محمد باقر: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسینشده] | [نسخهٔ بررسینشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Kamranazad (بحث | مشارکتها) ←منابع: بهروزرسانی |
Kamranazad (بحث | مشارکتها) ←مفهوم ایمان: ویرایش و تصحیح (جزئی) |
||
خط ۱۶۰:
محمد باقر برای توضیح مفهوم «ایمان» از آیهٔ ۱۴ سورهٔ [[حجرات|حُجُرات]] کمک میگیرد که: «اعرابِ [بادیهنشین] گفتند: ایمان آوردیم. بگو: ایمان نیاوردید؛ بهتر است بگویید اسلام آوردهایم، زیرا که هنوز ایمان در دلهایتان داخل نشده است.» بنابراین در نظر باقر ایمان شامل اسلام میشود ولی برعکسش درست نیست. باقر با ترسیمِ دو دایرهٔ هم مرکز، دایرهٔ خارجی را اسلام و دایرهٔ داخل را ایمان مینامد. بر این اساس یک مسلمان لزوماً مؤمن نیست اما برعکسش درست است. بر این اساس، باقر فردِ مسلمان را کسی میداند که از [[کفر|کُفر]] بیرون آمده و با ایمان ارتباط یافته است. در همین رابطه شخصی از او پرسید آیا کسی که به یگانگیِ خداوند و رسالتِ محمد گواهی دهد مومن است؟ باقر از او پرسید پس فرایض چه میشود؟ محمد باقر مهمترینِ این فرایض را [[امامت]] میداند که باقیِ فرایض بر گردِ آن میچرخند. بر این اساس، در نظر باقر، ولایتِ امامان و اطاعتِ کامل از امام زمان، ارتباط مستقیمی به ایمان پیدا میکند و اینکه ایمان هم قول است و هم عمل. در همین رابطه باقر بهشدت با مرجئه که عمل را جزءِ ایمان بهحساب نمیآوردند، برخورد میکند چون معنای سیاسیِ اعتقادِ آنان این بود که حاضر بودند حاکمیتِ حکامِ زمانشان را — هرچند اعمالشان آلوده به گناه باشد — بپذیرند. بر همین اساس باقر میگوید «مؤمنی که کاملترین ایمان را دارد کسی است که بهترین خُلق و خوی را دارد.» و در جای دیگری، [[صبر]]، [[یقین]]، [[عدالت|عدل]] و [[جهاد|جِهاد]] را از ارکانِ ایمان بهحساب میآورد. همچنین باقر ایمان را متغیر میداند که با درک علم و اصلاحِ عمل افزایش یا کاهش مییابد. محمد باقر علم را درصورتی برای این منظور مثبت ارزیابی میکند که برای اصلاحِ عمل از آن استفاده شود. از نظر باقر ایمانِ قویتر بهنوبهٔ خود علم را عمیقتر میکند و علمِ عمیقتر باعثِ تهذیب عمل میشود. بدین ترتیب از نظر باقر، علم و عمل و ایمان به یکدیگر وابستهاند.<ref>{{پک|لالانی|۱۳۸۱|ک=نخستین اندیشههای شیعی|ص=۱۲۲–۱۲۴}}</ref>
از نظر محمد باقر، ایمان بر پنج پایه استوار است: [[نماز (اسلام)|نماز]]، [[زکات]]، [[حج]]، [[روزه در اسلام|روزه]] و [[ولی (اسلام)|ولایت]]. باقر «ولایت» را مهمترین اصل و کلیدِ ورود به اصول دیگر میداند، زیرا از نظر او منحصراً این «والی» است که از صلاحیتِ هدایتِ مردم به نماز و روزه و حج و زکات برخوردار است.<ref>{{پک|جوان آراسته|۱۳۸۳|ف=اسلام
=== قضا و قدر ===
|