انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰): تفاوت میان نسخه‌ها

| اعضای پس = دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران

| نظرسنجی‌ها = نظرسنجی‌های انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)

<!-- شخص ۱ -->

| تصویر۱ = [[پرونده:Raisi in 2021-02 (cropped).jpg|150x150px]]

۵۹۲ داوطلب برای حضور در این انتخابات به عنوان نامزد ثبت نام کردند که شورای نگهبان صلاحیت هفت نفر را برای نامزدی در انتخابات سیزدهم ریاست‌جمهوری تأیید کرد: [[محسن رضایی]]، [[سید ابراهیم رئیسی]]، [[سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی]]، [[عبدالناصر همتی]]، [[محسن مهرعلیزاده]]، [[علیرضا زاکانی]] و [[سعید جلیلی]]. جلیلی و زاکانی به نفع رئیسی و مهرعلیزاده به نفع همتی کناره‌گیری کردند. پیش از انتخابات، بسیاری از نظرسنجی‌ها حاکی از آن بود که سید ابراهیم رئیسی با کسب اکثریت آراء پیروز انتخابات خواهد شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran Official Poll Shows Lower Turnout After Elimination Of Key Candidates|نشانی=https://iranintl.com/en/iran/iran-official-poll-shows-lower-turnout-after-elimination-key-candidates|وبگاه=Iran International|تاریخ=2021-05-28|بازبینی=2021-06-08|کد زبان=en}}</ref>

 

 

