وزارت علوم، تحقیقات و فناوری: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۷:
}}
{{سیاست و حکومت ایران}}
'''وزارت علوم، تحقیقات و فناوری''' یکی از ۱۹ [[وزارت|وزارتخانهٔ]] [[نظام جمهوری اسلامی ایران|دولت ایران]] و مسئول انسجام بخشیدن به امور اجرایی، سیاستگذاری نظام علمی، تحقیقاتی و [[فناوری]] [[ایران]] است.
==
در حدود ۱۵۰ سال پیش (۱۸۵۲ میلادی) نخستین تلاش سازمان یافته برای ایجاد تحول در نهاد تعلیم و تربیت ایران با تأسیس [[دارالفنون]] به نتیجه رسید، چنانکه
در دارالفنون
از سال ۱۲۹۸ هجری قمری با استقلال مدرسه طب از [[دارالفنون]]، به تدریج در طول سال‌های بعد رشته های متعددی از آن جدا شدند (مواردی مانند [[پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران|مدرسه عالی
تا
پس از تأسیس [[دانشگاه تهران]]، در سال ۱۳۲۶ [[دانشگاه تبریز]] و سپس در سال ۱۳۲۸ [[دانشگاه شیراز]] به وجود آمدند و در سال‌های بعد [[دانشگاه مشهد]] (۱۳۳۵)، اصفهان (۱۳۳۷)، اهواز (۱۳۳۷)، [[دانشکده صنعتی پلی تکینک تهران]] (۱۳۳۸)، دانشگاه ملی ایران (۱۳۳۹) و هنرسرای عالی (۱۳۴۲) به وجود آمد و تعداد مؤسسات آموزش عالی رو به کثرت گذاشت. از سال‌های ۱۳۴۰ به بعد به تدریج
در سال ۱۳۱۳ به موجب قانون مصوب ۸ خرداد مجلس شورای ملی، در دانشگاه تهران، چهار دوره کارشناسی ارشد پیوسته در رشته های برق، راه و ساختمان، معدن و مکانیک به وجود آمد. در سال ۱۳۴۹ حدود ۳۹ دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران وجود داشت و تا سال ۱۳۵۳، به ۶۷ دوره رسید.
▲در حدود ۱۵۰ سال پیش (۱۸۵۲ میلادی) نخستین تلاش سازمان یافته برای ایجاد تحول در نهاد تعلیم و تربیت ایران با تأسیس [[دارالفنون]] به نتیجه رسید، چنانکه گفته اند نخستین آموزگاران دعوت شده برای تدریس در دارالفنون، فرانسوی و اتریشی بوده اند، زبان درسی، زبان فرانسه بوده است و دانش آموزان از یازده سالگی تا هیجده سالگی خود را در آنجا می‌گذرانده اند.
▲در دارالفنون اکثر استادان اولیه خارجی بودند و هر کدام یک نفر مترجم داشتند که اغلب آنها در آن رشته دارای اطلاعات قبلی بودند و در طول سال‌های بعد نیز معلمان خارجی اکثراً توسط شاگردانشان جایگزین شدند. دارالفنون تا اواخر قرن نوزدهم میلادی توسعه فراوان یافت و دولت هم از آن حمایت می‌کرد و فارغ التحصیلان آن به مشاغل بالای کشوری و لشکری دست می‌یافتند و تعدادی از آنان در تکوین جنبش مشروطه نیز نقش داشتند.
▲از سال ۱۲۹۸ هجری قمری با استقلال مدرسه طب از [[دارالفنون]]، به تدریج در طول سال‌های بعد رشته های متعددی از آن جدا شدند (مواردی مانند مدرسه عالی فلاحت، مدرسه تجارت، [[دارالمعلمین|دارالمعلمان]] عالی و مدرسه دامپزشکی). از سال ۱۳۰۷ اندیشه ایجاد دانشگاه در کشور مطرح شد و از سال ۱۳۱۰ مطالعات اولیه در این زمینه آغاز شد. در سال ۱۳۱۳ با تصویب قانون تأسیس دانشگاه، دانشگاه تهران تشکیل شد و برای آن تعدادی دانشکده (شامل طب، حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی، فنی، ادبیات، علوم معقول و منقول، و علوم) منظور شد. در قانون پیش بینی شده بود، مؤسساتی نظیر دانشسرای عالی نیز به آن ملحق شود و چون دانشگاه دارای محل ثابتی نبود از محل دانشسرای‌عالی برای ایجاد دانشکده‌های ادبیات و علوم استفاده شد و دانشکده های طب و حقوق در محل‌های دیگری بودند.
