حسن مصطفوی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Shobhe (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب: برگردانده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: واگردانی دستی
خط ۱:
{{منبع|تاریخ=فوریه ۲۰۱۳}}
میرزا حَسَن مُصْطَفوی مشهور به علامه مصطفوی (1297-1384ش) از شاگردان [[سید ابوالحسن اصفهانی]] و حجّت کوه کمره‌ای و [[محمدحسین غروی اصفهانی|شیخ محمّدحسین اصفهانی]] و مفسر و فقیه شیعی قرن پانزدهم قمری و مسلط به چهار [[زبان]] ترکی، [[زبان عربی|عربی]] ، [[زبان فرانسوی|فرانسوی]] و [[زبان عبری|عبری]] که بیش از ۷۰ جلد [[کتاب]] تألیف کرده است. مجموعه ۱۴ جلدی التحقیق فی کلمات [[قرآن|القرآن الکریم]] و تفسیر روشن از آثار اوست. مزار او در باغ بهشت [[قم]] قرار دارد.
 
'''میرزا حسن مصطفوی''' ([[۱۴۲۶ (قمری)|۱۴۲۶]] - [[۱۳۳۴ (قمری)|۱۳۳۴]] قمری، برابر ۱۳۸۴–۱۲۹۵ خورشیدی)، که گاه ''علامه حسن مصطفوی'' هم خوانده می‌شود مؤلف [[تفسیر روشن]]، فرزند محمد رحیم تبریزی مصطفوی از مفسران معاصر.
حسن مصطفوی
علامه مصطفوی
 
اطلاعات فردی
 
لقب : علامه مصطفوی
 
تاریخ تولد : 16 خرداد 1295 ش
 
زادگاه : [[تبریز]]
 
تاریخ وفات : 5 تیر 1385 ش
 
محل دفن : [[قم]] ، [[گورستان|قبرستان]] باغ بهشت
 
شهر وفات : [[تهران]]
 
== زندگی ==
در روز چهارم شعبان سال ۱۳۳۴هجری قمری مطابق با سال ۱۲۹۷هجری شمسی، خداوند جلوه ای از رحمتش را با تولد یکی از اولیاء خاصش در شهر [[تبریز]] منطقه آذربایجان ایران نشان داد.
وی در سال ۱۲۹۵ در [[تبریز]] متولد شد و از کودکی مشغول به تحصیل و در پانزده سالگی پدر خود را از دست داد، و در سال ۱۳۱۳ پس از گذراندن علوم مقدماتی به قم مهاجرت کرد و سطوح عالی را از محضر استادان [[حوزه علمیه قم]] فرا گرفت و مدت هفت سال از [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] آیت‌الله حجت کوهکمری استفاده نمود و ضمن آن به تدریس سطوح عالی اشتغال ورزید و در خلال آن به مطالعات علوم مختلف پرداخت.
 
حضرت علّامه حسن مصطفوی دورانِ کودکی را در شهر [[تبریز]] در محضرِ پدر بزرگوارش آقا شیخ عبدالرّحیم زندگی کرد.
ولادت و نسب
 
میرزا حسن مصطفوی در 16 خرداد 1295 شمسی در شهر [[تبریز]] به دنیا آمد.[۱] او دورانِ کودکی را در شهر [[تبریز]] در نزدپدرش عبدالرّحیم زندگی کرد. عبدالرّحیم فرزند مصطفی از دانشمندانِ شهر و مشهور به زهد و تقوی بوده است. نقل می‌کنند که او دارای روحیه‌ای بسیار لطیف و صاف و با اینکه از نظر علمی صاحبِ رأی بود ولی همیشه در سکوت و تواضع کامل به مردم خدمت می‌کرده و چون از نظر مالی در شرایط بسیار خوبی بوده، کمک‌های زیادی هم به آشنایان داشته است. مادرش فاطمه و مادر بزرگش از سلسله [[سادات|ساداتِ]] [[تبریز]] بوده است.[۲]
مصطفوی در ۱۹ جمادی‌الاول ۱۴۲۶ق مطابق با ۵ تیر ماه ١٣٨٤ش در [[تهران]] وفات یافت. مزارش در قبرستان باغ بهشت در [[قم]] واقع است.[۳]
 
