آموزش تمبک: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
نجات ۰ منبع و علامتزدن ۱ بهعنوان مرده.) #IABot (v2.0.8 |
+کلمهٔ تمبک |
||
خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب|عنوان=آموزش تمبک|موضوع=آموزش [[تمبک]] نوازی{{-}}[[تئوری موسیقی]]|پس از=|پیش از=|اندازه تصویر=250px|زیرنویس تصویر=جلد کتاب آموزش تمبک (چاپ چهارم)|نویسنده=[[حسین دهلوی]]{{-}}[[حسین تهرانی]]|تصویرگر=|طراح جلد=|زبان=[[پارسی]]|مجموعه=|سبک=|ناشر فارسی=|تصویر=آموزش تمبک.jpg|ناشر=[[مؤسسه فرهنگی هنری ماهور]] (چاپ چهارم ۱۳۷۱)|محل انتشارات=[[تهران]]|تاریخ نشر=چاپ نخست ۱۳۵۰|تاریخ نشر فارسی=|محل ناشر فارسی=|نوع رسانه=|صفحه=۱۳۶|شابک=|عنوان اصلی=}}'''''آموزش تُمبک''''' یا '''''آموزش تمبک حسین تهرانی''''' عنوان کتابی بر اساس تجربیات عملی نوازندهٔ شهیر تمبک [[حسین تهرانی]]، به تألیف و گردآوری [[موسیقیدان|موسیقیدان]] ایرانی [[حسین دهلوی]] است. این اثر نخستین کتاب آموزشی برای ساز [[تمبک]] در [[تاریخ موسیقی ایران]] است. آموزش تمبک، برای نخستین بار در سال ۱۳۵۰ منتشر شد.<ref name=":02222223">{{یادکرد کتاب|عنوان=آموزش تمبک|نام خانوادگی=دهلوی|نام=حسین|ناشر=[[مؤسسه فرهنگی هنری ماهور]] (چاپ چهارم)|سال=۱۳۷۱|شابک=|مکان=تهران|صفحات=۷}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=آموزش تمبک حسین تهرانی|نشانی=https://www.mahoor.com/fa/cd/15-آثار-آموزشی/105-hoseyn-tehrâni,-tombak-course|وبگاه=[[مؤسسه فرهنگی هنری ماهور]]|بازبینی=2020-05-18|کد زبان=fa-ir|نام خانوادگی=ماهور|نویسنده=|تاریخ=}}</ref><ref name=":2">{{یادکرد وب|نویسنده=حسین دهلوی|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=نورمگز/ادبستان (شماره پنجم ص ۳۶ و ۳۷)|نشانی=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/235270/سنت-شکنی-و-آفرینش-سنتها-مروری-بر-زندگی-هنری-و-تلاش-های-حسین-تهرانی?q=حسین%20تهرانی&score=24.0&rownumber=3|عنوان=سنت شکنی و آفرینش سنتها}}</ref>
== پدیدآورندگان ==
{{اصلی|حسین دهلوی}}حسین دهلوی (زادهٔ ۱۳۰۶ – درگذشتهٔ ۱۳۹۸) [[موسیقیدان]]، [[آهنگساز]] و [[رهبر (موسیقی)|رهبر]] [[ارکستر]] اهل [[ایران]] بود.<ref>روزنامه اعتماد، ۵ دی ۱۳۸۶، بخش موسیقی «نگاهی به زندگی و آثار استاد حسین دهلوی، غریبی از شهر آشنایی». [https://namayoon.com/828-استاد-حسین-دهلوی-درگذشت-بیوگرافی/ مجله نمایون]{{پیوند مرده|date=ژانویه 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> او نواختن [[ویولن|ویلن]] را نزد [[ابوالحسن صبا]] فراگرفت و در [[هنرستان عالی موسیقی]] از آموزشهای [[حسین ناصحی]] و «هایمو تویبرو» و پس از آن، [[توماس کریستین داوید]] بهرهمند شد.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=پژمان اکبرزاده-پیانیست و پژوهشگر موسیقی|کد زبان=fa|تاریخ=۸ مهر ۱۳۹۶|وبگاه=بیبیسی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/arts-41453836|عنوان=اپرایی که دهلوی در ۹۰ سالگی به یاد ندارد}}</ref> [[باله (رقص)|باله]] [[بیژن و منیژه]] و «سبکبال» از پرآوازهترین آثار او محسوب میشوند. دهلوی پس از درگذشت ابوالحسن صبا، در سال ۱۳۳۶ رهبری ارکستر شماره یک اداره هنرهای زیبا که بعداً «ارکستر صبا» نامیده شد را به عهده گرفت. او در سال ۱۳۴۱ به ریاست [[هنرستان موسیقی ملی]] برگزیده شد و تا فروردین ۱۳۵۰ این سمت را عهدهدار بود. در نوزدهمین دورهٔ انتخاب کتاب سال در سال ۱۳۷۹ کتاب «پیوند شعر و موسیقی آوازی» نوشته حسین دهلوی، برنده [[کتاب سال جمهوری اسلامی ایران|جایزه کتاب سال]] شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۳۷۹|وبگاه=کتاب سال|نشانی=http://ketabsal.ir/Forms/CourseChosenBookDetails.aspx?ID=236214&Course=|عنوان=پیوند شعر و موسیقی آوازی|accessdate=18 مه 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191205111706/http://www.ketabsal.ir/Forms/CourseChosenBookDetails.aspx?ID=236214&Course=|archivedate=5 دسامبر 2019|dead-url=yes}}</ref> او همچنین در سومین همایش [[چهرههای ماندگار]] در سال ۱۳۸۲ به عنوان «چهره ماندگار» معرفی شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۳۸۲|وبگاه=چهرههای ماندگار|نشانی=http://chehreha.iribtv.