کاربر:جهان بینش140/صفحه تمرین ۳: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جهان بینش140 (بحث | مشارکتها) افزودن کمی به محتوا |
جهان بینش140 (بحث | مشارکتها) افزودن محتوا |
||
خط ۲۲:
== تفسیر ==
نزول این سوره بیانگر اتمام حجت خداوند به واسطه رسالت جهانی محمد بر اهل کتاب و مشرکین است. طباطبایی مفسر شیعی، معتقد است که خداوند با تمام مردم اتمام حجت کرده است. در حقیقت او با بیان آیات این سوره به همگان اعلام میدارد که نبوت محمد و آیین جدید اسلام در راستای سنت هدایت صورت گرفته است. سنت هدایت در چندین آیه دیگر قرآن نیز آمدهاست:
=== آیه اول ===
خط ۳۴:
از نظر اغلب مفسران عبارت «رسول من الله» بدل از بینّه است.<ref name=":5"/><ref name=":6"/><ref name=":4"/><ref>بهرام پور، ابوالفضل؛ نسیم حیات؛ ج۳۰؛ ص ۱۹۲؛ قم، انتشارات هجرت؛ چاپ سیزدهم (۱۳۸۱)؛ شابک:۶-۲۲-۵۸۷۵-۹۶۴.</ref><ref>محمود بن عمر، زمخشری؛ الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل؛ ج ۴؛ ص ۷۸۲؛ بیروت دارالکتاب العربی(۱۴۰۷ ق).</ref> برای مصداق رسول در آیه سه احتمال را شمردهاند. منظور شخص محمد است که فرستادهای از جانب خداوند است، یا مراد از رسول معجزه او (قرآن) است و در احتمال سوم منظور جبرئیل میباشد که قرآن را بر پیامبر میخواند.<ref name=":4">کاشانی، ملا فتحالله؛ منهج الصادقین؛ ج ۱۰؛ ص ۳۱۱؛ تهران، انتشارات اسلامیه؛ چاپ پنجم(۱۳۷۸)؛ شابک:۳-۰۶۴-۴۸۱-۹۶۴.</ref>
مهمترین بخش آیه دوم، عبارت «یَتْلُوا صُحُفًا مُطَهَّرَةً» هست که صاحبنظران حوزه تفسیر قرآن اقوال مختلفی را در کتابهایشان گزارش کردهاند و هر یک به دنبال معنا و مفهومی قابل قبول برای این عبارت بودهاند. به طوریکه ۹ دیدگاه گوناگون در اینباره ارائه گردیدهاست.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=بررسی تطبیقی تفاسیر "صحفا مطهره" در آیه دوم سوره بینه|نشانی=http://ensani.ir/fa/article/422021/بررسی-تطبیقی-تفاسیر-صحفا-مطهره-در-آیه-دوم-سوره-بینه|وبگاه=پرتال جامع علوم انسانی|بازبینی=2021-09-17|کد زبان=fa}}</ref> «صُحُف»جمع صَحیفه به معنای اوراق<ref name=":7" /> یا هر چیزی است که بر آن مینویسند.<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ المفردات فی غریب القرآن؛ ص ۲۷۵.</ref> چه کاغذ باشد چه غیر از آن مانند لوحهای سنگی یا فلزی و …<ref name=":3" /> تفاسیری که بیشتر معنای لغوی «صُحُف» را
«یَتلُوا»
«فیها کُتُبٌ قَیِّمَةٌ»: به گفته مکارم شیرازی مفسر شیعی مذهب، این جمله در ادامه آیه قبل آمدهاست و اشاره دارد به محتوای آن کتابها و نوشتههای آسمانی که از هر گونه انحراف و کجی و ناراستی و باطل در امان است.