 
تحصیلات علوم دینی و کلاسیک
 
مصطفوی دوران [[دبستان]] و [[دوره متوسطه دوم|دبیرستان]] را در شهر [[تبریز]] [[ایران]] گذراند و در ضمن دروس مدرسه و اخذ [[دیپلم]] ، شروع به دروس [[ادبیات عربی]] و علوم اسلامی نمود که در پانزده سالگی تا پایان [[فرائدالاصول|کتاب رسائل]] و [[مکاسب]] را به پایان رسانیده و سپس در [[دانشکده]] [[الهیات]] [[تبریز]] ([[عقلیات|معقول]] و منقول) موفق به اخذ [[کارشناسی|لیسانس]] و سپس دکترای الهیات گردید. وی از شانزده سالگی تا بیست و سه سالگی را در قم و از بیست و سه سالگی تا بیست و پنج سالگی را در نجف اشرف به [[تحصیلات]] [[علوم دینی]] و اسلامی مشغول گشت و سپس مجدداً به [[قم]] مراجعت و به مدت یکسال به [[تدریس]] [[تفسیر قرآن]] و [[علم|علوم]] مرسومه مبادرت فرمود و در بیست و شش سالگی به [[تهران]] عزیمت و در همان سال [[ازدواج]] نمود.[۴]
 
 
اساتید
 
وی در [[تبریز در مه|تبریز]] از اساتیدِی چون شیخ علی‌اکبر اهری و عمو زین‌الدّینی و در [[قم]] از حجّت کوه کمره‌ای در [[فقه]] و اصول و در [[نجف]] از [[سید ابوالحسن اصفهانی]] در [[فقه]] و از [[محمدحسین نائینی|میرزا حسین نائینی]] در اصول و از [[محمدحسین غروی اصفهانی|شیخ محمّدحسین اصفهانی]] هم در [[فقه]] و اصول، استفاده نمود.[۵]
 
مقام علمی و تسلط او به چهار زبان
مصطفوی ضمن کسب دارای [[دکترا]]<nowiki/>ی [[الهیات]] ، در بیست و شش سالگی به درجه [[مجتهد|اجتهاد]] رسید. [[مجتهد|اجتهاد]] او را [[مرجع تقلید|مراجع]] و عالمان دینی آن زمان نظیر [[سید ابوالحسن اصفهانی]] گواهی کردند. او به چهار [[زبان]] تسلط کامل پیدا کرد: ترکی، [[زبان عربی|عربی]] ، [[زبان فرانسوی|فرانسوی]] ، [[زبان عبری|عبری]].[۶]
 
وقتی او در [[تهران]] اقامت نمود برخی ، به‌ویژه [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت الله بروجردی]] از او تقاضا نمود که جهت [[تدریس]] به [[قم]] مراجعت کند، ولی نپذیرفت. وی زندگی‌اش را از درآمد [[مؤلف (پدیدآور)|تألیف]] و [[نشر]] [[کتاب|کتاب‌]]<nowiki/>ها و نوشته‌هایی که تألیف داشته، می‌گذراند. اکثر [[عالم (اسلام)|علما]] و [[دانشمند|دانشمندان]] و [[هیئت علمی|اساتید دانشگاه]] وقتی متوجّه میشوند که چنین شخصیتی در شهر [[تهران]] سکونت دارد و روزانه دو ساعت یعنی ده تا دوازده صبح در محل دفتر [[چاپ|انتشارات]] تشریف می‌آورد، در آنجا حاضر گردیده و از ایشان استفاده‌های [[علم|علمی]] و [[معنویت|معنوی]] می‌نمودند.[۷]
 
 
 
تألیفات
 
علامه مصطفوی دارای [[کتاب|تألیفات]] و نوشته‌هایی بیش از هفتاد جلد [[کتاب]] است. اولین [[کتاب]] تألیفی او به‌نام رهنمای گمشدگان در ۲۴ سالگی بوده که کتابی [[عرفان اسلامی|عرفان]]<nowiki/>ی در [[سیر و سلوک]] است. نوشته‌های ایشان در زمینه‌های مختلف علوم الهی است:
 
 
پدرش آقا شیخ عبدالرّحیم فرزند شیخ مصطفی از دانشمندانِ شهر و مشهور به زهد و تقوی بوده‌است.
نقل می‌کنند که او دارای روحیه ای بسیار لطیف و صاف، و با اینکه از نظر علمی صاحبِ رأی ولی همیشه در سکوت و تواضع کامل به مردم خدمت می‌کرده‌است.
چندین حاشیه‌نویسی و توضیحات و تحقیق و بررسی در خصوص کتب اساسیِ [[فقه]] و اصول اسلامی از ایشان، بیانگر قدرت و تسلّطِ علمی او در آن حیطه می‌باشد. او انسانی کاملاً معنوی و قابلِ احترام در میان مردم بوده و در سن پنجاه و هفت سالگی مرحوم شده‌است.
 
