آرکئوپتریکس: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز افزودن دو نام فارسی با منبع آنها
خط ۱۲:
| genus = '''''کهن‌بال‌ها'''''
}}
'''کهن‌بال''' یا '''نیاپرنده'''<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زیست‌شناسی مهره‌داران|نام خانوادگی=ابراهیم‌نژاد|نام=محمد (ترجمه)؛ نوشته روبرت توماس اُر|سال =۱۳۷۸|ناشر=مرکز نشر دانشگاهی، تهران| شابک=964-01-0943-6|صفحه=۸۲۳}}</ref> یا '''دیرینه‌مرغ'''<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جانورشناسی عمومی مهره‌داران|نام خانوادگی=حبیبی|نام=طلعت؛ راعی، محمدمهدی|سال = ۱۳۷۳| ناشر = موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران| شابک = 964-03-3444-8| صفحه=۶۵۱}} </ref> یا '''آرکئوپتریکس''' ({{lang-en|Archaeopteryx}}،{{رچ}}تلفظ: {{IPAc-en|ˌ|ɑ:r|k|i:|ˈ|ɒ|p|t|ər|ᵻ|k|s}}) دایناسوری گوشتخوار از [[دوره (زمین‌شناسی)|دورهٔ]] [[ژوراسیک]] می‌باشد. این دایناسور از نیاکان پرندگان به شمار می‌رود که حدود ۱۵۰ تا ۱۵۵ میلیون سال قبل در دوره ژوراسیک در مجمع‌الجزایری در دریای گرمسیری کم‌عمق در جنوب [[آلمان]] زمانیکه [[اروپا]] خیلی نزدیک به [[استوا]] بوده‌است، می‌زیسته است. اندازه و شکل کهن‌بال مثل [[زاغی اروپایی]]<ref>European Magpie</ref> است که می‌توانسته تا ۵/. متر در طول رشد کند. با وجود اینکه آن‌ها اندازهٔ کوچک، بالهای وسیع و توانایی برای پرواز داشتند، کهن‌بال نسبت به پرندگان امروزی اشتراکات بیشتری با دایناسورهای [[ددپایان|دَدپا]] کوچک داشتند، بخصوص ویژگی‌های بعدی را با [[دینونیکوسور]]<ref>deinonychosaurs</ref> [[درومااوساروس]]<ref>dromaeosaurs</ref> و [[ترودونتیدس]]<ref>troodontids</ref> به اشتراک گذاشتند، آرواره‌ها با دندان‌های تیز، سه انگشت با چنگال‌ها، یک [[دم]] استخوانی بلند، انگشتان پای دوم (چنگال کشنده)، پرها و ویژگی‌های اسکلتی مختلف.
 
آرکئوپتریکس از کلمه یونانی |ἀρχαῖος به معنی باستانی و کلمه یونانی |πτέρυξ به معنای بالدار گرفته شده و به معنای کهن‌بال است. این پرنده گاه با نام آلمانی Urvogel (نیا-پرنده) نیز نامیده می‌شود.