اسپیتامن: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
تمیزکاری
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱:
'''اسپیتامن''' ([[پارسی باستان]]: ''spitamana''؛ [[زبان یونانی باستان|یونانی باستان]]: Σπιταμένης؛ [[۳۷۰ (پیش از میلاد)|۳۷۰ پیش از میلاد]] – [[۳۲۸ (پیش از میلاد)|۳۲۸ پیش از میلاد]]) یک سردار ایرانی [[سغدی]] بود<ref>Magill, Frank N. et al. (1998), ''The Ancient World: Dictionary of World Biography, Volume 1'', Pasadena, Chicago, London,: Fitzroy Dearborn Publishers, Salem Press, p. 1010, {{ISBN|0-89356-313-7}}.</ref><ref>Holt, Frank L. (1989), ''Alexander the Great and Bactria: the Formation of a Greek Frontier in Central Asia'', Leiden, New York, Copenhagen, Cologne: E. J. Brill, pp 64–65 (see footnote #63 for a discussion on Spitamenes and [[Apama]]), {{ISBN|90-04-08612-9}}.</ref> که رهبری شورش [[باختر (بلخ)|بلخ]] و سغد بر [[اسکندر مقدونی]] را در سال ۳۲۹ و پس از کشته شدن [[اردشیر پنجم]] به‌عهده گرفت اما سرانجام به دلیل خیانت همسرش شکست خورد.
 
درحالی که اسکندر مقدونی در [[اسکندریه اسخاته]] در نزدیکی [[سیردریا]] بود، به او خبر رسید که اسپیتامن سغدیان را شورانده است و نیروهای [[مقدونیه باستان|مقدونی]] حاضر در [[سمرقند]] (از شهرهای سغد) را محاصره کرده است. اسکندر که در آن زمان خود قادر نبود کارزار علیه اسپیتامن را رهبری کند، یکی از سرداران خود به نام فرنوخوس از اهالی [[لیکیه]] را مامور سرکوب شورش سغدیانسغد و بلخیانبلخ کرد. با این حال، اسپیتامن به سختی او را شکست داد و سپاه مقدونی بیش از ۲۰۰۰ پیاده و ۳۰۰ را از دست داد.
 
از آنجایی که اوضاع برای اسکندر به سمت بحرانی شدن پیش می‌رفت، شخصا فرماندهی عملیات سرکوب [[سمرقند]] را برعهده گرفت؛ اما پیش از آن به وی خبر رسید که اسپیتامن به سمت بلخ پیش رفته، گرچه توسط ساتراپ باختر، یعنی [[آرتاباز دوم (فریگیه)|آرتاباز]]، عقب رانده شده است.
 
نبرد نهایی در دسامبر ۳۲۸ پیش از میلاد روی داد، جایی که سپاهیان شورشی ایرانی به رهبری اسپیتامن در محلی به نام گابای با نیروهای مقدونیان به رهبری [[کوینوس]] روبرو شدند، اما پیروزی با مقدونیان بود. پس از عقب‌نشینی اسپیتامن، همسر او به وی خیانت کرد و شورشی ایرانیاو را کشت. وی سپس به نشانه تقاضا برای صلح، سر بریده اسپیتامن را برای اسکندر مقدونی فرستاد و سپاه شوهرش را منحل کرد.
 
اسپیتامن یک دختر به نام [[آپاما|آپامه]] داشت. چند سال پس از آرام شدن اوضاع در سغد و بلخ، آپامه در [[ازدواج دسته‌جمعی شوش|عروسی شوش]] به ازدواج [[سلوکوس]]، از مهم‌ترین سرداران اسکندر و بنیانگذار [[امپراتوری سلوکی]] درآمد. آپامه چند فرزند برای سلوکوس به دنیا آورد که مهم‌ترین آن‌ها [[آنتیوخوس یکم|آنتیوخوس یکم سوتر]] بود که بعدها به عنوان دومین شاه سلوکی برتخت نشست. چند شهر نیز به افتخار او ''آپامیا'' توسط سلوکوس نامیده شد.