حقوق: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
سامان پیروز (بحث | مشارکت‌ها) جز افزودن واژه هایی و ویرایش زبانی |
اربابی دوم (بحث | مشارکت‌ها) گسترش (تاریخچه) |
||
خط ۱۲۱:
* قرار موقوفی تعقیب
* قرار مجرمیت
== تاریخچه ==
ملاحظات خاص در تعریف مشخص از حقوق، در دوران مختلف تاریخ، بارها تغییر کرده‌است. در بسیاری موارد، تعریف یک گروه از حقوق، در تضادی قهرآمیز با سایر گروه‌ها قرار داشت. در حوزه سیاسی، هرگاه موضوع حقوق، از نظر تاریخی اهمیت داشت، قوانین اساسی کشورها به تعیین حقوق مدنی اشخاص می‌پرداختند. {{سخ}}در طول تاریخ، بسیاری از مفاهیم حقوقی، [[اقتدارگرایی|مقتدرانه]] و دارای [[سلسله‌مراتب|سلسله مراتب هرمی]] بودند. تناسب حقوقی در ارتباط میان افراد، وجود نداشت و حق یک فرد می‌توانست، بارها از حقوق دیگران بیشتر باشد. برای مثال، وظیفهٔ پسر، دراحترام به پدر، بر اساس حق پسر، به دریافت مراقبت پدرانه، تعریف نمی‌شد. یا حقوق مسلم پادشاه، حق متقابلی را برای زیردستان، تضمین نمی‌کرد.<ref>https://www.bbc.co.uk/programmes/b0080xph</ref>
{{سخ}}در مقایسه، تعریف حقوق در نسخه‌های جدید، به روال انقلاب [[انقلاب آمریکا|آمریکا]] و [[انقلاب فرانسه|فرانسه]]، بر [[آزادی]] و [[مساوات خواهی|برابری]] تأکید می‌کند.{{سخ}}اسناد مهم در تاریخ سیاسی حقوق عبارتند از:
* [[شاهنشاهی هخامنشی]] در ایران باستان، در قرن ششم قبل از میلاد، اصول بی‌سابقه‌ای را به عنوان حقوق بشر بنیان گذاشت. پس از فتح بابل، در سال ۵۳۹ قبل از میلاد، به فرمان پادشاه وقت [[کوروش بزرگ]]، [[استوانه کوروش|منشور حقوق بشر]] بر استوانه ای نگاشته شد. استوانه ای که در سال ۱۸۷۹م، برابر با ۱۲۵۸خ، کشف شد و امروزه توسط بسیاری اولین سندی به حساب می‌آید که حقوق بشر را در دستور کار قرار داده‌است.<ref>https://www.un.org/events/humanrights/2008/history.shtml</ref><ref>Lauren, Paul Gordon (2003). "Philosophical Visions: Human Nature, Natural Law, and Natural Rights". The Evolution of International Human Rights: Visions Seen. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 0-8122-1854-X.</ref><ref>https://archive.org/details/humanrightsinwor0000robe</ref>
* [[میثاق مدینه]] در عربستان، در سال ۶۲۲م، قوانینی را در تعیین حقوق مؤمنان، مسلمانان، یهودیان، مسیحیان و پیروان دیگر ادیان آسمانی وضع کرد.<ref>R. B. Serjeant, The Sunnah Jami'ah, pacts with the Yathrib Jews, and the Tahrim of Yathrib: Analysis and translation of the documents comprised in the so-called "Constitution of Medina". Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 41, No. 1. (1978), p. 4.</ref>
* [[منشور کبیر]] در سال ۱۲۱۵م، به تصویب رسید و حقوق پادشاه انگلستان را محدود کرد و بر وظایف پادشاه در قبال منافع مالکان زمین، و اشراف، تأکید کرد. به عقیده بسیاری، این وظایف بعدها، تعمیم پیدا کرد و مبنای رعایت حقوق مردم عادی، و از جمله حق برخورداری از محاکمه عادلانه، قرار گرفت.<ref>Lepore, Jill (April 20, 2015). "The Rule of History: Magna Carta, the Bill of Rights, and the hold of time". New Yorker.</ref>
* [[اعلامیه حقوق ۱۶۸۹]]م، تصریح کرد که همه اهالی انگلستان، طبق تعریف پارلمان انگلستان، دارای حقوق مدنی و سیاسی مشخصی هستند.