تحلیلگران برای کاهش مشارکت عواملی برشمرده‌اند همچون: [[بحران اقتصادی ایران ۱۴۰۰-۱۳۹۷|بحران اقتصادی]]، ناامیدی معترضان از پیگیری مطالبات‌شان در چارچوب جمهوری اسلامی، [[فساد در ایران|فساد گستردهٔ مالی و اداری]]، [[زندانیان سیاسی]]، [[اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران|اعتراضات سراسری دی ۱۳۹۶]] و [[اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران|آبان ۱۳۹۸]]، [[تحریم‌های آمریکا علیه ایران|تحریم‌های آمریکا]]، نبود [[آزادی سیاسی|آزادی‌های سیاسی]] همچون [[آزادی بیان]] و [[نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران|نقض حقوق بشر]]، عدم شفافیت امور و پنهان‌کاری‌های گسترده از جمله در ماجرای شلیک به [[پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین|هواپیمای اوکراینی]]، عدم [[مشروعیت|مقبولیت و مشروعیت]] گفتار حکومت، اصلاح‌ناپذیری ساختار سیاسی و [[انتخابات نمایشی]] و غیرآزاد، تداوم محدودیت‌های شدید سیاسی، اجتماعی و مذهبی، ناامیدی و بی‌اعتمادی مردم به هر دو جناح حاکمیت و رد صلاحیت گسترده و حذف چهره‌های مهم و شاخص توسط شورای نگهبان.<ref name=":3">{{یادکرد خبر|عنوان=اصلاح‌طلبان درانتخابات ۱۴۰۰؛ محمد خاتمی هم ناامید از 'تکرار' ؟|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-features-54204853|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2020-09-27|زبان=fa|archive-date=20 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200920012035/https://www.bbc.com/persian/iran-features-54204853}}</ref><ref name=":8">{{یادکرد وب|عنوان=انتخابات و «دولت بی‌مصرف» حسن روحانی|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/failure-of-rouhani-cabinet-impacts-of-next-election-in-Iran/31155579.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-03-18|کد زبان=fa|archive-date=18 مارس 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210318032657/https://www.radiofarda.com/a/failure-of-rouhani-cabinet-impacts-of-next-election-in-Iran/31155579.html}}</ref><ref name=":13">{{یادکرد خبر|تاریخ=۲۴ مهر ۱۳۹۷|عنوان=صادقی: اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ شاید از علی لاریجانی حمایت کنند|ناشر=رادیو فردا|doi=|تاریخ بازدید=۱۸ شهریور ۱۳۹۹|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-mp-sadeghi-says-reformists-might-support-larijani-2020-election/29546998.html|archive-date=23 اکتبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023002547/https://www.radiofarda.com/a/iran-mp-sadeghi-says-reformists-might-support-larijani-2020-election/29546998.html}}</ref><ref name=":4">{{یادکرد خبر|تاریخ=۱۲ اسفند ۱۳۹۸|عنوان=زنگ خطر برای ۱۴۰۰/ نتایج غیرمنتظره از آمار مشارکت در انتخابات|ناشر=|doi=|تاریخ بازدید=۱۶ شهریور ۱۳۹۹|نشانی=https://www.rouydad24.com/fa/news/206195/|archive-date=28 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090650/https://www.rouydad24.com/fa/news/206195/زنگ-خطر-برای-۱۴۰۰-نتایج-غیر-منتظره-از-آمار-مشارکت-در-انتخابات}}</ref><ref name=":5">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۴ نوامبر ۲۰۱۹|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-50536570|عنوان=اعتراض‌ها در ایران؛ 'پایان اخلاقی اصلاح‌طلبان'|بازبینی=21 اکتبر 2020|archive-date=27 اکتبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201027161220/https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-50536570}}</ref><ref name=":122">{{یادکرد وب|عنوان="اعتراض مردم ایران ادامه دارد و باید به گوش مردم دنیا برسد" {{!}} DW {{!}} 29.11.2019|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/اعتراض-مردم-ایران-ادامه-دارد-و-باید-به-گوش-مردم-دنیا-برسد/a-51469137|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2019-12-05|کد زبان=fa-IR|نام=علی|نام خانوادگی=فتح‌الله‌نژاد|archive-date=24 اکتبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201024091122/https://www.dw.com/fa-ir/اعتراض-مردم-ایران-ادامه-دارد-و-باید-به-گوش-مردم-دنیا-برسد/a-51469137}}</ref><ref name=":6">{{یادکرد خبر|تاریخ=۷ ژوئیه ۲۰۱۸|عنوان=شخص رهبر و مقام رهبری؛ علت ناکارآمدی و دلیل ناکامی|ناشر=دویچه وله فارسی|doi=|تاریخ بازدید=۱۰ اکتبر ۲۰۲۰|نشانی=https://p.dw.com/p/30xro|نام خانوادگی۱=یوسفی اشکوری|نام۱=حسن|archive-date=28 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090628/https://www.dw.com/fa-ir/opinion/a-44559140}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=اصلاح‌طلبان از نظر خودشان هم تمام شده‌اند|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/128876/سیاسی-و-اجتماعی/اصلاح‌طلبان-از-نظر-خودشان-هم-تمام-شده‌اند|وبگاه=ایندیپندنت فارسی|تاریخ=2021-03-08|بازبینی=2021-03-08|کد زبان=fa|archive-date=12 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210512162013/https://www.independentpersian.com/node/128876/سیاسی-و-اجتماعی/اصلاح‌طلبان-از-نظر-خودشان-هم-تمام-شده‌اند}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=چند درصد قدرت کشور در اختیار رئیس‌جمهور است؟ / پاسخ یک نماینده پیشین مجلس|نشانی=https://www.jamaran.news/بخش-بازنشر-59/1483021-چند-درصد-قدرت-کشور-در-اختیار-رییس-جمهور-است-پاسخ-یک-نماینده-پیشین-مجلس|وبگاه=پایگاه خبری جماران|بازبینی=2021-03-24|کد زبان=fa|archive-date=25 آوریل 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210425083730/https://www.jamaran.news/بخش-بازنشر-59/1483021-چند-درصد-قدرت-کشور-در-اختیار-رییس-جمهور-است-پاسخ-یک-نماینده-پیشین-مجلس}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=انتخابات ۱۴۰۰ - هشدار مقامات ارشد جمهوری اسلامی نسبت به پیامدهای ردصلاحیت‌ها و کاهش مشارکت مردم {{!}} صدای آمریکا فارسی|نشانی=https://ir.voanews.com/latestnews/iran-election-boycott|وبگاه=ir.voanews.com|بازبینی=2021-06-19|کد زبان=fa}}</ref>