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=23&Itemid=128|عنوان=اسامی برگزیدگان هشت دوره همایش چهرههای ماندگار|accessdate=۲۷ ژوئن ۲۰۱۸|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180627202340/http://chehreha.iribtv.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=23&Itemid=128|archivedate=۲۷ ژوئن ۲۰۱۸|dead-url=yes}}</ref> حسین دهلوی در ۲۳ مهر ۱۳۹۸ در سن ۹۲ سالگی در [[بیمارستان دکتر شریعتی (تهران)|بیمارستان دکتر شریعتی]] تهران درگذشت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=استاد حسین دهلوی درگذشت + عکس|نشانی=https://www.rokna.net/بخش-حوادث-23/510143-استاد-حسین-دهلوی-درگذشت-عکس|وبگاه=رکنا|بازبینی=2019-10-15|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=حسین دهلوی استاد پیشکسوت موسیقی درگذشت|نشانی=http://aftabnews.ir/fa/news/616345|وبگاه=aftabnews.ir|تاریخ=۲۳ مهر ۱۳۹۸|بازبینی=2019-10-15|کد زبان=fa|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=|ناشر=''آفتاب نیوز''}}</ref>{{اصلی|حسین تهرانی}}حسین تهرانی (زادهٔ ۱۲۹۰{{یاد|در کتاب [[آموزش تمبک]]،سال تولد حسین تهرانی ۱۲۹۱ نگاشته شده است.<ref>{{پک|حسین دهلوی|۱۳۷۱|ک=آموزش تمبک|ص=۱۷}}</ref>}} – درگذشتهٔ ۱۳۵۲) نوازندهٔ نامدار [[تنبک|تمبک]] و [[موسیقیدان]] [[ایران|ایرانی]] بود.<ref name=":2"/> و از کودکی به موسیقی گرایش داشت و نزد [[حسینخان اسماعیلزاده]] آموزش دید. وی از آموزشهای هنرمندانی نظیر: رضا روانبخش، مهدی قیاسی، کنگرلو و [[ابوالحسن خان صبا|ابوالحسن صبا]] بهرهمند شد. او در سال نخست تأسیس رادیو تهران در آن سازمان به فعالیت پرداخت و در سال ۱۳۲۳ به مدرسهٔ موسیقی [[علینقی وزیری|علینقی وزیری]] راه یافت و تدریس تمبک را در آن مدرسه به عهده گرفت و کار خود را تا سال ۱۳۲۸ که هنرستان موسیقی ملی به همت [[روحالله خالقی]] آغاز به کار کرد، ادامه داد. وی برای نخستین بار دست به ایجاد ''گروه تمبک'' زد و برای آنها قطعاتی را تنظیم نمود. حسین تهرانی در ۶ اسفند ۱۳۵۲ در تهران درگذشت.<ref>{{یادکرد وب|
== همکاران ==
در کتاب ''آموزش تمبک٬'' علاوه بر حسین تهرانی که قسمتهای عملی را نوشته و تنظیم نمودهاست، هنرمندانی نظیر: «[[هوشنگ ظریف]]» ([[نتنویسی]])، «[[مصطفی کمال پورتراب]]» (تدوین مطالب نظری)، [[فرهاد فخرالدینی]] (تنظیم مطالب نظری و تدوین و چاپ)، [[داریوش صفوت]] و [[پرویز منصوری]] (تهیهٔ بعضی مطالب)، [[سید ضیاءالدین سجادی|ضیاءالدین سجادی]] و [[محمد ایرانی مجرد]] (تحقیق و نظر)، [[محمد اسماعیلی]] (بررسی تمرینها و برخی گفتارها)، [[محمد دبیرسیاقی]] و [[محمدرضا باطنی]] (بهکارگیری بعضی لغات)٬ [[فرامرز پایور]] (فعالیتهای هنری حسین تهرانی)، [[سیامک بنایی]] ([[نتنویسی]]) و … در گردآوری و چاپ این اثر همکاری داشتهاند.<ref name=":022222233">{{یادکرد کتاب|عنوان=آموزش تمبک|نام خانوادگی=دهلوی|نام=حسین|ناشر=[[مؤسسه فرهنگی هنری ماهور]]|سال=|شابک=|مکان=تهران|صفحات=۱۱ و ۱۵}}</ref><ref name=":0222222332">{{یادکرد کتاب|عنوان=آموزش تمبک|نام خانوادگی=دهلوی|نام=حسین|ناشر=[[مؤسسه فرهنگی هنری ماهور]]|سال=|شابک=|مکان=تهران|صفحات=۱۲}}</ref>
== کلمهٔ تمبک ==
حسین دهلوی در مقدمهٔ کتاب در مورد انتخاب کلمهٔ «تمبک» نوشته است:
طنین هجای «تُم» بیش از هجاهای «دُم، دُن، تُن» و غیره (در اسامی دمبک، دنبک، تنبک ...) بازگو کنندهٔ صدای حاصل از اجرا در ناحیهٔ مرکزی این ساز است و از طرفی چون برطبقِ یکی از قواعد تلفظ زبان فارسی، هرگاه حرف «ن» ساکن در کلمه، قبل از «ب» واقع شود، در تلفظ به «م» تبدیل میگردد، لذا نام این ساز آنطور که تلفظ میشود، «تمبک» اختیار و در این کتاب بهکاربرده شده است.»<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی۱=دهلوی |نام۱=حسین |عنوان=آموزش تمبک |تاریخ=۱۳۷۱ |ناشر=[[مؤسسه فرهنگی هنری ماهور]] |مکان=تهران |صفحه=۱۴}}</ref>
== محتوا ==
|