فرضیهٔ '''گیتیمرکبچندجهانی'''<ref>{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =سبحانی | نام = علیرضا| نام خانوادگی۲ = گلشنی| نام۲ = مهدی| عنوان =تکجهانی یا چندجهانی از نظر برخی اندیشمندان مسلمان متقدم | ژورنال = فلسفه علم، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي| مکان = | ناشر = | دوره = | شماره = | سال =۱۳۹۳ | صفحه = ۱۰۹-۱۳۷| پیوند = https://philosophy.ihcs.ac.ir/article_1184_8d6bfc32ea765489b783f1756da4e4a4.pdf| doi = | بازیابی = ۱۹ آوریل ۲۰۲۲}}</ref><ref>{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = فتحعلیان| نام = نرگس | نام خانوادگی۲ = کیاشمشکی| نام۲ =ابوالفضل | عنوان = وابستگی نظریه های چندجهانی به افق مفهومی نظریه پردازان| ژورنال = ذهن| مکان = | ناشر = | دوره = ۱۷| شماره = ۶۷| سال = ۱۳۹۵| صفحه = ۱۰۳-۱۵۵| پیوند =http://zehn.iict.ac.ir/article_24226_a1ad2fb51a0bba766d95e519260363fc.pdf | doi = | بازیابی = ۱۹ آوریل ۲۰۲۲}}</ref> {{انگلیسی|multiverse|تلفظ: مالتیوِرس}} مجموعهای [[فرضیه|فرضی]] از [[گیتی|گیتیهای]] شاید موجود است (از جمله همین کیهان تاریخی که دائماً احساسش میکنیم) که مجموعاً با هم تمامی چیزهایی که وجود دارند و میتوانند وجود داشته باشند — تمام [[فضا]]، [[زمان]]، [[ماده (فیزیک)|ماده]] و [[انرژی]] و همچنین قوانین فیزیکی و [[ثابت فیزیکی|ثابتهایی]] که به توصیف آنان میپردازند — را در بر میگیرند. این اصطلاح برای نخستین بار توسط [[ویلیام جیمز]]، فلسفهدان و روانشناس آمریکایی، به کار گرفته شد. گاهی اوقات گیتیهای گوناگون موجود در مجموعه چندجهانی را [[جهان موازی|گیتیهای موازی]] مینامند.
ساختار گیتیگان، ماهیت هر گیتی موجود در آن، و رابطهٔ میان گیتیهای تشکیلدهندهٔ آن، بستگی به فرضیهٔ به خصوصی از چندجهانی دارد که مد نظر است. گیتیهای متعددی در [[کیهانشناسی]]، [[فیزیک]]، [[اخترشناسی]]، [[دین]]، [[فلسفه]]، [[روانشناسی فرافردی]] و [[ادبیات داستانی]] بهویژه در [[خیالپردازی (گونه هنری)|گونههای خیالپردازانه]] آن، فرضیهپردازی شدهاند. در این حوزهها، از اصطلاحات «جهانهای جایگزین»، «جهانهای کوانتومی»، «ابعاد نفوذی»، «ابعاد موازی»، «جهانهای موازی»، «واقعیتهای جایگزین»، «گاهشمارهای جایگزین» و «صفحات بُعدی» برای اطلاق به «جهانهای مجازی» استفاده میشود.