 

== مشارکت عمومی ==

 

نارضایتی‌ها از عملکرد نظام جمهوری اسلامی و جناح‌های آن به اندازه‌ای گسترده‌است که به گفتهٔ [[رادیو فردا]]، تأثیر آن بر میزان مشارکت مردم در انتخابات ۱۴۰۰، مقامات نظام را نگران کرده‌است؛<ref>{{یادکرد وب|عنوان=گشایش در حصر؛ مهدی کروبی «خواستار حضور پرشور» در انتخابات ۱۴۰۰ شد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f4-karoubi-ask-participate-presidential-election-1400/30817093.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2020-10-22|کد زبان=fa|archive-date=2 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200902220521/https://www.radiofarda.com/a/f4-karoubi-ask-participate-presidential-election-1400/30817093.html}}</ref> برخی از مسئولان جمهوری اسلامی از جمله [[عبدالرضا رحمانی فضلی|عبدالرضا رحمانی]]، [[حسام‌الدین آشنا]]، [[محمود صادقی]] و [[حسن غفوری‌فرد]] مشارکت ۲۰ درصدی در انتخابات ۱۴۰۰ را هم کافی دانسته‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=نگرانی وزیر کشور از میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/530238|وبگاه=رادیو زمانه|تاریخ=2020-08-25|بازبینی=2020-10-22|archive-date=3 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200903203834/https://www.radiozamaneh.com/530238}}</ref><ref name=":022">{{یادکرد خبر|تاریخ=۲۸ آگوست ۲۰۲۰|عنوان=مطهری: در ۱۴۰۰ یکی از خودشان را سر کار می‌آورند|ناشر=رادیو زمانه|doi=|تاریخ بازدید=۲۸ آگوست ۲۰۲۰|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/531379|archive-date=1 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200901180235/https://www.radiozamaneh.com/531379}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=۲۷ مرداد ۱۳۹۹|عنوان=اگر اوضاع بهتر نشود، در انتخابات ۱۴۰۰ شاهد پایین‌ترین میزان رأی ممکن خواهیم بود|ناشر=اعتماد آنلاین|doi=|تاریخ بازدید=۱۶ شهریور ۱۳۹۹|نشانی=https://etemadonline.com/content/426192/|archive-date=28 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090634/https://etemadonline.com/content/426192/اگر-اوضاع-بهتر-نشود-در-انتخابات-1400-شاهد-پایین-ترین-میزان-ر-ی-ممکن-خواهیم-بود}}</ref><ref name=":322">{{یادکرد خبر|تاریخ=۱۷ اکتبر ۲۰۲۰|عنوان=غفوری‌فرد: احتمال ریزش شرکت‌کنندگان در انتخابات سال ۱۴۰۰ وجود دارد|ناشر=رادیو زمانه|doi=|تاریخ بازدید=۱۷ اکتبر ۲۰۲۰|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/545798|archive-date=20 اکتبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201020062604/https://www.radiozamaneh.com/545798}}</ref> [[علی خامنه‌ای]] دو روز پیش از انتخابات در سخنرانی تلویزیونی خود، به تردید برخی از قشرهای ضعیف و محروم جامعه برای شرکت در انتخابات اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=48049|عنوان = سخنرانی تلویزیونی رهبر انقلاب در آستانه برگزاری انتخابات|ناشر = دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای|تاریخ بازدید = ۲۸ خرداد ۱۴۰۰|تاریخ = ۲۶ خرداد ۱۴۰۰}}</ref> [[حسن روحانی]] از عدم مشارکت مردم ابراز نگرانی کرد و گفت که اگر مشارکت حداکثری صورت نگیرد، «به معنای پایان تمام حرکت‌ها و انقلاب‌ها در کشور است» و «ضربه بسیار بزرگی» به [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] خواهد بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=روحانی: اگر مشارکت در انتخابات حداکثری نباشد ضربه بسیار بزرگی خواهد بود|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/31179559.