محمدصادق فاتح: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Patricia Mannerheim (بحث | مشارکت‌ها)
حذف پرچم از باکس اطلاعات فردی
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
Aramfsb (بحث | مشارکت‌ها)
تکمیل
خط ۳۸:
}}
 
'''محمدصادق فاتح یزدی''' (۱۲۷۷–۲۰ مرداد ۱۳۵۳) از بزرگترین و ثروتمندترین<ref>http://books.google.com/books?id=ddae3eBHGK4C&pg=PA170&lpg=PA170&dq=mohammad+sadegh+fateh&source=bl&ots=Ea9bcCMkKv&sig=6BPbc6pkl9ZNDT0zOpGIQ2zEviY&hl=en&sa=X&ei=1OxAUNCIO5DA9QSdmYCwDQ&ved=0CDMQ6AEwAQ#v=onepage&q=mohammad%20sadegh%20fateh&f=false</ref> سرمایه‌داران و کارآفرینان ایران در سال‌های پیش از [[انقلاب ۵۷]] بود. او پدیدآورندۀ [[جهانشهر]] و محله‌های مختلفی در کرج و موسس کارخانجات بسیاری چون جهان چیت در گروه صنعتی جهان بود. از او به عنوان بنیانگذار کرج نوین نام برده می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=‍ ماجراي ترور محمدصادق فاتح|نشانی=http://www.asrislam.com/fa/news/7310/%E2%80%8D-%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D9%8A-%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D9%81%D8%A7%D8%AA%D8%AD|وبگاه=www.asrislam.com|بازبینی=2021-04-18}}</ref> فعالیت‌های او در پنج حوزه اقتصادی، اجتماعی، شهری، خدماتی و زیست محیطی قابل توجه است.<ref name=":2">{{یادکرد وب|عنوان=همنشین بهار: قتل فاتح یزدی، یکی از پر سر و صدا ترین ترورهای دهه ۵۰|نشانی=https://www.tribunezamaneh.com/archives/144707|وبگاه=تریبون زمانه|بازبینی=2021-11-15|کد زبان=en}}</ref> او در سال ۱۳۵۳ توسط [[سازمان فدائیان خلق]] ترور شد. او موسس بنیاد خیریه فاتح می باشد.
 
== زندگی ==
خط ۶۲:
در فضای سیاسی ابتدای دهه پنجاه و درگیری‌های میان نیروی‌های چپ و دولت، در 9 اردیبهشت 1350، کارگران کارخانه فاتح در اعتراض به وضعیت کاری خود در دسته‌ای 200 تا 500‌ اعتصاب کرده و سپس به سمت تهران، حرکت کردند. کارگران به کاروانسرای سنگی تهران می‌رسند و در برخورد با نیروهای ژاندارمری تیراندازی صورت می‌گیرد که در نتیجه سه کارگر و به روایت فدائیان خلق 20 نفر کشته و تعدادی زخمی شدند. پس از تیراندازی به کارگران، فاتح حدود دو سال به کارخانه‌اش نمی‌رفت، با اصرار مدیران به کارخانه بازگشت. او که تاسیس واحد صنعتی، مسجد، درمانگاه، مدرسه، خانه‌سازی و توسعه شهری را حاصل تلاش خود در بیش از سه دهه می‌دانست، انتظار چنین حادثه‌ای را در بیرون از محوطه کاری نداشت.<ref name=":0" />
 
چریک‌های فدایی که آن زمان با پیش کشیدن «تضاد کار و سرمایه» علت مشکلات موجود را صاحبان سرمایه می‌دانستند، ترور شخصی مانند فاتح‌یزدی را توجیه می‌کردند. سه سال و سه ماه پس از واقعه کاروان سنگی، در دادگاهی غیابی، فاتح را محکوم به اعدام کردند و در بیستم [[مرداد]] سال [[۱۳۵۳]] هنگامی که مشغول رانندگی به محل کار بود<ref>http://books.google.com/books?id=3tNmb7yuS_EC&lpg=PA317&ots=w-yfcJ8rYG&dq=mohammad%20sadegh%20fateh&pg=PA242#v=onepage&q=mohammad%20sadegh%20fateh&f=false</ref> توسط سازمان [[چریک‌های فدائی خلق]] زیر پل درحال ساخت ستارخان ترور شد. هنگام رانندگی چند نفر جلوی ماشینش را می‌گیرند و وقتی او شیشه را پایین می‌کشد، اول یک گلوله به راننده و بعد سه گلوله به خودش می‌زنند که همین باعث فوتش می‌شود. فردایگفته‌ می‌شود فدائیان با اجرای ترور فاتح به دنبال تأکید بر اهداف تبلیغی ترور و رابطه آن روز،با جنبش‌های کارگری بودند.<ref name=":2" /> فردای روز ترور، چریک‌های فدایی خلق، مسئولیت این عملیات را برعهده گرفته و می‌گویند که این عملیات به تلافی کشته شدن کارگران در کاروانسرای سنگی بوده‌است. اولین عکس‌العمل در میان کارگران کارخانه فاتح، حاکی از ابهام زیاد، تاثر، ناراحتی شدید و تنفر از نحوه قتل بود؛ حتی کارگران دلیل می‌آوردند که دولت این عمل را انجام داد.<ref name=":0" /> پس از ترور فاتح، مدیریت کارخانجات وی منتقل شد و در نهایت پس از انقلاب بنیاد شهید و [[مصادره اموال و دارایی‌ها در نظام جمهوری اسلامی ایران|بنیاد مستضعفان تمام اموال او را مصاده]] کردند. در نبود مدیریتی صحیح که مانند فاتح یزدی اشراف کامل به مجموعه داشته باشد، کارخانجات وی یکی پس از دیگری ورشکسته شده و در نهایت بسیاری از کارگران این کارخانجات بیکار شدند.<ref name=":1" /><ref name=":0" />
 
دربارهٔ واقعه ترور فاتح، حسین امیری به پل سر یکی از کوچه‌های چهارصد دستگاه اشاره کرده و می‌گوید: «اینجا قدیم یک پل بود که منافقین حزب خلق، اعلامیه‌هایی زیر آن جاسازی کرده بودند که پس از ترکیدن، کف خیابان پر از اعلامیه شد. آن‌ها در این اعلامیه‌ها ترور او را گردن گرفته بودند.» البته عده‌ای هم از جمله کارگران کارخانه فاتح همچنان معتقدند که این قتل به دستور حکومت وقت صورت گرفته و در ذکر علل آن نیز به درگیری‌های اواخر عمر فاتح با حکومت پهلوی و نیز افزایش قدرت و نفوذش اشاره می‌کنند. سرانجام پیکر او از تهران به کرج آورده شده و بنابر وصیتش، در یکی از باغ‌های جهان‌شهر، در مجاورت درختانی که اغلب بینشان قدم می‌زد به خاک سپرده می‌شود.<ref>[http://afsarian.ir/2015/08/محمدصادق-فاتح-یزدی/ محمدصادق فاتح یزدی]</ref>