۲٬۱۵۶
ویرایش
ابرابزار، اصلاح ارقام
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه استفادهٔ زیاد از تگ یا الگوی سرخط |
(ابرابزار، اصلاح ارقام) |
||
|
| birth_name = مصطفی عصمت اینونو
| image = Inonu Ismet.jpg
| caption =
| office1 = [[فهرست روسای جمهور ترکیه|دومین]] [[رئیس‌جمهور ترکیه]]
| primeminister1 = [[جلال بایار]]{{سخ}}[[رفیق سایدام]]{{سخ}}[[شکرو سراج‌اغلو]]{{سخ}}[[رجب پکر]]{{سخ}}[[حسن ساکا]]{{سخ}}[[شمس‌الدین گون‌آلتای]]
| successor1 = [[جلال بایار]]
| office2 = [[فهرست نخست‌وزیران ترکیه|نخستین نخست‌وزیر ترکیه]]
| president2 =
| term_start2 =
| term_end2 =
| predecessor2 =
| successor2 =
| office3 = [[وزیر امور خارجه ترکیه]]
| primeminister3 =
| term_start3 =
| term_end3 =
| predecessor3 =
| successor3 =
| birth_date = {{تولد|۱۸۸۴|۹|۲۴}}
| birth_place = [[ازمیر]]،
| death_place = [[آنکارا]]
| nationality = {{پرچم|ترکیه}}
| residence =
| alma_mater =
| party =
| otherparty =
| spouse = [[موهبه اینونو]]
| children = چهار فرزند
| occupation = [[نظامی]]، [[سیاستمدار]]
| profession = رهبر [[حزب جمهوری‌خواه خلق]]
| cabinet =
| religion =
| signature = İsmet İnönü Signature.svg
| awards =
| website =
| allegiance = {{flag|Ottoman Empire}}{{سخ}}{{flag|Turkey}}
| branch =
| serviceyears = ۱۸۹۳–۱۹۲۶
| rank =
| servicenumber =
| unit =
| commands =
| battles = [[جنگ استقلال ترکیه]]{{سخ}}[[جنگ جهانی اول]] {{سخ}}[[کشتار درسیم]]
| footnotes =
}}
'''مصطفی عصمت اینونو''' {{به ترکی|Mustafa İsmet İnönü}} (زاده ۲۴ سپتامبر ۱۸۸۴ – درگذشته ۲۵ دسامبر ۱۹۷۳) ژنرال ارتش،
== خانواده و سالهای اولیه زندگی ==
او در ازمیر به دنیا آمد. پدرش حاجی رشید بی {{به ترکی استانبولی| Hacı Reşid Bey}} متولد [[ملطیه]] و [[کرد]] بود و در امپراطوری عثمانی به قضاوت مشغول بود. مادرش چوریه خانم {{به ترکی استانبولی| Cevriye Hanım}}، دختر پدر و مادری ترک بود که از بلغارستان پناهنده شده بودند. به خاطر شغل پدرش خانواده از شهری به شهر دیگر نقل مکان می‌کردند، بنابراین عصمت اینونو تحصیلات مقدماتی خود را در [[سیواس]] به پایان برد.
عصمت اینونو برای بیشی از نیم عمر خود به نام «عصمت پاشا» نامیده می‌شد. او نام خود را در سالهای دهه ۱۹۳۰ پس از آنکه آتاتورک فرمان داد که تمامی مردم ترکیه باید نام خانوادگی داشته باشند، عوض کرد. عصمت پاشا، نام خانوادگی اینونو را از شهری به همین نام در آناتولی مرکزی گرفته‌است. او در این شهر با درجه ژنرالی فرمانده نیروهای ترک در بزرگترین نبردهای زندگی نظامی‌اش بود. [[نبرد اول اینونو]] و [[نبرد دوم اینونو]] که نقش مهمی در [[جنگ استقلال ترکیه]] داشت.