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-03-31|کد زبان=fa|archive-date=31 مارس 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210331082315/https://www.radiofarda.com/a/31179559.html}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=رئیس‌جمهور ایران دربارهٔ بی‌اعتبار شدن مفهوم انتخابات و همه‌پرسی در کشور هشدار داد|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-56587761|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-03-31|زبان=fa|archive-date=31 مارس 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210331155725/https://www.bbc.com/persian/iran-56587761}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=خبرگزاری فارس - روحانی: عدم مشارکت حداکثری در انتخابات ضربه بزرگ به راه و روش ۱۲ فروردین ۵۸ است|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/14000111000148/روحانی--عدم-مشارکت-حداکثری-در-انتخابات-ضربه-بزرگ-به-راه-و-روش-2|وبگاه=خبرگزاری فارس|تاریخ=2021-03-31|بازبینی=2021-03-31|archive-date=28 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090651/https://www.farsnews.ir/news/14000111000148/روحانی--عدم-مشارکت-حداکثری-در-انتخابات-ضربه-بزرگ-به-راه-و-روش-2}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=روحانی: اگر روزی انتخابات از نظر مردم بیفتد، به معنای پایان انقلاب است|نشانی=https://www.isna.ir/news/1400011103994/روحانی-اگر-روزی-انتخابات-از-نظر-مردم-بیفتد-به-معنای-پایان-انقلاب|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2021-03-31|بازبینی=2021-03-31|کد زبان=fa|archive-date=28 آوریل 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210428045630/https://www.isna.ir/news/1400011103994/روحانی-اگر-روزی-انتخابات-از-نظر-مردم-بیفتد-به-معنای-پایان-انقلاب}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=روحانی: همه مردم باید احساس کنند نماینده ای در انتخابات ۱۴۰۰ دارند|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/1500085/روحانی-همه-مردم-باید-احساس-کنند-نماینده-ای-در-انتخابات-۱۴۰۰|وبگاه=خبرآنلاین|تاریخ=2021-03-31|بازبینی=2021-03-31|کد زبان=fa|archive-date=28 آوریل 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210428094354/https://www.khabaronline.ir/news/1500085/روحانی-همه-مردم-باید-احساس-کنند-نماینده-ای-در-انتخابات-۱۴۰۰}}</ref> [[عبدالرضا رحمانی فضلی]]، وزیر کشور، با اشاره به مشارکت پایین مردم در [[انتخابات مجلس یازدهم]] گفت: «یکی از دغدغه‌های ما میزان مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری است.»<ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=۴ شهریور ۱۳۹۹|عنوان=نگرانی وزیر کشور از میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰|ناشر=رادیو زمانه|doi=|تاریخ بازدید=۱۳ شهریور ۱۳۹۹|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/530238|archive-date=3 سپتامبر 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200903203834/https://www.radiozamaneh.com/530238}}</ref> با این حال عباسعلی کدخدایی با پیش‌بینی مشارکت کم مردمی در انتخابات پیش‌رو اعلام کرد: «از نظر حقوقی و قانونی مشارکت پایین مشکل حقوقی ایجاد نخواهد کرد.»<ref>{{یادکرد وب|عنوان=انتخابات ۱۴۰۰؛ کدخدایی می‌گوید انتخابات با مشارکت پایین هم مشروعیت خواهد داشت|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-57171420|وبگاه=BBC News فارسی|تاریخ=2021-05-19|بازبینی=2021-05-26|کد زبان=fa|archive-date=19 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519155339/https://www.bbc.com/persian/iran-57171420}}</ref>