گیاه‌شناسی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Pars.amin99 (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
AriyaNavid (بحث | مشارکتها) پیوندها به ویکی |
||
خط ۱:
[[پرونده:Alternation of generations in ferns.svg|بندانگشتی|300px|بندانگشتی|چرخهٔ نسلی در سرخس‌ها]]
'''گیاه‌شناسی''' یا '''بوتانیک''' {{به فرانسوی|Botanique}} یا همچنین '''زیست‌شناسی گیاهی'''، یکی از رشته‌های [[زیست‌شناسی]] است که به مطالعه و بررسی زندگی و رشد و نمو [[گیاهان]] می‌پردازد. گیاه‌شناسی دربرگیرنده شاخه‌های بسیاری از [[علوم]] زیستی است که به بررسی گیاهان، [[جلبک‌ها]] و برخی [[قارچها|قارچها]] می‌پردازند. از زیرشاخه‌های گیاه‌شناسی می‌توان به [[ریخت‌شناسی]]، [[فیزیولوژی]]، [[سیستماتیک]] و [[گرده‌شناسی]] اشاره نمود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.articles.ir/article1515.aspx |title=سایت مقالات علمی ایران. بازدید ۸ آبان ۱۳۸۸ |accessdate=۳۰ اکتبر ۲۰۰۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080502011459/http://articles.ir/article1515.aspx |archivedate=۲ مه ۲۰۰۸ |dead-url=yes }}</ref>
== تاریخچه ==
اولین اقدامات مربوط به گیاه‌شناسی که در حدود ۳۰۰ سال قبل از میلاد نوشته شده دو رساله بزرگ توسط [[ثئوفراستوس|تئوفراستوس]] (فیلسوف یونانی) دیده می‌شود: دربارهٔ تاریخچه گیاهان (Historia Plantarum) و دربارهٔ اهداف گیاهان. این دو کتاب روی هم بیشترین تأثیر را در دوران باستان و [[قرون وسطی]] در علم گیاه‌شناسی داشته‌اند. Dioscorides نویسنده رومی شواهد مهمی مبنی بر دانش یونانیان و رومیان دربارهٔ گیاهان دارویی ارائه می‌دهد.
[[رابرت هوک]] در سال ۱۶۶۵ با استفاده از یک [[میکروسکوپ]] ابتدایی، [[سلول]] را در چوب پنبه و اندک زمانی بعد در بافت گیاه زنده کشف کرد. او با نگاه به یک برش باریکی از چوب پنبه نوشت: من توانستم تعداد بسیار زیادی منفذ و سوراخ در آن مشاهده کنم که بیشتر شبیه [[کندو (عسل)|کندوی عسل]] هستند. این روزنه‌ها یا سلول‌ها عمق زیادی نداشتند اما تعداد بسیار زیادی جعبه کوچک محسوب می‌شوند. (Leonhart Fuchs) نویسنده
* [[تاکسونومی]]: یا سیستماتیک گیاهی با نامگذاری و تقسیم‌بندی گیاهان سرو کار دارد.
* [[ریخت‌شناسی گیاهی]]: شکل و ساختمان و توسعه آن‌ها همراه با روابط قسمت‌های گیاهان با یکدیگر را بررسی می‌کند؛ و شامل مطالعه [[کالبدشناسی]]،[[یاخته‌شناسی]] (سیتولوژی) و [[جنین‌شناسی گیاهی]] است.
خط ۱۷:
== تاریخ گیاه‌شناسی در جهان اسلام ==
مسلمانان به گیاه‌شناسی چون دیگر رشته‌های دانش رغبت فراوان نشان دادند. مترجمان عهد [[هارون الرشید|رشید]] و [[مأمون]] کتابهای گیاه‌شناسی و قرابادین را از هندی و یونانی ترجمه کردند. مشهورترین این کتابها، کتاب نبات و قرابادین تألیف دیوسقوریدس است. ابن باسیل این کتاب را در عهد متوکل ترجمه کرد. در قرن پنجم هجری ابن جلجل، طبیب اندلسی نیر کتابی نوشت و آنچه را دیوسقوریدس ذکر نکرده بود در آن گرد آورد و آن را بر ترجمه ابن باسیل افزود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|جلد=2|مکان=|صفحات=369}}</ref>
یکی از مشهورترین مؤلفان گیاه‌شناسی [[ابن بیطار]]، شاگرد دانشمند گیاه‌شناس ابن الرومیه است. ابن بیطار در مالقه اندلس زاده شده و برای تحقیق دربارهٔ نباتات شهرهای بسیاری را زیرپا گذاشت و به سال ۶۴۶ در دمشق وفات یافت. مشهورترین کتب او عبارت اند از المغنی فی الادویه المفرده و الجامع بمفردات الادویه و الاغذیه که نتایج تحقیقات و تجربه‌های بی مانند خاص او را نیز دربردارد. ابن بیطار بیش از ۱۴۰۰ عقار<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فارهنگ فارسی|نام خانوادگی=ماده دارویی که به منظور معالجه مرضی تجویز گردد|ناشر=|سال=|شابک=|جلد=2|مکان=|صفحات=}}</ref> از نباتی و حیوانی و معدنی را در کتاب خود تعریف کرده که ازآن میان سیصد عقار جدید است و در کتب پیش از او نیامده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عیون الانباء فی طبقات الأطباء|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=601}}</ref>
| |||