مادرش فاطمه نام داشت و مادر بزرگش از سلسله ساداتِ صحیح النّسب و جلیل القدرِ [[تبریز]] بوده‌است.
التحقیق فی کلمات القرآن الکریم
دوران دبستان و دبیرستان را به صورت فوق‌العاده و استثنائی در شهر [[تبریز]] ایران گذرانده و در ضمن، شروع به تعلیم و تعلّم در دروس [[ادبیّات عربی]] و [[علوم پایه اسلامی]] نمود.
تحقیق در واژه‌ها و لغات [[قرآن]] با نام التحقیق فی کلمات [[قرآن|القرآن الکریم]] نوعی [[تفسیر قرآن|تفسیر]] ضمنی و محتوایی را در بر دارد. این [[کتاب]] یکی از بزرگترین فرهنگ‌های [[قرآن]]<nowiki/>ی است که در ۱۴ جلد به چاپ رسیده است.
تفسیر روشن، [[تفسیر قرآن]] و کلمات [[خدا|خداوند]] بطوری که تمامی کلمات خداوند، منظور و معنای واقعی و حقیقی‌ایش مشخص و روشن شده و تمامی احتمالات و معانی و تفاسیرِ سست، مردود شناخته شده است.
تاریخ اسلام.
تحقیق راجع به زندگانی و فرمایشات و سیره و روش [[چهارده معصوم|امامان معصوم]](ع).
تحقیق راجع به دیگر ادیان الهی.
علم کلام.
علم رجال.
علم اخلاق.
عرفان و سیر و سلوک.
حقایق و معارف الهی.[۸]
 
بعد از مدت کوتاهی از بدو ورود به مدرسه، اولیای مدرسه متوجّه شدند که وی دارای هوش و استعداد استثنائی و عالی می‌باشد بطوریکه دروس مدرسه را به راحتی و آسانی چند کلاس و مرتبه را در یکسال می‌گذراند.
زندگی نامه، برگرفته از سایت ویکی شیعه
در ضمن دروس مدرسه، شروع به تعلیم و تعلّم در دروس ادبیات عربی و علوم اسلامی نمود که در سنّ پانزده سالگی تا پایان کتاب رسائل و مکاسب که قسمت مهمّی از علوم دینی می‌باشد را به پایان رسانیده و جهت ادامه تحصیلات علوم الهی و دینی به شهر قم عزیمت فرمود.
از سنّ شانزده سالگی تا بیست و سه سالگی را در [[قم]] و از بیست و سه سالگی تا بیست و پنج سالگی را در نجف اشرف به تحصیلات علوم دینی و اسلامی مشغول گشت.
سپس مجدداً به قم مراجعت و به مدت یکسال به تدریس [[تفسیر قرآن]] و علوم مرسومه مبادرت فرمود و در بیست و شش سالگی به تهران عزیمت و در همان سال ازدواج نمود. ایشان در ضمن این سال‌ها موفق به گرفتن دکترای الهیات از دانشکده الهیات تبریز (معقول و منقول) گردید که حتی در همان سن و سال جوانی دانشکده مذکور از نوشته‌ها و مقالات وی به عنوان استاد اصلی در مقطع دکترا استفاده می‌نمود.
وی در [[تبریز دراز مه|تبریز]]استادانِ ازمُبرّز و اساتیدِیتوانمندی چون آقا شیخ علی‌اکبرعلی اکبر اهری و جناب عمو زین‌الدّینیزین الدّینی و در [[قم]] از آیت الله حجّت کوه کمره‌ایکمره ای در [[فقه]] و اصول و در [[نجف]] از آیت الله آقا [[سیدسیّد ابوالحسن اصفهانی]] در [[فقه]] و از آیت الله آقا [[محمدحسین نائینی|میرزا حسین نائینی]] در اصول و از [[محمدحسینآیت غرویالله اصفهانی|آقا [[شیخ محمّدحسینمحمّد حسین اصفهانی]] هم در [[فقه]] و اصول، استفاده نمود.[۵] ایشان فرموده بودند که سیّد (آقا سیّد ابوالحسن اصفهانی) شخصِ بزرگ و انسانِ بی نظیری بود.
ایشان در سنّ بیست و شش سالگی در ضمن اینکه دارای دکترای الهیّات بوده به عالیترین مرتبه و درجه اجتهاد نائل گردیده که توسط مراجع و دانشمندان و بزرگانِ آن زمان نظیر آیت الله آقا [[سیّد ابوالحسن اصفهانی]] گواهی گردیده بود.
او به چهار زبان تسلط کامل پیدا کرد: [[زبان ترکی آذربایجانی|ترکی]]، [[عربی]]، [[زبان فرانسوی|فرانسوی]]، [[عبری]].
وقتی در تهران اقامت نمود بعضی از بزرگان آن زمان، مخصوصاً آیت الله بروجردی مُصرّانه از ایشان تقاضا نمودند که جهت تدریس به قم مراجعت فرماید ولی ایشان نپذیرفته است.
ایشان زندگی اش را از درآمد تألیف و نشر کتاب‌ها و نوشته‌هایی که تألیف می‌فرموده می‌گذرانده است.
اکثر علما و دانشمندان و استادان دانشگاه وقتی متوجّه می‌شوند که چنین شخصیّتی در شهر تهران سکونت دارد و روزانه دو ساعت یعنی ده تا دوازده صبح در محل دفتر انتشارات تشریف می‌آورد، در آنجا حاضر گردیده و از ایشان استفاده‌های علمی و معنوی می‌نمودند.
ایشان از آن زمان تا پایان عمر مبارک و شریفش را اکثراً در [[تهران]] زندگی فرموده است.
 