<ref name=":7"/> سپس با توجه به این مطلب، برای کلمه «کُتُب» هم دو معنا را ذکر کردهاست: یکی به معنی مکتوبات و دیگری احکام وقوانین الهی که از جانب خدا معلوم و معین گردیدهاست. دیگر مفسر شیعی، سید محمد حسین طباطبایی، در کتاب ''تفسیر المیزان'' همین نظر را ذکر میکند و معنای دوم را با مفهوم آیه مناسبتر میداند. همچنین او قیّمه را از ریشه کلمه یعنی قیام به امر خیر، حفظ مصلحت و تضمین سعادت میداند که در اینجا صفت واقع شدهاست. به این ترتیب، کتابهای آسمانی قیّم و برپادارنده جوامع انسانها هستند و با آوردن احکام و مقررات الهی مصالح بشر را حفظ میکنند.<ref name=":3"/> برای قیّمه معانی دیگری چون صاف و مستقیم، محکم و پابرجا یا ارزشمند و پر بها نیز گزارش شدهاست.<ref name=":7"/>
خط ۴۴:
=== آیه پنجم ===
مرجع ضمیر واو فعل «مااُمِرُوا» جمله «الذین کفروا من اهل الکتاب و المشرکین» است که میرساند همچنان اهل کتاب و مشرکان عرب مخاطب آیه هستند. بنا به گزارش طباطبایی این آیه به دستورات آیین جدید (اسلام) که شامل عبادت خدا، اخلاص در دین، میانهروی و حفظ اعتدال، برپاداشتن نماز و پرداخت زکات است، اشاره دارد. نظر او دربارهٔ «یقیموا الصلاة و یؤتوا الزکاة» این است که این جمله از باب ذکر خاص بعد ازعام یا ذکر جزء بعد از کل آمدهاست و نشان میدهد که گوینده به آن توجه خاصتری داشتهاست. چرا که بعد از دستور کلی به عبادت خداوند از دو رکن مهم آن نام میبرد و به هر دو جنبه فردی و اجتماعی عبادات اشاره نمودهاست.<ref name=":3"/> در خصوص این آیه مکارم شیرازی معتقد است که اهل کتاب مورد ملامت و سرزنش قرار گرفتهاند و منظور از «مااُمِرُوا» این است که دستور به توحید و نماز و زکات امر جدیدی نیست و اینها مسائل ثابتی هستند ولی آنان در گذشته وفادار و عامل به این دستورات نبودهاند. او در ادامه معنای دیگری را هم مطرح میکند که با نظر طباطبایی یکسان است و آن را مناسبتر میداند. چرا که در آیه قبل سخن از اختلاف اهل کتاب در پذیرش دین جدید (اسلام) بود و این آیه همچنان ناظر به آن مطلب است. همچنین جمله «
در آیه مذکور از اهل کتاب درخواست شده است که از تمام دینها به سمت اسلام مایل شوند و به تمام پیامبران مومن باشند.<ref>طبرسی، فضل بن الحسن؛ مجمع البیان؛ ج ۲۷، ص ۲۱۵ ، تهران، انتشارات فراهانی؛ چاپ دوم(۱۳۵۹).</ref> راغب اصفهانی در ''المفردات'' حَنیف را از حَنَف (بر وزن فرس) به معنای میل از ضلالت به استقامت میداند.<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ المفردات فی غریب القرآن؛ ص ۱۳۳ .</ref> حنیف کسی است که بر دین راست ثابت باشدو جمع آن حنفاء است.<ref>طبرسی، فضل بن الحسن؛ مجمع البیان؛ ج ۲۷، ص ۲۱۱ ، تهران، انتشارات فراهانی؛ چاپ دوم(۱۳۵۹).</ref> از نظر ابن اثیر حنیف کسی است که به دین اسلام مایل و در آن ثابت باشد.<ref>ابن اثیر، مجدالدین؛ النهایه فی غریب الحدیث و الاثر؛ تحقیق طاهر احمد الزاوی و محمود محمد الطناحی؛ ج ۱؛ ص ۴۵۱ ؛ بیروت، المکتبه العلمیه( ۱۳۹۹ ق).</ref> سید علی اکبر قرشی نیز در ''قاموس قرآن'' بعد از بیان نظر ابن اثیر مینویسد این سخن حق است. چرا که حنیف صفت مشبهه و دلالت بر ثبوت دارد.<ref>قرشی، سید علی اکبر؛ قاموس قرآن؛ ج ۲ ؛ ص ۱۸۷ ؛ تهران، دار الکتب الاسلامیه؛چاپ دوازدهم ( ۱۳۸۷ ش)؛ شابک: ۴-۰۶۷-۴۴۰-۹۶۴.</ref>