* [[اعلامیه حقوق ویرجینیا]]، در سال۱۷۷۶م، حقوق ذات طبیعی انسان را یادآور شد و [[تفکیک قوا]] را تعریف کرد.
* [[اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا]] در سال ۱۷۷۶م، حقوق انسان را به اختصار، شامل و اما نه محدود به، حق زیستن، آزادی و جستجوی خوشبختی تبیین کرد. سه اصلی که بعدها مبنای شعار: «آزادی، برابری و برادری» در فرانسه قرار گرفت.<ref>Dyck, Rand (2000). Canadian Politics: Critical Approaches (3rd ed.). Thomas Nelson. ISBN 978-0-17-616792-9.</ref>{{سخ}}در ژاپن، این شعار همچنان در ماده سیزده فصل سوم قانون اساسی سال ۱۹۴۷م، یافت می‌شود.<ref>https://history.hanover.edu/texts/1947con.html</ref> همین شعار در سال ۱۹۴۵م، توسط [[هو شی مین]] در اعلام استقلال [[ویتنام شمالی]]، سر داده شد.<ref>https://sourcebooks.fordham.edu/mod/1945vietnam.asp</ref> در [[نخستین کنگره قاره‌ای]] همین شعار به نوعی، در قطعنامه حقوق استعمارات، به صورت: «جان، مال و آزادی» تکرار شد. همچنین در اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده‌است: «هر کس حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی دارد». که باز یادآور همین شعار است.
* [[اعلامیه حقوق بشر و شهروند]]، در سال ۱۷۸۹م، یکی از اسناد [[انقلاب فرانسه]] است که درآن، مجموعه ای از حقوق فردی و جمعی مردم عادی وصف شده‌است.
* [[منشور حقوق ایالات متحده آمریکا]]، بین سالهای ۱۷۸۹ تا ۱۷۹۱م، در ۱۰ اصلاحیه اول [[قانون اساسی ایالات متحده آمریکا]]، به تعریف از آن دسته از حقوق شخصی می‌پردازد که دولت از مداخله درآنها منع شده‌است. از جملهٔ این حقوق، یکی حق مالکیت و حمل اسلحه و دیگری حق تشکیل هیئت منصفه در محاکمات است.
* [[اعلامیه جهانی حقوق بشر]] در سال ۱۹۴۸م، مجموعه ای از قوانین ارشد، که دولتها، سازمانها و افراد، در تعامل با یکدیگر، موظف به رعایتشان هستند را معرفی کرده و حقوق برابر و سلب ناپذیر همه اعضای خانوادهٔ بشری را اساس برقراری صلح، عدالت و آزادی در جهان قرار می‌دهد.
* در سال ۱۹۵۰م، [[کنوانسیون اروپایی حقوق بشر]]، به ابتکار [[شورای اروپا]]، برای حمایت از آزادی‌ها و حقوق اساسی بشر، به تصویب رسید.
* [[میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی]] که در سال ۱۹۶۶م، از تصویب [[سازمان ملل متحد]] گذشت، ادامه و در مسیر تکمیل [[اعلامیه جهانی حقوق بشر]] است و به شرح حقوق مدنی و سیاسی افراد می‌پردازد.
* [[میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی]]، مصوب سال ۱۹۶۶م، پیرو دیگر اعلامیه‌های جهانی حقوق بشر، به شرح حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی افراد و مؤسسات می‌پردازد.
* [[منشور حقوق و آزادی کانادا]] در سال ۱۹۸۲م، برای محافظت از حقوق شهروندان کانادایی در برابر اقدامات و سیاست‌های دولت، در تمام سطوح، به تصویب رسید.<ref>https://www.justice.gc.ca/eng/csj-sjc/rfc-dlc/ccrf-ccdl/learn-apprend.html</ref>
* [[منشور حقوق بنیادین اتحادیه اروپا]] که در سال ۲۰۰۰م، به تصویب رسید، یکی از جدیدترین اسناد حقوقی در زمینه شرح حقوق بشر است.
== جستارهای وابسته ==
| |||