== دوستان معنوی ==
ایشان فردی بود که وقتی از [[کرامات|کرامت]] کسی می شنید به شنیدن اکتفا نمی کرد واز نزدیک مشاهده می کرد و با خیلی از [[عرفان|عرفا]] چند ماه همنشین شد و زندگی کرد مثلا با مرحم شیخ [[حسنعلی نخودکی اصفهانی|حسنعلی نخودکی]] مدت شش ماه زندگی کرد تا بفهمد دلیل [[کرامات]] او چیست از دوستانِ معنویِ ایشان در آن زمان، یعنی از سنّ بیست تا حدود سی سالگی بدین شرح مختصر می‌توان نام بُرد:
* انسان کامل و [[عرفان|عارف]] بزرگ [[حاج ملا آقاجان|حاج ملا آقاجان زنجانی]] ؛ که ایشان در شهر [[زنجان]] [[ایران]] زندگی می‌کرده و از نظر معنوی بسیار شخصیّت قوی و بزرگی بوده‌است.
*استاد و عارف فرزانه شهید آیت الله محمد علی لطفیان سرگزی
* استاد و عارف فرزانه [[محمدجواد انصاری همدانی|حاج میرزا جواد آقا انصاری همدانی]] ؛همدانی؛ که خود از علاقه مندان [[حاج ملا آقاجان|حاج ملّا آقاجان زنجانی]] هم بوده و در شهر [[همدان]] ایران زندگی می‌نموده و شخصیّت والامقامی بوده‌است.
* جناب حاجی محبوب؛ که ایشان اصلیّتش از [[آفریقا]] ولی ساکن شهر [[تهران]] بوده و کاملاً ناشناخته و [[مرتاض|مُرتاض]] بوده‌است.
* جناب آقا شیخ نورالدّین خراسانی ؛خراسانی؛ که ایشان هم ناشناخته و [[مرتاض|مُرتاض]] بوده و ضمناً در [[علوم خفیه|علوم غریبه]] هم استاد و در شهر [[مشهد]] [[ایران]] ساکن بوده‌است.
هر یک از این بزرگان دارای فضائل و [[کرامات|کراماتِ]] خاص و انسان‌های والا مقام و معنوی و خارق‌العاده ای بوده‌اند؛ و این عالی مقام‌ها اگرچه از نظر سِنّی به مراتب بزرگتر از حضرت علّامه بوده‌اند ولی با احترام و ادب خاصی با ایشان ملاقات یا تماس داشته‌اند ،داشته‌اند، به عنوان مثال در نامه‌ای از [[حاج ملا آقاجان|جناب حاج ملا آقاجان]] به حضرت علّامه که در آن زمان علّامه حدود سی سال داشته‌اند خطاب کرده و با این جمله شروع کرده‌است که «فدایت شوم».
 
مطمئناً و بر اساس شواهد و قرائن [[استاد]]<nowiki/>اناستادان معنوی علّامه مصطفوی فقط و بطور مستقیم [[امامان معصوم]] (ع) بوده‌اند و لاغیر. بدون تردید او ارتباط مستقیم معنوی با [[پیامبر اسلام]] (ص) و اولادش [[چهارده معصوم|ائمّه اطهار]] (ع) داشته و همچنین کاملاً مرتبط با عالم غیب و [[شهود]] بوده‌است که این معنی کاملاً از نوشته‌های او قابل درک می‌باشد. افکار و ادراک نورانی و عمیق و حقیقی او، بدون این نوع ارتباط امکان ندارد.
 
== درگذشت ==
سطر ۸۵ ⟵ ۵۱:
* ''سی و دو مجلس در تفسیر سوره حشر''، پیرامون معاد و روز جزا ۲ جلد.
 
==جستار وابسته==
* [[محسن بیدارفر]]
{{ترتیب‌پیش‌فرض:مصطفوی، حسن}}
[[رده:زادگان ۱۲۹۵]]
[[رده:درگذشتگان ۱۳۸۴]]
[[رده:اهالی تبریز]]
[[رده:مفسران قرآن شیعه دوازده‌امامی]]
[[رده:روحانیان شیعه اهل ایران]]
[[رده:مدفونان در باغ بهشت قم]]
[[رده:برگزیدگان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]]
[[رده:عالمان شیعه]]
[[رده:روحانیان شیعه]]