نرم‌تنان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نرم‌تنان''' {{انگلیسی|Mollusca}} دومین [[شاخه (زیست‌شناسی)|شاخهٔ]] بزرگ [[بی‌مهرگان]] پس از [[بندپایان]] هستند. نزدیک به ۸۵۰۰۰ [[گونه (زیست‌شناسی)|گونه]] موجود از نرم‌تنان شناخته شده‌اند.<ref>{{Cite journal |last=Rosenberg |first=Gary |year=2014 |title=A new critical estimate of named species-level diversity of the recent mollusca |journal=American Malacological Bulletin |volume=32 |issue=2 |pages=308–322 |doi=10.4003/006.032.0204|s2cid=86761029}}</ref> تعداد گونه‌های فسیلی بین ۶۰٬۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰ گونه اضافی تخمین زده می‌شود.<ref>{{cite book |author1=Taylor, P.D. |author2=Lewis, D.N. |year=2005 |title=Fossil Invertebrates |url=https://archive.org/details/isbn_9780674019720 |publisher=Harvard University Press}}</ref> نسبت گونه‌های توصیف نشده بسیار زیاد است. بسیاری از آرایه‌ها هنوز به خوبی شناخته نشده‌اند.<ref>{{cite journal |url=http://www.sevin.ru/laboratories/Marine_Invertebrates/fedosov/Fedosov_Puillandre_2012.pdf |author1=Fedosov, Alexander E. |author2=Puillandre, Nicolas |year=2012 |title=Phylogeny and taxonomy of the Kermia–Pseudodaphnella (Mollusca: Gastropoda: Raphitomidae) genus complex: A remarkable radiation via diversification of larval development |journal=Systematics and Biodiversity |volume=10 |issue=4 |pages=447–477|doi=10.1080/14772000.2012.753137 |s2cid=55028766}}</ref>

[[گوشته (نرم‌تنان)|گوشته‌ای]] با یک حفره قابل توجه برای [[تنفس]] و [[دفع|دفع،]]، وجود [[سوهانک (زیست‌شناسی)|رادولا]] (به جز [[دوکفه‌ای‌ها]]) و ساختار [[دستگاه عصبی]]، سه ویژگی فراگیر هستند که نرم‌تنان نوین را تعریف می‌کنند. نرم‌تنان به جز از این ویژگی‌های یکسان، گوناگونی ریخت‌شناختی بسیاری نمایان می‌کنند، بنابراین بسیاری از کتاب‌های درسی توضیح‌های خود را بر پایهٔ «نرم‌تنان اجدادی فرضی» بنا می‌کنند (تصویر زیر را ببینید). این جانور یک پوستهٔ «[[خاره‌چسب|لیمپت]] مانند» در بالا دارد که از [[پروتئین]] و [[کیتین]] تقویت‌شده با [[کلسیم کربنات]] ساخته شده‌است که توسط گوشته‌ای که کل سطح بالایی را پوشانده ترشح می‌شود. قسمت زیرین جانور از یک «پا» ی ماهیچه‌ای تشکیل شده‌است. اگرچه نرم‌تنان [[سلومات]] هستند، اما [[سلوم]] تقریباً کوچکی دارند. حفره عمومی بدن یک [[دستگاه گردش|هموسل]] است که خون در آن جریان می‌یابد؛ به این ترتیب، دستگاه گردش خون آن‌ها عمدتاً باز است. دستگاه تغذیه نرم‌تنان «عموماً» متشکل از «زبان» خشن، رادولا و یک دستگاه گوارش پیچیده‌است که در آن [[مخاط]] و موهای میکروسکوپی ماهیچه‌ای به نام [[مژک|سیلیا]] نقش‌های گوناگون مهمی دارند. نرم‌تنان عموماً دارای دو طناب عصبی جفت‌شده هستند به جز دوکفه‌ای‌ها که سه طناب عصبی دارند. [[مغز]]، در گونه‌هایی که یکی دارند، [[مری]] را محاصره می‌کند. بیشتر نرم‌تنان [[چشم]] دارند و همهٔ آن‌ها حسگرهایی برای تشخیص مواد شیمیایی، لرزش‌ها و لمس دارند. ساده‌ترین نوع [[دستگاه تناسلی]] نرم‌تنان به [[لقاح خارجی]] متکی است، اما تغییرات پیچیده‌تری رخ می‌دهد. تقریباً همهٔ آن‌ها [[تخم (زیست‌شناسی)|تخم‌هایی]] تولید می‌کنند که از آنها ممکن است [[لارو]]های [[تروکوفور]]، لاروهای [[ولیگر]] پیچیده‌تر یا بزرگسالان مینیاتوری ظاهر شوند. حفره سلوم کاهش می‌یابد. آنها دارای [[دستگاه گردش خون باز]] و اندام‌هایی کلیه‌مانند[[کلیه|کلیه‌]]<nowiki/>مانند برای دفع هستند.

شواهد خوبی در مورد ظهور شکم‌پایان، [[سرپایان]] و [[دوکفه‌ای‌ها]] در دوره کامبرین،[[کامبرین]]، ۵۴۱–۴۸۵٫۴ میلیون سال پیش وجود دارد. با این حال، تاریخچه تکاملی ظهور نرم‌تنان از [[چرخ‌زیان]] نیایی و تنوع آن‌ها در اشکال شناخته‌شدهٔ زنده و [[فسیل شاخص|فسیلی]] هنوز هم مورد بحث شدید دانشمندان است.

شاخه نرم‌تنان دارای هفت [[رده (زیست‌شناسی)|رده]] است که بیشتر آن‌ها در آب زندگی می‌کنند. این رده‌ها عبارتند از [[شکم‌پایان]]، [[سرپایان]]، [[ناوپایان]]، [[سپرپایان]]، [[دوکفه‌ای‌ها]]، [[گهواره دریایی|گهواره‌های دریایی]]، [[بی‌لاکه‌ای‌ها]]، [[تک‌لاکه‌ای‌ها]] و [[چندلاکه‌ای‌ها]]. از این هفت رده، تنها دو رده شکم‌پایان و دوکفه‌ای‌ها جانوران خشکی‌زی دارند.