|states= [[روسیه]] ([[اوستیای شمالی-آلانیا]]), [[اوستیای جنوبی]] <small>([[International recognition of Abkhazia and South Ossetia|partially recognized]])</small>, گرجستان، ترکیه
|ethnicity=[[مردم آسی]]
|speakers=ح.۵۷۰٬۰۰۰حدود ۵۹۷٬۴۵۰ (۲۰۱۰)
|date=سرشماری ۲۰۰۱ – ۲۰۱۰
|ref=e18
خط ۳۵:
}}
[[پرونده:Caucasus-ethnic fa.svg|بندانگشتی|205px|نقشه پراکندگی زبانهای منطقه قفقاز.]]
'''آسی''' (به زبان آسی: Ирон '''ایرُن'''، یا ирæтты ӕвзаг '''ایرَتّی اَوژاگ''' (به معنی زبان مردم آسی) [[:os:Ирон ӕвзаг]]) یکی از [[زبانهای ایرانی]] شاخهٔ شرقی است که امروزه در [[قفقاز]] در منطقهای میان روسیه و [[گرجستان]] صحبت میشود. آسی و [[زبان تاتی قفقاز|تاتی]] تنها زبانهای ایرانی هستند که به صورت بومی در بخشی از قارهقارهٔ اروپا رایجاند.<ref>Dorren, Gaston, and Jenny Audring. 2012. Taaltoerisme: feiten en verhalen over 53 Europese talen. Schiedam: Scriptum.</ref>
گویندگان این زبان قسمتی در جمهوری [[اوستیای شمالی-آلانیا]] و قسمتی در جمهوری [[گرجستان]] که ناحیهناحیهٔ خودمختار [[اوستیای جنوبی]] خوانده میشود، سکونت دارند. گویشی که بیشتر جنبهجنبهٔ ادبی دارد «ایرُنی» است. زبان آسی را دنبالهدنبالهٔ زبان [[سکائیسکایی]] باستان میشمارند. شمارهشمار [[گویشور|گویشوران]] به این زبان، در حدود ۷۰۰ هزار نفر است که عمدتاً در آلان سکونت دارند. همچنین شماری از گویشوران زبان آسی در کشور [[ترکیه]] بهسر میبرند. زبان آسی [[وامواژه|وامواژههاییوامواژههایی]] از زبانهای [[زبان گرجی|گرجی]] و [[زبان روسی|روسی]] در درون خود دارد.
آسی، زبانی از خانوادهٔ هندو-اروپایی و متعلق به شاخهشاخهٔ سکایی از زبانهای ایرانی شمال شرقیشمالشرقی است. این زبان از مناطق شرقی ایران به قفقاز رفته و با زبان سغدی که آثار آن در آسیای میانه و ترکستان چین به دست آمده و با زبان یغنایی که امروزه در نواحی شرقی سمرقند رایج است و نیز با زبان خوارزمی مربوط است.<ref name="asef1">{{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی =فکرت| نام =محمدآصف| پیوند نویسنده =محمدآصف فکرت| مقاله =زبان آسی| دانشنامه =دائرةالمعارف بزرگ اسلامی| ویرایش = | جلد=1| سال =1367| ناشر =مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی| مکان =تهران| شابک =978-964-7025-04-1| صفحه =370| نشانی =https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/27319| تاریخ بازبینی =۱۰ اوت ۲۰۱۷| نشانی بایگانی = |تاریخ بایگانی =}}</ref>