[[پرونده:PM Ismet Inonu.jpg|بندانگشتی|
پسر او [[اردل اینونو]] فیزیکدان با گرایش ریاضی و برنده [[مدال وینگر]] و معاون پیشین
[[پرونده:İsmet İnönü 1964 (cropped).jpg|بندانگشتی|
== آغاز زندگی نظامی ==
[[پرونده:Roosevelt Inonu Churchill.jpg|بندانگشتی|همراه با [[وینستون چرچیل]] و [[فرانکلین دلانو روزولت]]
اینونو از [[آکادمی نظامی]] به عنوان افسر توپخانه فارغ‌التحصیل شد و اولین منصب خود را در ارتش عثمانی دریافت کرد. او به کمیته اتحاد و توسعه پیوست. او نخستین موفقیت‌های نظامی‌اش را با سرکوب دو شورش علیه امپراتوری عثمانی به دست آورد. اولین شورش در [[روملیا]] و بعدی در [[یمن]] به رهبری [[یحیی محمد حمیدالدین]] بودند. او به عنوان افسر در [[جنگ‌های بالکان]] در جبهه بین عثمانی و بلغارستان خدمت کرد. در طول [[جنگ جهانی اول]] او با درجه سرهنگی تحت فرماندهی [[مصطفی کمال پاشا]] در جبهه [[قفقاز]] و [[فلسطین]] می‌جنگید.
عصمت اینونو پس از شکست در [[نبرد مگیدو]] در برابر [[ژنرال آلنبی]] در آخرین روزهای جنگ جهانی اوّل به حرکت ملی‌گرایان ترک پیوست و به فرماندهی ارتش غربی ترکها برگزیده شد. او در طول [[جنگ استقلال ترکیه|جنگ استقلال]] در این مقام خدمت کرد. پس از [[نبردهای اینونو]] و شکست دادن ارتش یونان در غرب آناتولی در بهار ۱۹۲۱، او به درجه سرتیپی ارتقا یافت. در [[جنگ استقلال ترکیه]] او عضو مجمع ملی ترک در [[آنکارا]] بود.
در ژوئیه ۱۹۲۱، زمانی که او در مقام رئیس ستاد ارتش بود، نیروهای ترک در نبرد بزرگی از ارتش یونان شکست خوردند و در نتیجه این شکست شهرهای [[اسکی شهر]]، [[کوتاهیه]] و[[افیون قره‌حصار]] از دست رفت. به خاطر این شکست، عصمت اینونو با [[فوضی پاشا]] جایگزین شد. فوضی پاشا در آن زمان
[[پرونده:Battle of Sakarya 1921.jpg|بندانگشتی|چپ|نبرد [[سقاریه]] در پست نگهبانی دعاتپه.]]
{{ترتیب‌پیش‌فرض:اینونو، عصمت}}
[[رده:عصمت اینونو|عصمت اینونو]]▼
[[رده:اعتراضات درسیم]]
[[رده:افراد ترکیه‌ای کردتبار]]
[[رده:افسران نیروی زمینی عثمانی]]
[[رده:اهالی ازمیر]]
[[رده:اهالی ولایت
[[رده:ترک‌های بلغارستان در ترکیه]]
[[رده:
[[رده:درگذشتگان ۱۹۷۳ (میلادی)]]
[[رده:رئیس‌جمهورهای ترکیه]]▼
[[رده:رهبران اپوزیسیون (ترکیه)]]
[[رده:رهبران حزب جمهوری‌خواه خلق (ترکیه)]]
▲[[رده:رئیس‌جمهورهای ترکیه]]
[[رده:زادگان ۱۸۸۴ (میلادی)]]
[[رده:سیاستمداران جنگ جهانی دوم]]
[[رده:سیاستمداران حزب جمهوری‌خواه خلق]]
[[رده:سیاستمداران کرد اهل ترکیه]]
▲[[رده:عصمت اینونو|عصمت اینونو]]
[[رده:مسلمانان سنی اهل ترکیه]]
[[رده:ملی‌گرایان اهل ترکیه]]
| |||