گندم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''گندم''' {{نام علمی|Triticum}} از مهم‌ترین [[غلات]] است که جزو [[قوت غالب]] مردم جهان به شمار می‌رود.<ref name="Shewry">{{Citation|first1=Peter R|last1=Shewry|year=2009|title=Wheat|journal=Journal of Experimental Botany|volume=60|issue=6|pages=1537–53|doi=10.1093/jxb/erp058|pmid=19386614|url=http://jxb.oxfordjournals.org/content/60/6/1537.full}}</ref><ref name="Mauseth2014">{{cite book|author=James D. Mauseth|title=Botany|url=https://books.google.com/books?id=0BGEs95p5EsC&pg=PA223|year=2014|publisher=Jones & Bartlett Publishers|isbn=978-1-4496-4884-8|page=223|quote=Perhaps the simplest of fruits are those of grasses (all cereals such as corn and wheat)...These fruits are caryopses.}}</ref><ref name="Belderok">{{Citation|last1=Belderok|first1=Robert 'Bob'|first2=Hans|last2=Mesdag|first3=Dingena A|last3=Donner|year=2000|title=Bread-Making Quality of Wheat|publisher=Springer|page=3|isbn=978-0-7923-6383-5}}</ref> این گیاه در گونه‌های وحشی و اهلی موجود است. گندم از [[گیاهان گلدار]] [[تک‌لپه‌ای‌ها|تک‌لپه‌ای]] یک ساله و تیره [[گندمیان]] و از خانواده [[گرامینه‌ها]] است.<ref name="brit">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.britannica.com/eb/article-9076739/wheat|عنوان=wheat|زبان=انگلیسی|اثر=Encyclopædia Britannica|قالب=۲۰۰۷|تاریخ بازدید=۲۲ آوریل ۲۰۰۷}}</ref> این محصول بیشترین مساحت زیر کشت محصولات غذایی را به خود اختصاص داده‌است. (۲۲۰٫۴ میلیون هکتار درسال ۲۰۱۴)<ref name="fao-area2014">{{cite web|publisher=United Nations, Food and Agriculture Organization, Statistics Division (FAOSTAT)|title=Crops/World Total/Wheat/Area Harvested/2014 (pick list)|url=http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor|date=2014|accessdate=8 December 2016|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150906230329/http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567|archivedate=6 September 2015|df=}}</ref> تجارت جهانی گندم به تنهایی از مجموع تمام محصولات کشاورزی دیگر بیشتر است.<ref name="WheatBread">{{cite web|title=Bread Wheat|last1=Curtis|last2=Rajaraman|last3=MacPherson|publisher=Food and Agriculture Organization of the United Nations|year=2002|url=http://www.fao.org/docrep/006/y4011e/y4011e00.htm}}</ref> در سال ۲۰۱۶ تولید جهانی گندم ۷۴۹ میلیون تن بوده‌است<ref name="WFS">{{Cite web|url=http://www.fao.org/worldfoodsituation/csdb/en/|title=World food situation: FAO cereal supply and demand brief|date=8 December 2016|publisher=United Nations, Food and Agriculture Organization|location=Rome, Italy|accessdate=14 December 2016}}</ref> که باعث شد پس از ذرت این محصول بیشترین غلهٔ تولید شده در جهان باشد.<ref name="WFS2">{{Cite web|url=http://www.fao.org/worldfoodsituation/csdb/en/|title=World food situation: FAO cereal supply and demand brief|date=8 December 2016|publisher=United Nations, Food and Agriculture Organization|location=Rome, Italy|accessdate=14 December 2016}}</ref><ref name="fao-prod2014">{{cite web|url=http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor|title=Crops/World Total/Wheat/Production Quantity/2014 (pick list)|date=2014|publisher=United Nations, Food and Agriculture Organization, Statistics Division (FAOSTAT)|accessdate=8 December 2016|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150906230329/http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567|archivedate=6 September 2015|df=}}</ref> تقاضای جهانی این محصول به دلیل وجود پروتئینی به نام [[گلوتن]] در آن، که باعث خاصیت چسبندگی خمیر آن شده و ساخت محصولات فرآوری شده را تسهیل می‌کند، در حال افزایش است.<ref name="shewry15">{{cite journal|authors=Shewry PR, Hey SJ|year=2015|title=Review: The contribution of wheat to human diet and health|journal=Food and Energy Security|volume=4|issue=3|pages=178–202|doi=10.1002/fes3.64|pmc=4998136|pmid=27610232}}</ref><ref name="DayAugustin2006">{{cite journal|vauthors=Day L, Augustin MA, Batey IL, Wrigley CW|date=2006|title=Wheat-gluten uses and industry needs|journal=Trends in Food Science & Technology|type=Review|volume=17|issue=2|pages=82–90|doi=10.1016/j.tifs.2005.10.003}}</ref>