از همکاران خوبم.
خط ۱۳۷:
با ورود [[آریاییان]] به فلات ایران مناطق کردنشین امروزی ایران نیز از همان دوره‌های آغازین سکنه‌ای ایرانی‌تبار داشت و در حوزه فرهنگ ایرانی قرار گرفت. در آن دوره اما بخشی از منطقه امروزی کردستان عراق [[آشوریان|آشوری‌نشین]] بود و بخشی از امپراتوری آشور را تشکیل می‌داد در این دوره اقوامی ایرانی زبان از [[سکاها]] که مزدور آشوری‌ها بودند منطقه مانا در سرزمین ماد محل تاخت و تاز خود قرار دادند، در دوره‌های بعدی دسته‌های از اقوام [[سکایی]] در منطقه مانا در [[مکریان]] امروزی و کوهستان‌های اربیل ساکن شدند که آثار فراوانی از اقوام سکایی در تپه زیویه سقز، ودر کوهستان‌های قندیل کشف گردیده‌است.
 
[[آشور بانیپال]] در سال ۶۳۳ پ. م درگذشت. شاه ایرانی [[ماد]] در حمایت از [[بابل (دولت‌شهر)|بابل]] به آشور اعلان جنگ داد و دسته‌های اقوام سکایی که از لحاظ زبانی به مادها نزدیک بودند مادها را یاری دادند، [[هووخشتره]] در سال ۶۱۴ پ م از [[کوه‌های زاگرس]] گذشت و ضمن تسخیر آبادی‌های آشوری سر راه، شهر آشور پایتخت دولت آشور را در محاصره گرفت. پس از سقوط شهر آشور، [[نبوپلسر]] پادشاه بابل به دیدار هووخشتره آمد و در آنجا پیمان دوستی [[مادها]] و بابل تجدید شد. در سال ۶۱۳ پ م شاه آشور در نینوا بود و این شهر نیز در سال ۶۱۲ پ م تسخیر شد. [[نبوپلسر]] رهبر بابلی‌ها به همکاری با [[ماد]] روی آورد. از جمله اتفاقات تاریخی در اربیل که گاهنامه بابلی ثبت شده حرکت سپاه [[کوروش بزرگ|کوروش]] هخامنشی از این شهر برای فتح کشور[[لیدیه|لیدی]] است و جنگ بزرگ [[نبرد گوگمل|گوگمل]] است که هخامنشیان و سپاه اسکندر مقدونی در نزدیکی این شهر به نبرد پرداختند، در دوره [[شاهنشاهی اشکانی|اشکانیان]] اربیل مرکز پارتیان ایرانی بود. با برآمدن شاهنشاهی ایرانی اشکانیان، شاهک [[آدیابن]] که مرکز آن شهر اربیل بود ضمن پذیرش برتری اشکانیان به گونه‌ای خودمختاری نیز دست‌یافت و پس از آن پادشاهانی از این سلسله بر این سرزمین فرمان‌راندند. ایزاتس پسر مونوباز یکم با پادشاهی کوچک که نژاد [[سکایی]] داشت با همسایه‌اش-[[پادشاهی میشان]]- هم‌پیمان‌شد. ایزاتس همچنین به [[آیین یهود]] گروید.<sup>[[آدیابن#cite note-Sellwood-1|[۱]]]</sup>واپسین پادشاه مستقل آدیابن مهرسپ بود. در ۱۱۵ میلادی [[تراژان]] به آدیابن تاخت و این سرزمین را به خاک [[امپراتوری روم]] ضمیمه‌ساخت. در ۲۱۶ میلادی هم [[کاراکالا]] بدین سامان تاخت و در جستجوی پیکر شاهان اشکانی گورستان‌های آدیابن را ویران‌ساخت.
 
در زمان ساسانیان (اربیل) منطقه امروزی عراق را ناحیه آسورستان یا [[دل ایرانشهر]] می‌نامیدند و در ۲۲۴ میلادی، وارد تقسیمات کشوری شد. در حالی ساتراب شهرزور در سلیمانیه امروزی و گرمیان در کرکوک امروزی حامی ساسانیان و شخص اردشیر بودند و سرانجام آدیابن به صورت یکی از استان‌های ساسانی درآمد و به افتخار منطقه امروزی کردستان عراق در استان [[شادپیروز]] قرار داشت. شمال غربی کردستان عراق [[استان بالا]] نام داشت. شهرهای بزرگ آن دوره در این منطقه، اربیل، گرمیان ([[کرکوک]] امروزی) و [[آشب]] (عمادیه امروزی) بودند.<ref>محمدی ملایری، محمد: فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، جلد دوم: دل ایرانشهر، تهران، انتشارات توس ۱۳۷۵.</ref>