۹٬۴۹۴
ویرایش
اصلاح
جز (ربات: افزودن رده‌های همسنگ) |
(اصلاح) برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
||
|
'''جفت باز''' (به [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]: Base pair) در [[زیست‌شناسی مولکولی]] و [[ژنتیک]]، به دو [[نوکلئوتید]] با ترکیبات مکمل مخالف روی رشته‌های .[[آران‌ای]] (RNA) و [[دی‌ان‌ای]] (DNA)، که با [[پیوند هیدروژنی]] به هم متصل شده‌اند، اطلاق می‌شود. در مدل جفت باز [[جیمز واتسون|واتسون]] و [[فرانسیس کریک|کریک]] برای
▲[[آران‌ای]] (RNA) و [[دی‌ان‌ای]] (DNA)، که با [[پیوند هیدروژنی]] به هم متصل شده‌اند، اطلاق می‌شود. در مدل جفت باز [[جیمز واتسون|واتسون]] و [[فرانسیس کریک|کریک]] برای DNA، [[آدنین]](A) با [[تیمین]](T) و [[گوانین]] (G) با [[سیتوزین]](C) جفت باز تشکیل می‌دهند. در مولکول آران‌ای، [[تیمین]] توسط [[یوراسیل]] (U) جایگزین شده‌است. به وجود آمدن مدل‌های تناوبی پیوند هیدروژنی، مانند مدل‌های جفت باز وابل<ref>Wobble base pair</ref> و جفت باز هوگستین،<ref>Hoogsteen base pair</ref> بخصوص در مولکول آران‌ای، باعث پیچیدگی و کارآمدن هرچه بیشتر ساختار سوم شده‌است. لازم است ذکر شود که جفت شدن مکانیسمی است که طی آن کدون‌های روی مولکول‌های mRNA در طی فرایند ترجمه در پروتئین سازی، توسط آنتی کدون‌های روی tRNA شناسایی می‌شوند. برخی از آنزیم‌های اتصال دهندهٔ دی‌ان‌ای یا آران‌ای می‌توانند الگوهای جفت باز ساز خاصی را تشکیل دهند که نشانگر مناطق خاص نظارتی از ژن است.
اندازهٔ یک [[ژن]] یا تمام [[ژنوم]] یک [[موجود زنده]]، اغلب با جفت‌های باز اندازه‌گیری می‌شود. زیرا دی‌ان‌ای معمولاً
== ثبات و پیوند هیدروژنی ==
[[پرونده:GC base pair jypx3.png|بندانگشتی|280px|یک
[[پرونده:AT base pair jypx3.png|بندانگشتی|280px|یک
[[پیوند هیدروژنی]] یک برهمکنش شیمیایی است که زمینهٔ جفت شدن پایه که در بالا توضیح داده شد، می‌باشد. درخور تطابق هندسی دهنده‌ها پذیرنده‌ها در پیوند هیدروژنی فقط جفت‌های درست و مناسب اجازهٔ تشکیل [[ساختار پایدار داده]] می‌شود. مولکول دی‌ان‌ای دارای محتوای GC زیاد، نسبت به مولکول دی‌ان‌ای دارای محتوای GC کم، استوارتر است. برخلاف باور عموم، پیوندهای هیدروژنی دلیل ثبات دی‌ان‌ای نمی‌باشد و دلیل این ثبات و پایداری تعاملات پشته‌ای می‌باشد.
نوکلئوتیدهای
مولکول‌های جفت شدهٔ دی‌ان‌ای و آران‌ای در [[دمای اتاق]] نسبتاً پایدار هستند اما در [[دمای ذوب]] دو شاخهٔ نوکلئوتید از هم جدا می‌شوند و این موضوع به طول مولکول، تعداد جفت شدن‌های اشتباه (البته اگر وجود داشته باشد) و تعداد ترکیبات GC دارد. تعداد بیشتر ترکیبات GC باعث بالا رفتن دمای ذوب می‌شود؛ بنابراین، دور از ذهن نیست که بگوییم ژنوم جانوران [[سخت‌بوم‌زی]]<ref>Extremophile</ref> مانند [[گرماپای گرمادوست]]<ref>Thermus thermophilus</ref> در اصل غنی از GC می‌باشد. از طرفی، محدوده‌هایی از [[ژنوم]] که لازم است بارها جدا شوند _به عنوان مثال، محدوده‌های [[راه انداز]] رونویسی ژن_ نسبتاً ترکیبات GC کمتری دارند.{{سخ}}
| |||