▲تا قبل از تأسیس دانشگاه تهران در ایران چند مدرسه عالی به روش مؤسسات آموزش عالی غربی تأسیس می‌شود که تقریباً همه به وزارتخانه ها وابسته بودند، چرا که هدف اساساً تربیت نیروی انسانی مورد نیاز دولتی بود. در سال ۱۳۰۰ شمسی [[مدرسه عالی فلاحت]]، در ۱۳۰۵ شمسی مدرسه تجارت، در ۱۳۱۰ [[دارالمعلمین عالی]]، در ۱۳۱۱ مدرسه دامپزشکی و در سال ۱۳۱۷ هجری قمری مدرسه عالی علوم سیاسی تأسیس شد.
▲پس از تأسیس [[دانشگاه تهران]]، در سال ۱۳۲۶ [[دانشگاه تبریز]] و سپس در سال ۱۳۲۸ [[دانشگاه شیراز]] به وجود آمدند و در سال‌های بعد [[دانشگاه مشهد]] (۱۳۳۵)، اصفهان (۱۳۳۷)، اهواز (۱۳۳۷)، [[دانشکده صنعتی پلی تکینک تهران]] (۱۳۳۸)، دانشگاه ملی ایران (۱۳۳۹) و هنرسرای عالی (۱۳۴۲) به وجود آمد و تعداد مؤسسات آموزش عالی رو به کثرت گذاشت. از سال‌های ۱۳۴۰ به بعد به تدریج تعداد زیادی مؤسسات آموزش عالی به شکل وابسته به مؤسسات دولتی و وزارتخانه ها و یا وابسته به بخش خصوصی (البته از طریق افراد ذی‌نفوذ و وابسته به دستگاه حاکم) اغلب تحت عناوینی مانند آموزشگاه عالی، مؤسسه عالی و مدرسه عالی (عنوان دانشکده و دانشگاه کمتر داده می‌شد) در کشور تأسیس شدند.
▲در سال ۱۳۱۳ به موجب قانون مصوب ۸ خرداد مجلس شورای ملی، در دانشگاه تهران، چهار دوره کارشناسی ارشد پیوسته در رشته های برق، راه و ساختمان، معدن و مکانیک به وجود آمد. در سال ۱۳۴۹ حدود ۳۹ دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران وجود داشت و تا سال ۱۳۵۳، به ۶۷ دوره رسید. اولین فردی که دوره دکتری را به پایان رساند، مرحوم [[محمد معین|دکتر محمد معین]] بود که در سال ۱۳۲۱ در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد. [[دکتر محمد ابراهیم آیتی]] نیز در سال ۱۳۳۴ موفق به دریافت درجه دکترا شد. تا سال ۱۳۳۴، طول دوره آموزش پزشکی ۴ سال بوده و پس از آن به دوره ۷ ساله تبدیل شد.