«ذلک دین القیمه»: به گزارش مکارم شیرازی مفسر شیعی، دین به مجموعه آیین و شریعت گفته میشود. اشاره به توحید و نماز و زکات هم نشانگر این مطلب است که این موارد اصول ثابت و پابرجای همه دینهای الهی هستند و در فطرت انسان ریشه دارند. سرنوشت انسان با پذیرش توحید تعیین میگردد، با اقامه نماز از خالق خویش شکرگزاری میکند و با پرداخت زکات به کمک انسانهای محروم و تهیدست میشتابد و روحیه انسان دوستی و ارتباط او با دیگر انسانها تحکیم میگردد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر؛ برگزیده تفسیر نمونه؛ تحقیق احمد علی بابایی؛ ج ۵ ؛ ص۵۵۳ ؛ تهران، دارالکتب الاسلامیه؛ چاپ دهم( ۱۳۸۰ش)؛ شابک:۳-۰۴۵-۴۴۰-۹۶۴. </ref>
=== آیه
آیات پایانی سوره با معرفی دو گروه کافران و مؤمنان با تعبیر شرّ البریّه (بدترین خلق) و خیر البریّه (بهترین خلق) نتیجه انتخاب انسانها در مسیر هدایت را ترسیم میکند. سرانجام دردناک و همراه با خواری برای کافران و فرجام خوش همراه با سعادت و عزت برای مؤمنان با کلمه خالدین درآیه مورد تأکید قرار گرفتهاست و نشاندهنده دوام و ابدی بودن عذابها و پاداشهای جهان آخرت است. انحصار بدی و خوبی در کافران و مؤمنان با آوردن ضمیر «هُمْ» در هر دو آیه ذکر شدهاست. از نکات مهم دیگر در این آیات انتهایی سوره، لحن خطاب و کلام خداوند است که لحنی توأم با تهدید و انذار نسبت به کافران و وعده به مؤمنان است.<ref name=":3"/>
سطر ۵۸ ⟵ ۶۰:
=== آیه هشتم ===
آیه آخر سوره که به شرح پاداش مومنان میپردازد دارای چندین نکته مهم میباشد. آمدن کلماتی در آیه که تاکید بسیار بر استقرار و دوام این پاداشها را میرساند اولین نکته این آیه است. کلمات عَدن، خالدین و ابداً همگی بشارت جاودانگی در جهان آخرت را برای مومنان بیان میدارد و آن را تثبیت و مسجل میکند.<ref>محمدحسین، طباطبایی؛ تفسیر المیزان؛ ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی؛ ج ۴۰ ؛ ص۳۴۳ ؛ تهران، کانون انتشارات محمدی؛ چاپ دوم(۱۳۶۲ ش).</ref> نکته دیگر که مکارم شیرازی در ''تفسیرنمونه'' آن را گزارش میدهد اینست که خداوند باغهای بهشت جاویدان را برای بهرهمندی جسم انسانهای مومن در آنجا فراهم کرده است. رضایت و خوشنودی خداوند از مومنان هم نعمت مخصوصی است برای لذت روح آنان.<ref name=":11" /> بنا به نظر شیخ طوسی پاداش و جزای مومنان به خاطر ایمان و طاعات آنان است. رضایت در این آیه دو سویه دارد. رضایت خدا از مومنان به خاطر کارهای نیک و اعمال شایستهشان است. مومنان نیز برای برخورداری از نعمتها و ثوابهایی که خدا به آنان بخشیده است، از خالق و معبود خویش راضی و خورسندند.<ref name=":9" />
«خشیت»
== فضیلت قرائت ==
|