به مجموعه چند منطقه کلان‌شهری که در نزدیکی زیادی به هم قرار گرفته باشند اصطلاحاً '''مِهتَرشَهرمنطقه اَبَرشهری''' یا '''مگالوپلیس''' (megalopolis) گفته می‌شود. مهترشهرهامناطق ابرشهری زنجیره‌ای از چند [[منطقه کلان‌شهری]] هستند که تقریباً در کنار یکدیگر جای گرفته‌اند. واژه مگالوپلیس که در زبان‌های غربی برای این مفهوم به‌کار می‌رود از دو بخش مگالو و پلیس تشکیل شده که بخش اول در یونانی به معنای مهتر و عظیم و بخش دوم به معنی شهر است.
مهترشهرهااَبَرشَهرها هنگامی به وجود می‌آیند که شهرهای حومه یک شهر، با شهرها و مناطق حومه شهری دیگر تماس پیدا کند و به این ترتیب زنجیره‌ای از شهرهای متصل به یکدیگر به وجود آید. اگر چه این مجتمع‌ها به‌طور سنتی، مانند مناطق شهری جدا از هم بنیان نهاده شدند به ویژه در [[سده ۲۱ (میلادی)]] ابرمناطق در جهان پیشرفته درحال شکل دهی به مجتمع‌های متراکم هستند که از طریق آن تمایز میان یک منطقهٔ مرکزی واحد با یک ابرمنطقه در حال محوشدن است یا حتی یک ابرمنطقه فی‌النفسه در حال تبدیل شدن به منطقهٔ مرکزی یک کلان‌شهر است. چنین مناطقی که در آن‌ها یک منطقهٔ مرکزی به سرعت در حال شکل‌گیری است هرچند صرفاً به این نواحی محدود نمی‌شود مانند [[دلتای رودخانه]] مروارید که از زمان شکل‌گیری قسمت مرکزی ابرمنطقه ساحلی جنوب چین را به‌وجود آورد، یا منطقهٔ مرکزی اتحادیه جاکارتا-باندونگ که ابرمنطقه شمال جاوا را شکل می‌دهد، همانند مرکزیت [[دلتای رود]] زرد که بخشی از ابرمنطقه ساحلی مرکزی چین است. اصطلاح مطلوب در این باره برحسب کشورها متفاوت است.
در [[ایران]] هنوز مهترشهریابرشهر پیوسته‌ای به وجود نیامده است. اما با توسعه جمعیت شهرها و ساخت شهرک‌های جدید، پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده چند مهترشهر (همچون «مهترشهر [[رودهن]]-[[تهران]]-[[کرج]]-[[قزوین]]»، «مهترشهر [[قم]]-[[سلفچگان]]» و «مهترشهر [[اصفهان]]-[[خمینی‌شهر]]-[[نجف‌آباد]]») به وجود آید.
== تاریخچه اصطلاح ==
خط ۱۰:
== تعاریف ==
واژهمنطقه «مگالوپلیس» صورت تغییرشکل‌یافته غربی از واژه‌ای یونانی است که از دو بخش مگالو: μέγας به معنی بزرگ و پلیس: πόλις به معنی شهر در [[زبان یونانی]] پدید آمده‌است که از دید دستوری به معنی شهر بزرگ است. این اصطلاح در معنی به مفهوم ابرشهر نزدیک‌تر است. به دلیل مؤنث بودن واژه پلیس در زبان یونانی، صورت درست این اصطلاح مگالوپلیس است. مگالوپلیس که ابرمنطقه هم نامیده می‌شود،ابرشهری شبکهٔ خوشه‌ای از شهرها است. گوتمن، جمعیت آن‌ها را ۲۵ میلیون نفر مشخص کرد. دوکسایدیس یک مگالوپلیس کوچک را خوشه‌ای مشابه با جمعیت ۱۰ میلیون نفر تعیین می‌کند. آمریکا ۲۰۵۰، برنامه انجمن برنامه منطقه‌ای، ۱۱ ابرمنطقه در [[ایالات متحده آمریکا]] و کانادا را فهرست‌بندی می‌کند. از نظر لفظی، مگالوپلیس در زبان یونانی به معنای شهری با اندازهٔ اغراق شده‌است از آنجا که پیشوند - مگالو بیانگر کمیتی اغراق‌شده در اندازه است. مناطق مگاپلیتن در گزارش رابرت ای. لانگ و دآن دهاول از مؤسسه مگاپلیتنابرشهری (مگاپولیتن) در [[دانشگاه ایالتی و مؤسسه پلی‌تکنیک ویرجینیا]] در ژوئیه ۲۰۰۵ مورد بررسی قرار گرفتند. مقالهٔ لانگ و نلسون در سال ۲۰۰۷ از ۲۰ منطقهٔ مگاپلیتن که در ۱۰ ابرمنطقه ادغام شده‌اند استفاده می‌کنند. این مفهوم برپایه مدل اصلی مگالوپلیس است. مسیرهای [[ترابری]] به‌هم‌پیوستهٔ مدرن، مانند خطوط راه‌آهن و بزرگراه‌ها، بیشتر به توسعه مگالوپلیس‌هاابرشهرها کمک می‌کند. این استفادهٔ هرروزه از مسیرهای عبوری به سراسر مگالوپلیسابرشهر را به صورت غیررسمی مگالوپینگابرشهررَوی (نوعی مصدرسازی؛مگالوپینگ، به معنی ورود و خروج دائمی و هر روزه از حاشیه به درون مگالوپلیسابرشهر) می‌نامند. این اصطلاح توسط دیوید گاردن و استفان برتو ساخته شده‌است.
عوامل مؤثر در تشکیل بافت زنجیری از حوزه‌های مادرشهری و ایجاد مگالوپلیس،ابرشهر، شامل شرایط طبیعی، زمینه‌های مساعد طبیعی، عوامل اقتصادی، جغرافیای فرهنگی و گذشته تاریخی ناحیه است. هنگام تشکیل یک مگالوپلیس، چشم‌اندازهای طبیعی بین حوزه‌های مادرشهری، به سرعت توسط واحدهای مسکونی، تأسیسات و سازمان‌های شهری اشغال می‌شوند و بافت زنجیری حوزه‌های مادرشهری تقویت می‌شوند. همچنین ممکن است میان حوزه‌های مادرشهری در محدوده مهترشهر،ابرشهر، زمین‌های نیمه بایر، ملک‌های وسیع، پارک‌های طبیعی و پایگاه‌های نظامی، گسیختگی ایجاد کند. مگالو پلیس‌ها معمولاً به شکل خطی یا گذرگاهی هستند و اغلب در طول ساحل طبیعی و حوزه‌های منابع معدنی شکل می‌گیرد. مگالوپلیس‌ها تراکم عظیمی از مردم، بانک‌ها، امور تجاری، شرکت‌های بیمه، [[عمده فروشی]]، [[خرده فروشیخرده‌فروشی]]، مراکز پذیرایی و تفریحی و فعالیت‌های شدید ترابری را در خود جای داده‌اند. همچنین در مگالوپلیس‌هاابرشهرها فعالیت‌های دیگری نظیر مدیریت، نمایندگی‌های مسافربری، سازمان‌های تبلیغاتی، دفاتر وکلای حقوقی، دانشکده‌ها، دانشگاه‌ها و نهادهای پژوهشی نیز صورت می‌گیرد.