== فهرست وزیران ==
سطر ۸۰ ⟵ ۵۶:
* [[سید ضیاء هاشمی (استاد دانشگاه)|سید ضیاء هاشمی]] (سرپرست ۱۳۹۶)
* [[منصور غلامی]] (۱۳۹۶–۱۴۰۰)
* [[محمدعلی زلفی‌گل]] (
== چالش‌ها ==
بر پایه گزارشی در سال ۱۳۹۵، نبود پیوند لازم میان دانشگاهها و [[صنعت در ایران]]، یکی از چالش‌های دانش و فناوری در این کشور است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=چالش‌های تولید علم در ایران|نشانی=http://jamejamonline.ir/fa/news/965834|وبگاه=jamejamonline|بازبینی=2021-08-03|کد زبان=fa}}</ref>
=== واسپاری و [[تأمین مالی تحقیقات|تأمین مالی پژوهش‌ها]] ===
بنابر مطالعات [[سازمان همکاری و توسعه اقتصادی]]، در جهان بیش از ۶۰٪ پروژه‌های [[تحقیق و توسعه]] در حوزه‌های علمی و فنی توسط صنایع، ۲۰٪ توسط دانشگاهها و ۱۰٪ توسط دولت‌ها انجام می‌شود.<ref>{{Cite book|url=http://www.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/oecd-science-technology-and-industry-scoreboard-2015_sti_scoreboard-2015-en|title=OECD Science, Technology and Industry Scoreboard 2015: Innovation for growth and society|publisher=OECD|year=2015|isbn=9789264239784|pages=156|doi=10.1787/sti_scoreboard-2015-en|via=oecd-ilibrary.org|series=OECD Science, Technology and Industry Scoreboard}}</ref> بنابراین کارفرمای بخش عمده پروژه‌های پژوهشی دانشگاهها در [[کشورهای توسعه‌یافته]]، دولت‌ها هستند؛ که در علوم کاربردی سپس امتیاز این نوآوری‌ها و محصولات پیشرفته حاصله را به [[بخش خصوصی]] واگذار می‌کنند؛ به‌طور مثال در ایالات متحده، دولت تنها در سال ۲۰۱۳ بیش از ۴۵۶ میلیارد [[دلار آمریکا]] در زمینه تحقیق و توسعه هزینه کرده‌است.<ref>{{Cite web|url=https://www.nsf.gov/statistics/2015/nsf15330/nsf15330.pdf|title=U.S. R&D Increased in 2013, Well Ahead of the Pace of Gross Domestic Product|work=National Science Foundation InfoBrief|last=Boroush|first=Mark|date=September 2015|access-date=July 22, 2019}}</ref>
اما در ایران [[وزارت علوم، تحقیقات و فناوری|وزارت علوم]]، بجای واسپاری پروژه‌های علمی و فنی بلندمدت و میان‌مدت به دانشگاهها و استادان، مقالات را که محصول فرعی پژوهش هستند؛ معیار ارزیابی علمی استادان قرار می‌دهد. نتیجه این امر آن است که استادان همواره به‌صورت پراکنده و بدون تمرکز موضوعی بر اهداف حقیقی، اقدام به پژوهش جهت تولید هرچه بیشتر مقالات علمی زودبازده برای ارتقای درآمد و رتبه علمی خود کرده‌اند. بنابراین دانشگاه که همواره خود پیشران علمی و اقتصادی کشورها بوده، در ایران به سرباری برای اقتصاد و بودجه کشور تبدیل شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=به شهوت مقاله‌نویسی پایان دهید!|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/645258|وبگاه=عصر ایران|تاریخ=|بازبینی=2021-10-16|کد زبان=fa|نام=|نام خانوادگی=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=دانشجویان جرأت انجام کارهای پژوهشی را ندارند/ ازدیاد تعداد مقالات، هنر نیست|نشانی=https://www.isna.ir/news/95080302316/دانشجویان-جرأت-انجام-کارهای-پژوهشی-را-ندارند-ازدیاد-تعداد-مقالات|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2016-10-25|بازبینی=2021-10-16|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=مقاله ISI که تکنولوژی ایجاد نکند بی فایده است/اقتصاد کشور نیاز به فرهنگ دانش بنیان دارد|نشانی=https://snn.ir/fa/news/329170/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87-isi-%DA%A9%D9%87-%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%DA%A9%D9%86%D8%AF-%D8%A8%DB%8C-%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF|وبگاه=خبرگزاری دانشجو|بازبینی=2021-10-16|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=مقالات پژوهشی بی فایده و افرادی که از قبل آن به نان و نوا می رسند!|نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/news/773323|وبگاه=تابناک|تاریخ=|بازبینی=2021-10-16|کد زبان=fa|نام=|نام خانوادگی=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=مشکلات اهميت دادن بيش از اندازه به ISI/ پژوهش باید مشکلی از جامعه را حل کند|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/2049020/مشکلات-اهميت-دادن-بيش-از-اندازه-به-ISI-پژوهش-باید-مشکلی-از-جامعه|وبگاه=خبرگزاری مهر|تاریخ=2013-05-10|بازبینی=2021-10-16|کد زبان=fa}}</ref>
== جستارهای وابسته ==
* [[وزرای آموزش عالی ایران]]
== منابع ==
| |||